مهاجران نامرئی در کرواسیا
۱۴۰۳ آذر ۲۰, سه‌شنبه
کرواسیا اولین کشور عضو اتحادیه اروپا در انتهای شمال غربی مسیر بالکان است. مهاجرانی که می‌خواهند از طریق کشور همسایه بوسنیا-هرزگوینا یا از طریق صربستان خود را به غرب و شمال اروپا برسانند، مجبورند از این کشور عبور کنند که از جنوری ۲۰۲۳ به این سو عضو منطقه شنیگن نیز می‌باشد.
دفتر مطبوعاتی وزارت داخله کرواسیا به دویچه وله گفت: «در ده ماه اول امسال در مجموع ۲۶ هزار و ۵۳۴ مورد عبور غیرقانونی از مرز ثبت شده است.» به گفته این وزارت، اکثر این پناهجویان از کشورهای افغانستان، سوریه، ترکیه، فدراسیون روسیه و مصر هستند.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
در حالی که پناهجویان در غرب بوسنیا، در جنوب شرق اتریش یا در شمال ایتالیا در روی سرک‌ها دیده می‌شوند، در کرواسیا گرچه می‌توان شمار بیشتری از «کارگران مهمان» را دید، اما افرادی از مناطق جنگ‌زده و بحرانی مانند افغانستان و سوریه به ندرت دیده می‌شوند.
با وجود این، مهاجران زیادی در این کشور وجود دارند یا از این کشور عبور می‌کنند و این را می‌تواند در تصویرهای اشیایی دید که آنها در کوه‌های مرزی ایتالیا و اتریش از خود به جا گذاشته اند. این تصویرها توسط کوهنوردان و رهگذران گرفته شده است.
سازمان غیردولتی "Gradovi utocista" (شهرهای پناهگاه) در بیانیه‌ای به دویچه وله گفت: «لباس‌ها، کفش‌ها، بیگ‌های پشتی، اسناد، عکس‌ها، عینک‌ها، ریکشاهای اطفال و .. که کوهنوردان پیدا می‌کنند، زباله نیستند بلکه آثاری از بی‌رحمی رژیم مرزی اروپایی در کرواسیا است.»
این شبکه غیردولتی گفت: «تا وقتی که انسان‌های آواره مجبور شوند خود را پنهان کنند، چنین بقایایی از آنها در کوه‌ها، کناره جاده‌ها یا در جنگل‌ها به جا می‌مانند.» این سازمان فعالیت‌های امدادی و فعالان محلی را که برای مهاجران در محل کمک می‌کنند هماهنگ می‌کند.
ایزور روکاوینا از فعالان در این سازمان و یک جامعه شناس در دانشگاه زاگرب در پایتخت کرواسیا می‌گوید دیده شدن مهاجران در جامعه و تماس آنها با مردم محل رابطه مستقیمی با این واقعیت دارد که ادارات تا چه اندازه حضور آنها را غیرقانونی و جرم‌انگاری می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: «در ایتالیا و بوسنیا مهاجران می‌توانند راحت‌تر بدون به خطر افتادن ادامه سفرشان در انظار عمومی ظاهر شوند. در کرواسیا و سلوانیا خطر بازداشت و پس فرستادن آنها به خصوص در صورتی که آنها با رسانه‌ها صحبت کنند، بسیار بیشتر است.»
«سند هفت روزه»
همیشه هم این گونه نبوده است. ادارات کرواسیا تا زمان عضویت این کشور در منطقه شنگین برای پناهجویان «سند هفت روزه» صادر می‌کردند که با آن اجازه داشتند طی یک هفته از این کشور عبور کنند. این اسناد و داده‌های شخصی موجود در آن، اساسی برای اخراج و یا پس گرفتن احتمالی آنها در آینده از کشورهای اتحادیه اروپا است.
روکاوینا گفت: «در آن زمان به طور مثال در رییکا یک محل تدارکات بشردوستانه ایجاد شد، جایی که روزانه بیش از یک صد تن پیش از ادامه سفر نوشیدنی و غذای اولیه دریافت می‌کردند.» در اوایل ۲۰۲۴ این پروژه خاتمه یافت، چرا که دیگر پناهجویی به این شهر وارد نمی‌شد. به گفته او «اما مهاجران زیادی همچنان از کرواسیا عبور می‌کنند، بنابراین ما حالا از مهاجران نامرئی صحبت می‌کنیم.»
عقب زدن و غرق شدن
امروزه زمانی خبری در مورد پناهجویان شنیده می‌شود که رسانه‌ها از بازداشت قاچاقبران در جریان بازرسی پولیس و زخمی شدن پناهجویان یا واقعات تصادف وسایط نقلیه حامل مهاجران گزارش می‌دهند. اما این گزارش‌ها در مورد حوادث مرزی نیست، بلکه از جاده‌هایی است که از طریق کرواسیا کشورهای اتحادیه اروپا یعنی ایتالیا، سلوانیا و اتریش را با مناطق مرزی در بوسنیا و صربستان وصل می‌کند.
سال‌هاست که از این مناطق در مورد عقب زدن پناهجویان از سر مرز کرواسیا با بوسنیا گزارش داده می‌شود، کاری که نظر به قوانین اتحادیه اروپا غیرقانونی است. پولیس مرزی کرواسیا از جمله از هواپیماهای بدون سرنشین برای یافتن پناهجویانی که در تلاش عبور از مرز خارجی اتحادیه اروپا هستند، استفاده می‌کنند.
قبلاَ مهاجران از مناطقی در بوسنیا عبور می‌کردند که هنوز هم با ماین‌های به جا مانده از جنگ سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ آلوده است. ماین تنها یکی از خطراتی است که مهاجران را تهدید می‌کند. سازمان‌های امدادی مانند «اس‌اواس مسیر بالکان» از اتریش گزارش می‌دهند که همواره اجساد افراد ناشناخته از رودخانه‌ها در امتداد مرزهای بوسنیا و صربستان با کرواسیا بیرون کشیده می‌شود.
اکثریت مهاجران در کرواسیا نمی‌مانند
وزارت داخله کرواسیا به دویچه وله گفت: «تنها ۳.۶ درصد کسانی که گفته اند قصد دارند در جمهوری کرواسیا درخواست محافظت بین‌المللی بدهند، رسماً درخواست کرده اند.» این وزارت افزوده است: «ما معلوماتی در دسترس نداریم که این افراد به کدام کشورها رفته اند.» در حال حاضر در مجموع ۱۰۱۲ نفر به شمول سه فلسطینی و ۲۳ شهروند روسیه به عنوان پناهجو به رسمیت شناخته شده و محافظت دریافت کرده اند.
حدود ۲۵۰۰۰ اوکرایینی که از جنگ تجاوزکارانه روسیه به کرواسیا فرار کرده اند، از محافظت موقت برخوردارند. به گفته وزارت داخله کرواسیا، همه این پناهجویان مستحق «اسکان در مراکز پذیرش، غذا و لباس» و ۲۰ یورو مصارف ماهانه ترانسپورتی می‌باشند.
۱۶ هزار درخواست باز‌پس‌گیری از آلمان
در آینده ممکن شمار کسانی که نیازمند حفاظت اند به طور چشمگیری افزایش یابد. بخش کرواسیای دویچه وله در پایان ماه نوامبر ۲۰۲۴ گزارش داد که آلمان در نظر دارد ۱۶ هزار مهاجر را به کرواسیا برگشت دهد. بر اساس این گزارش، «جمهوری فدرال می‌خواهد سرعت اخراج افرادی که مستحق حفاظت نیستند را افزایش دهد.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
این گونه برگشت دادن پناهجویان براساس قواعد دوبلین انجام می‌شود. بر اساس مقررات دوبلین، هر کشور عضو اتحادیه اروپا که یک پناهجو برای نخستین بار وارد آن می‌شود، مسئول رسیدگی به درخواست پناهندگی اوست.
آلبوم عکس از آرشیف دویچه وله دری
در سال ۲۰۲۳ جمهوری فدرال آلمان می‌خواست ۷۴ هزار و ۶۲۲ متقاضی پناهندگی را به دیگر کشورهای اتحادیه اروپا پس بفرستد. بیشتر این افراد قرار بود به ایتالیا و کرواسیا پس فرستاده شود. در حالی که مقامات ایتالیا معمولاً پس گرفتن پناهجویان دوبلینی را رد می‌کنند، اما مقامات کرواسیا خود را آماده همکاری نشان می‌دهند.
به گفته وزیر داخله کرواسیا، آلمان در سال جاری میلادی پس فرستادن ۱۵۱۹ پناهجو به این کشور را اعلام کرده بود، اما در عمل تنها ۴۰۱ تن پس فرستاده شدند. او در یک کنفرانس مطبوعاتی در زاگرب به تاریخ ۲۷ نوامبر امسال گفت: «ما با جانب آلمانی برای بازگشت ۱۸۲ تن دیگر تا اخیر امسال توافق داریم.»