بزرگترین مانور نظامی ناتو پس از جنگ سرد شروع شد

این مانور بزرگ پیمان اتلانتیک شمالی یا "ناتو" روز پنجشنبه در ناروی آغاز شد. نمایش جنگی "ترایدنت جنگچر" را حدود ۵۰ هزار نیروی انسانی، ۱۰ هزار وسیله نقلیه نظامی، ۲۵۰ هواپیما و ۶۵ کشتی از ۲۹ کشور عضو این پیمان به علاوه سویدن و فنلند تشکیل می دهد. 

امریکا بیشترین نیرو و تجهیزات نظامی را در این تمرین نظامی دارد. دگر جنرال، جیمز فوگو یک افسر امریکایی است که در جریان جنگ در سال ۱۹۵۹ در آلمان به دنیا آمده است. او در این مانور اشتراک دارد و برای عضویت در نیروی ائتلاف پیمان اتلانتیک شمالی دلایلی شخصی نیز دارد. فوگو گفت: «اصلا من آلمانی هستم؛ چون ۵۹ سال پیش من به عنوان پسر یک افسر کانادایی در قرارگاه راینلند در آلمان به دنیا آمدم. می توان گفت من در ناتو به دنیا آمدم. این پنجمین ماموریت من در اروپاست. من معتقد و متعهد به ترانس آتلانتیک هستم و به همین خاطر اینجا هستم».

این مانور برای دو هفته در فضای زمینی، هوایی و دریایی ناروی ادامه خواهد داشت و در آن یک حمله به یک عضو ناتو توسط یک کشور سوم شبیه سازی می شود. با توجه به ماده پنجم حمایتی، متحدان ناتو باید از یک عضو در برابر یک حمله متجاوزانه دفاع کنند. به عنوان بخشی از این تمرین، این پیمان می خواهد پاسخدهی و چابکی به چنین وضعیتی را در میان نیروهایش بسنجد. به عبارت دیگر، اینکه چگونه می توان نیروها را از سایر نقاط این پیمان نظامی به جایی که آنها در زمان بحران و درگیری نیاز هستند، منتقل کرد. به خصوص در زمینه های حمل و نقل و تدارکات نظامی در آزمون های گذشته کسری قابل توجهی دیده شده است.

ینس استولتنبرگ، دبیر کل پیمان ناتو در مورد این مانور نظامی و تمرین واکنش سریع به تجاوز یک "مهاجم فرضی" بر یک عضو ناتو گفت: «این یک سناریوی خیالی است، اما درس هایش برای ما واقعیست».

در این مانور نظامی ناتو، نیروهای این پیمان آمادگی خود را برای بازگرداندن حاکمیت به ناروی پس از حمله یک "تهاجم فرضی" آزمایش خواهند کرد. دبیر کل ناتو گفت این یک واقعیت است که کشور بومی نشین ناروی به عنوان محل برگزاری این مانور نظامی بزرگ ناتو از حدود سه دهه قبل انتخاب شده است.

دبیرکل ناتو گفت این اتحاد نظامی نمی خواهد کسی را تحریک کند. وی اضافه کرد که هیچ تمایلی برای یک جنگ سرد دیگر وجود ندارد. استولتنبرگ اظهار داشت که در عوض، این یک تمرین آموزشی و نمایش مهارت هایی است که برای مدت های طولانی نادیده گرفته شده اند، اما برای دفاع و بازدارندگی ضروری و موثر هستند: «این یک تمرین دفاعی و شفاف است. تمام اعضای سازمان همکاری های امنیتی اروپا به شمول روسیه دعوت شده اند تا بر آن نظارت کنند». روسیه که با ناروی هم مرز می باشد در پی دعوت به نظارت از این مانور نظامی ناتو، آن را محکوم کرده است.

جیمز فوگو نیز تاکید می کند که این ائتلاف نظامی به دنبال تنش با روسیه نمی باشد: «ناتو برای بازدارندگی و دفاع از قلمرو ۲۹ عضوش به شمول شرکایی مانند سویدن و فنلند است. ما می خواهیم نشان دهیم که قوی هستیم، اما به دنبال جنگ نیستیم. ما هیچ عملیات تهاجمی را انجام نمی دهیم. ماهیت ماده پنجم صرفا دفاعی است، من فکر می کنم این یک تفاوت مهم است».

براساس ساختار این مانور، نیروی آماده باش واکنش سریع ناتو باید از یک حمله احتمالی به یک عضو ناتو در شمال اروپا جلوگیری کند. تشکیل این نیروی مشترک در سال ۲۰۱۴ در این پیمان صورت گرفت. پس زمینه اش هم به طور عمده الحاق غیرقانونی کریمیا از اوکرایین به روسیه و جنگ نیابتی در شرق اوکرایین است. هر دو رویداد باعث شده است که ناتو اساساَ رویکرد راهبردی خود را بازنگری کند و به طور قابل توجهی بیشتر در سمت های شمالی و شرقی اروپا حضورش را گسترش دهد.

اما کاخ کرملین در روسیه گفته که نمایش نظامی "تریدنت جنکچر" روابط خشونت آمیز میان شرق و غرب را تشدید می کند و آنها را در معرض خطر تنش و بی ثباتی قرار می دهد. سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز چهارشنبه گفت: «فعالیت های نظامی ناتو در نزدیکی مرزهای ما به بالاترین سطح پس از جنگ سرد رسیده است». وی اضافه کرد رزمایش "ترایدنت جنگچر شبیه سازی یک عملیات نظامی تهاجمی است».

ناتو اتهامات را رد می کند. از سوی دیگر، روسیه به تنهایی یک مانور جنگی نیرومند نظامی به نام "وستوک" را با شش برابر پرسونل و تقریبا چهار برابر تجهیزات نظامی مانور فعلی ناتو راه اندازی کرد. 

طبق گفته جنرال رییون یاکوبسن، از اردوی ناروی، در این مانور ناتو، فاصله مناسبی با این همسایه بزرگ وجود دارد: «محدوده این تمرین نظامی بیش از یک هزار کیلومتر و ساحه عملیات هوایی تا ۵۰۰ کیلومتر از مرز روسیه دور است. دلیلی وجود ندارد که روسیه این مانور را چیزی غیر از یک تمرین نظامی دفاعی ببیند».

جمهوری فدرالی آلمان دومین اشتراک کننده بزرگ در بزرگترین مانور نظامی ناتو پس از جنگ سرد می باشد و نقش رهبری کننده نیروهای واکنش سریع ناتو را به عهده دارد.

از دیدگاه آلمان، این مانور می تواند اثری آرام بخش داشته باشد. اردوی آلمان در این مانور با هشت هزار نیروی انسانی و چهار هزار وسیله نقلیه جنگی، جت های جنگی تورنادو و یوروفایتر و سه کشتی جنگی اشتراک می کند. اردوی فدرال آلمان به شدت در محافل سیاسی داخل کشور مورد انتقاد قرار گرفته است.

اما از نظر دگر جنرال جیمز فوگو این می تواند توانایی رزمی اردوی آلمان را به نمایش بگذارد: «من فکر می کنم آلمانی ها نشان می دهند که آنها قادر به حرکت دادن واحد های بزرگ نظامی شان در زمانی بسیار کوتاه هستند. من می دانم که اردوی آلمان دارای توانایی های بسیار قوی در تمام بخش هاست. ما این را در این مانور خواهیم دید و خوشحالم که آلمانی ها در زمین، آب و هوا با ما هستند». در آغاز سال ۲۰۱۹ آلمان فرماندهی نیروی مشترک آماده باش سطح عالی ناتو را به عهده خواهد گرفت.

رومان هولگر/ر.ش