منازعه تجارتی: بازی نهایی بین ایالات متحده امریکا و چین؟

هیئت امریکایی شامل استیفن منچین وزیر مالیه، ویلبر راس وزیر تجارت و مشاور اقتصادی ارشد ترامپ است. از طرف چین نیز نمایندگان ارشد از جمله لیو هی، معاون نخست وزیر و نزدیکترین مشاور شی جین پینگ رئیس جمهور، در این مذاکرات شرکت دارند. موضوع کلیدی این مذاکرات مساله تعرفه های گمرکی که بالغ به صدها میلیارد دالر می باشد، عنوان شده است.

رولف لنگهامر، معاون پیشین موسسه اقتصاد جهانی در شهر کیل آلمان می گوید که تعرفه های گمرکی بیشتر موضوع سمبولیک در این مذاکرات است: «در حقیقت، سوالاتی مانند انتقال اجباری تکنولوژی، رهبری تکنولوژیکی در هوش مصنوعی و همچنین این مساله مطرح است که آیا شرکت های فن آوری چینی مانند "هاوای" "علی بابا" و "تنسیت"،  رقبای آینده شرکت های "آمازون" و "گوگل" می توانند باشند.»

بنابراین، ناظران چینی به این باورند که ممنوعیت هفت ساله خریداری تجهیزات مهم امریکایی توسط شرکت مخابراتی چینی «زید تی ای» به مفهوم متوقف ساختن پیشگیرانه رقیب است. واشنگتن این اقدام اش را با نقض کنترول صادرات امریکا توجیه کرده است. این اقدام که در ماه اپریل اعلام گردید، باعث گردید که شرکت "زید تی ای" به یک بحران  مقابل شود که موجودیت اش را زیر سوال قرار داده است. گفته می شود که یک تحقیق مشابه در قبال شرکت چینی "هاوای" نیز راه اندازی شده است. در رسانه های چینی و شبکه های اجتماعی از آخرین شانس ایالات متحده امریکا مبنی بر جلوگیری از رشد چین صحبت می شود.

بسیار نزدیک به هم بافته شده

چنان معلوم می شود که ایالات متحده امریکا و چین بازی آخر شان را انجام می دهند. به باور لنگهامر اقتصاددان، اما چنین برآوردی اغراق‌آمیز است. او در هر دو طرف قدرت و توانمندی های را مشاهده می کند: «در زمینه مدل های تجاری و نوآوری محصولات، شرکت های امریکایی پیشتاز اند. در حالیکه چینی ها در نوآوری در جریان پروسه تولید، یعنی کارآمدتر ساختن آن، جلوتر اند.» لنگهامر در ادامه می گوید که هنوز شرکت های چینی به کارهای اولیه ایالات متحده امریکا وابسته اند و از لحاظ بودجه آسیب پذیر اند.

ایالات متحده امریکا نیز وابسته به چین است، چون چین، بزرگ‌ترین کریدت دهنده این کشور است. براساس آمار وزارت مالیه ایالات متحده امریکا، قرضه های دولتی چین به ایالات متحده به ۱،۲ تریلیون دالر می رسد. این مبلغ عظیم در چند دهه گذشته انبار شده است، زیرا چین به طور مداوم نسبت به واردارت اش از ایالات متحده، بیشتر به این کشور صادرات دارد. این کسر تجاری از دیدگاه ایالات متحده امریکا برای دونالد ترامپ قبل از اینکه به عنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شود، خار چشم بود.

در حال حاضر ترامپ از چینی ها خواسته است تا این کسری در مبادلات تجارتی را به ۱۰۰ میلیارد دالر کاهش دهند، چینی ها این امر را "بی منطقی اقتصادی" می بینند.

تقاضای متقابل

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین تقریبا یک ماه قبل اعلام کرد که تعرفه های گمرکی برای واردات موتر را کاهش می دهد و از این طریق از سرمایه گذاری مشترک اجباری شرکت های موترسازی جلوگیری می گردد و هم از مالکیت معنوی شرکت های خارجی حمایت می شود. از طرف دیگر بازار چین را برای سرمایه گذاری های خارجی باز نگه می دارد. با این حال، چین می تواند تقاضای متقابل کند. به عنوان مثال، چین می تواند روی ایجاد بانک ها و شرکت های بیمه کاملا متعلق به چین در ایالات متحده و اتحادیه اروپا، اصرار داشته باشد.

رولف لنگهامر در این ارتباط می گوید: «تقاضای متقابل نقش مهمی ایفا می کند.» اما به طور کلی او هنوز هم خوشبین است: «در حالی که همیشه تهدید وجود خواهد داشت و هر کس ابزار فشار خود را نمایش خواهد داد، در نهایت از استفاده از این ابزار صرف نظر خواهد گردید.»

ایبرهارد زاندشنایدر یکی از کارشناس شناخته شده چین نظر مشابه ندارد. او در مصاحبه با دویچه وله گفت: «ما وارد یک مرحله داغ باز کردن یک مناقشه جیوپولیتیک می شویم که امیدواریم از طرف هر دو جانب از طریق همکاری و به طور مسالمت آمیز حل گردد.»

ژانگ دانونگ/ ن. ک. ا.