1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله
سیاستخاورمیانه

"محور مقاومت" ایران: بازیگران خاورمیانه چه کسانی هستند؟

۱۴۰۳ مرداد ۱۲, جمعه

تهران با دها هزار سرباز در ایران، ده ها هزار کلاهک های جنگی در داخل لبنان و پهپادهای انتحاری در یمن؛ "محور مقاومت" را ساخته که یک اتحاد غیرعادی در خاورمیانه به شمار می رود.

https://p.dw.com/p/4j35s
عکس از آرشیف / حوثی های یمن در صنعا
عکس از آرشیف / حوثی های یمن در صنعاعکس: Mohammed Hamoud/Anadolu/picture alliance

ایران پس از تأسیس دولت در سال ۱۹۷۹ می خواست که نفوذ سیاسی و نظامی خود را در منطقه و ایدئولوژی اش را در خارج از کشور گسترش دهد. یکی از ابزارها برای این منظور به میان آمدن اتحادی است که امروزه «محور مقاومت» خوانده می شود.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

علاوه بر ایران، شبه ‌نظامیان در عراق، لبنان، یمن، همچنین سوریه، گروه حماس و شبه نظامیان سازمان های دیگر فلسطینی، شامل این اتحاد اند. با وجود همه تفاوت ها، شاملین این اتحاد یک هدف مشترک دارند. آنها می خواهند با اسرائیل بجنگند و نفوذ غرب به ویژه ایالات متحد امریکا را در منطقه کاهش دهند. این اتحاد از زمان آغاز جنگ غزه از ۱۰ ماه قبل، دوباره مورد توجه قرار گرفت، زیرا بازیگران منفرد با حمله به اسرائیل، با حماس اعلام همبستگی کردند.

 حماس از سوی آلمان، اتحادیه اروپا، امریکا و چندین کشور دیگر به عنوان یک سازمان تروریستی رده بندی شده است.

بعد از کشته شدن دو شخصیت کلیدی گروه حماس، اسماعیل هنیه و فواد شکر، خطر یک جنگ جدید و بزرگ در منطقه در حال افزایش است. این ساختار ها در منطقه چگونه اند:

اگر به یک نقشه نگاه شود، می توان دید که حوزه نفوذ ایران مانند نوعی هلال  بر فراز عراق، سوریه و لبنان امتداد دارد. سوریه و لبنان مستقیماً با اسرائیل هم مرز اند. هیچ ساختار مشخصی در اتحاد "محور مقاومت" وجود ندارد. تهران خودش را هم به عنوان عضو و هم به عنوان رهبر می بیند. رهبری ایران تا حدی تاثیر خاصی بر اعمال آنها دارد. برخی از اعضا دستورالعمل های ایران را بسیار دقیق دنبال می کنند، و بعضی دیگر مستقل تر عمل می کنند.

بر اساس برآوردهای ایالات متحده امریکا در ۲۰۲۰، ایران شرکای این اتحاد را از سال ۲۰۱۲ با بیش از ۱۶ میلیارد دالر امریکایی تامین مالی کرده است.

ایران: نیم میلیون سرباز

ایران در سال های اخیر میلیاردها دالر برای دفاع خود سرمایه گذاری کرده است. ارتش ایران و سپاه پاسداران بیش از نیم میلیون سرباز و هزاران سرباز داوطلب (بسیجی) دارد. طبق اطلاعات رسمی، ایران بیش از ۲۵۰۰ تانک، ۵۷۰ راکت انداز، بیش از ۴۰۰ کشتی جنگی و ۴۰ زیردریایی و به گفته کارشناسان بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ راکت با برد تا ۲۰۰۰ کیلومتر در اختیار دارد. با این راکت ها ایران می تواند هر منطقه ای را در اسرائیل هدف قرار دهد.

حزب الله: دولتی در درون دولت

حزب الله لبنان یکی از وفادارترین متحدان ایران است. حزب الله در سال ۱۹۸۲ تأسیس شد و از آن زمان تاکنون از نظر سیاسی و هم با خشونت علیه همسایه خود اسرائیل می جنگد. حزب الله عمدتا از جانب ایران تامین مالی می شود. براساس تخمین های غرب، حزب الله ۱۵۰ هزار راکت، پهپاد و راکت های کروز در اختیار دارد که  حدود ده برابر زرادخانه آنها در مقایسه با زمان آخرین جنگ با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ عنوان شده است. حزب الله ده ها هزار حامی و عضو دارد. او قوی ترین نیروی سیاسی در کشوری که عملاً بدون دولت است، به حساب می آید. حزب الله  شماری از شفاخانه ها، بانک ها و مؤسسات اجتماعی  را اداره می کند. حزب الله در لبنان نوعی دولت در درون دولت را ساخته است.

حمله حوثی های یمن بالای یک کشتی تجاری در بحیره سرخ
حمله حوثی های یمن بالای یک کشتی تجاری در بحیره سرخ / عکس آرشیفعکس: Indian Navy/AP Photo/picture alliance

حوثی ها: پهپادهای انتحاری با ساحه برد کوتاه و متوسط

در یمن، شبه نظامیان حوثی نیز ساختارهای شبیه دولت ایجاد کرده اند. طبق گزارش های ایالات متحده، حوثی ها حداقل از سال ۲۰۱۵ از ایران سلاح دریافت کرده اند که شامل راکت های کروز، کوتاه برد، برد متوسط و پهپادهای میان برد با برد ۲۴۰۰ کیلومتر می باشد. بنابراین، شبه ‌نظامیان حوثی می‌توانند تقریباً با حدود ۳۰ هزار سرباز امریکایی مستقر در خاورمیانه رویا رویی کنند. حوثی ها از ماه هاست که عمدتاً به کشتی های تجاری بین المللی در منطقه که احتمالا با اسرائیل یا ایالات متحده مرتبط اند، حمله می کنند.

سوریه: حکومت اسد و جنگجویان بین المللی

بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، مهمترین کشور شریک ایران در "محور مقاومت" به شمار می آید. ایران حکومت اسد را در جنگ داخلی از سال ۲۰۱۱ از نظر مالی و نظامی حمایت می کند. ایران همچنین اعضای سپاه و شبه نظامیان شیعه را برای جنگ به سوریه می فرستد.
 در سوریه در حال حاضر شبه نظامیانی از لبنان، عراق، جنگجویان از افغانستان و پاکستان و نیز جنگجویان محلی سوریایی که حملات خود را با تهران هماهنگ می کنند، حضور دارند. حدود ۹۰۰ نیروی امریکایی مستقر در سوریه همواره مورد هدف قرار می گیرند. گفته می شود که حزب الله لبنان از طریق سوریه به بخش بزرگی از تسلیحات اش از ایران دسترسی پیدا می کند.

عراق: شبکه ای از شبه نظامیان با نفوذ سیاسی

از زمان حمله ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۳، وضعیت امنیتی در عراق بدتر شده است. ده ها گروه شبه نظامی شیعه از این طریق ایجاد شده اند. گفته می شود که بیشتر آنها متعلق به نیروهای حشد الشعبی دارای روابط قوی با ایران اند. بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی در سال ۲۰۲۰ توسط هواپیماهای بدون سرنشین ایالات متحده در عراق و حتی بیشتر از آغاز جنگ غزه به این طرف، این نیروها به صدها هدف به ویژه اهداف ایالات متحده حمله کردند.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

آنها حدود ۲۵۰۰ سرباز امریکایی در این کشور را به عنوان اشغالگران می بینند و خواستار خروج آنها هستند. این نیروها از طریق حامیان خود به ادارات دولتی دسترسی دارند و یا بر رهبری سیاسی این کشور نفوذ دارند.
nk, pa (dpa)

ایران به عنوان بازیگر اصلی در آشفتگی خاور میانه