مصاحبه با سيتا ماس درمورد ستراتژي آينده امريکا درافغانستان

داکترسيد موسي صميمي سردبيربرنامه هاي افغانستان دويچه وله (صداي آلمان) دراين ارتباط با خانم داکترسيتا ماس، کارشناس سرشناس امورافغانستان وپاکستان درموسسه علوم وسياست برلين مصاحبه اي دارد که اينک متن آن گزارش مي شود:

صميمي: خانم سيتا ماس، مامور ويژه ايالات متحده امريکا در امور افغانستان و پاکستان، ريچارد هولبروک، به آسيايي جنوب غربي مسافرت مي کند. او علاوه بر افغانستان و پاکستان، از هند نيز ديدار مي کند. آيا هدف از اين نخستين ديدار اين مامور ويژه، فقط بررسي اوضاع است، يا بيشتر از آن؟

خانم ماس: به نظر من در زمان کوني، بايد هدف اين مسافرت، بررسي اوضاع باشد. من روي يک طرح و يا استراتيژي از طرف اداره اوباما، در آغاز اپريل به مناسبت 16 امين نشست ناتو حساب مي کنم. هولبروک يک ديپلومات بسيار با تجربه است، اما به نظر من با روابط آسياي جنوبي چندان آشنا نيست؛ پس او بايد نخست شخصا ً از اوضاع کسب معلومات کند و با بازيگران سياسي کشور هاي مد نظر مستقيما ً گفتگو نمايد. در واشنگتن نيز تا به حال علايم روشن نيست، تا به حال معلوم نيست که جهت به کدام سو در حرکت است؛ اما آنچه روشن است، اين است که اوباما، خط مشي هاي ديگري را در نظر دارد که نه تنها به صورت سمبو ليک، بلکه ماهيتا ً نيز مسير ديگري را پيش خواهد گرفت. ا ين که اين خط مشي چگونه خواهد بود، تا هنوز قابل شناسايي نيست.

صميمي: اداره جديد ايالات متحده امريکا مي خواهد افغانستان را در مرکز مبارزه عليه تروريسم جهاني قرار دهد. در اين رابطه بارک اوباما، در نتيجه موفقيت نسبي در سياست عراق، در افغانستان نيز از افزايش سربازان، در قدم اول از ده هزار سرباز اضافي سخن گفته است. آيا افغانستان مي تواند تنها از طريق نظامي، بدون در نظر گرفتن ابعاد اقتصادي و سياسي، به صلح دست يابد؟

خانم ماس: به هيچ وجه اين امر از طريق اعزام سربازان اضافي ممکن نيست. شما در سوال تان، مفهوم "مبارزه عليه تروريسم " را به کار برديد. اين تا هنوز شکل نمادين را داشته است که ادارۀ اوباما مي خواهد آن را تغيير دهد. حالا در واشنگتن اين مساله مورد بازبيني قرار مي گيرد که در اساس بايد از برداشت اداره بوش، از آن مفهوم جلوگيري به عمل آيد. با وجود آن اوباما در حال حاضر اين مشکل را دارد که او رهبري استراتيژي اداره بوش را عهده دار شده است. به طور مثال جنرال پيتريوس براين نظراست که بايد روش عراق را در افغانستان پيشه نمايد. همزمان با آن اوباما در صدد آن است تا سياستمداران جديد را نامزد کند که بايد روي خط مشي جديد کار نمايند. خط مشي اداره بوش در نظر داشت تا افغانستان را با افزايش سربازان اضافي مانند عراق آرام کند، اما همه آناني که افغانستان را مي شناسند، مي دانند که به هيچ وجه اين امر در افغانستان با افزايش سربازان اضافي عملي نيست. اين علامت نيز از واشنگتن آشکار شده است که رييس جمهورحامد کرزي با روش حکومت داري اش، با ميزان يک فساد مالي غير قابل تصور و بي اندازه و با مشکوک بودن به دست داشتن در حمايت از رهبران قاجاق، روشن نيست که آيا در انتخابات رياست جمهوري در ماه اگست از حمايت واشنگتن برخوردار خواهد بود يا خير؟

صميمي: اين که حالا حامد کرزي د يگر به عنوان شخص قابل اعتماد ايالات متحده امريکا اعتبار ندارد، به اين معنا است که واشنگتن در صدد يافتن شخص بديل به عوض اوست؟

خانم ماس: در زمان کنوني تا هنوز براي من واضح نيست که اداره اوباما در انتخابات پيش رو، دست پشت کدام نامزد انتخابات دارد. آنچه تعيين کننده است

- و اين تفاوت روشن با اداره بوش است- که اداره اوباما انتقاد شديد از حامد کرزي به عمل مي آورد و از ديد من اين يک انتقاد به جا است، زيرا حامد کرزي با حکومت داري بدش، بي اندازه در بد شدن اوضاع سهم داشته است؛ اما يک تصميم گيري روشن که ايا لات متحده امريکا از کدامين نامزد انتخابات در افغانستان حمايت خواهد کرد، فکر کنم که تا هنوز به عمل نيامده است.

صميمي: اينکه از افغانستان و پاکستان همزمان ياد مي شود، آيا اين به معنايي تغيير سياست اوباما در اين رابطه نيست؟

خانم ماس: آري و نه، در اين جا نيز ما بايد به استراتيژي نظامي اداره بوش فکر کنيم که اوباما آن را عهده دار شده است. از خزان سال گذشته که هردو کشور افغانستان و پاکستان به عنوان صحنۀ جنگ در نظر گرفته شده است، خط مشي بوش اين بوده است که با عمليات نظامي هرچه بيشتر از خاک افغانستان بر مناطق قبايلي در پاکستان مي توان اوضاع را آرام کرد؛ در اين جا نيز قابل انتظار است که اداره اوباما بيشتر تدابير سياسي را به کار خواهد برد که مربوط به هردو کشور گردد، اما اتکا بيشتر به عامل نظامي نخواهد بود.

صميمي: واقعيت اين است که ثبات و ا منيت در افغانستان، چنانچه تجربه نشان مي دهد، بدون دخيل کردن متناسب پاکستان ممکن نيست، آيا اين براي اداره جديد ايالات متحده امريکا يک وظيفۀ پيچيده نيست؟

خانم ماس: اين يک و ظيفۀ بسيار مشکلي است، اين که او به اين امر موفق خواهد شد، موضوع ديگر است. اما بايد به هر صورت پاکستان را در اين امر شامل ساخت، زيرا از ديد من سياست پاکستان در قبال افغانستان در قدم اول با سياست پاکستان در قبال هند در رابطه است، منازعه قديمي دو کشور. به اين جهت بسيار مهم است که هولبروک به هند نيز مسافرت کند. در ا ينجا من بايد به يک کشور ديگر همسايه افغانستان نيز اشاره کنم. از ديد من همانند پاکستان، ايران نيز حتما ً در راستاي راه حل سياسي و ديپلوماتيک منطقه شامل گردد. طبعاً که هولبروک نمي تواند بعد از 30 سال به انزوا کشيدن ايران به تهران سفر کند، اما علامتي از اداره اوباما قابل ديد است که ايران نيز قويا ً در پهلويي پاکستان در يک طرح صلح براي افغانستان شامل گردد.

صميمي: زيرا از آنجاي که هولبروک از هند نيز ديدار مي کند، بايد اين امر را به عنوان بخشي ا ز طرح" بسته صلح " در نظر آورد. اما آنچه که مربوط به شخص ريچارد هولبروک مي شود، قسمي که شما به آن اشاره کرديد، او يک ديپلومات با تجربه است. او در مناطق بحراني ديگر نيز موفقانه ميانجي گري کرده است، آيا به اين ترتيب زير فشار موفقيت قرار ندارد؟

خانم ماس: بلي او زير فشار موفقيت قرار دارد، اما بايد واقعبينانه بود که يک چنين منازعه پيچيده در افغانستان با تاثير گذاري پاکستان بر افغانستان و وضعيت بي ثبات داخلي پاکستان، نمي تواند به اين سادگي و سرعت حل گردد. اگر هولبروک موفق شود که به فضاي روابط بهبودي بخشد و ا نتخابات پيش رو در افغانستان، بدون کدام خونريزي زيادي وبرانگيختن اعتماد مردم به انجام رسد، در آن صورت اين يک پيروزي بزرگ خواهد بود.