مبارزه با فساد؛ مسوولیت دولت یا خارجیها؟

حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان روز سه شنبه در کنفرانس خبری اش موجودیت ادارات موازی خارجی را مهمترین دلیل ادامه فساد در افغانستان عنوان کرد. اما تحلیلگران میگویند، رهبری حکومت مخاطب اصلی مردم افغانستان برای مبارزه جدی با فساد است.

کرزی گفته است: «تا که در افغانستان ادارات و اقدامات موازی خارجی از بین نرود، اقدام برای اصلاح اداره یک کار بسیار مشکل میشود. از یک طرف اصلاح میکنیم، ما یک جوی خرد هستیم، از خارجیها یک دریا سر ما روان است. هرچه ما این جوی را پاک کنیم، دریا چتلی میآورد و خراب میکند».

تحلیلگران هرچند میپذیرند که خارجیها نیز در فساد در افغانستان دست دارند، اما اظهارات رییس جمهور را بیشتر بهانهای برای عدم موفقیت دولت در مبارزه با فساد میدانند.

برخی نمایندگان ولسی جرگه میگویند رهبری دولت افغانستان به جای پذیرفتن موجودیت فساد در ادارات دولتی، مسوولیت را به گردن دیگران میاندازد در حالی که مردم افغانستان از همین مقامها میپرسند که چه کاری برای محو فساد انجام داده اند.

محمد صالح سلجوقی، نماینده ولایت هرات در ولسی جرگه میگوید وقتی از بلندپایه ترین مقام حکومتی در مورد فساد سوال میشود، باید مردم افغانستان پاسخ روشنی دریافت کنند.

او میگوید: «به هیچ عنوان هیچ کس از مسوولیتهای کلان مبرا نیست. این مسوولیتها را باید بفهمیم و در برابر سوال تاریخی حداقل جواب روشن و شفاف برای مردم داشته باشیم».

سلجوقی میافزاید: «به هیچ عنوان نسل امروز قناعت نخواهد کرد که بیکارگی و ناتوانی دولت افغانستان قسمت اعظم اش که متوجه خودشان است، از آدرس افراد به آدرس مبهم و گنگ خارجی و همسایه تعبیر شود».

حامد کرزی تاکید دارد که برای کاهش فساد، کشورهای کمک کننده باید کمک های شان را از طریق ادارات دولتی مصرف کنند. این در حالی است که براساس اظهارات مقامهای دولتی، وزارت خانههای دولت افغانستان حتا قادر به مصرف 50 درصد بودجه انکشافی که از کمک های خارجی تمویل میشوند، نیستند.

کرزی با اشاره به خارجیها گفت: «حالاتی سر ما آمده که مبارزه با فساد را از توان ما بیرون کرده (یعنی) فساد بزرگ. فساد خرد، آن بیچاره را خوب هر روز گرفته میتوانیم؛ ولی فساد بزرگ ریشههای بزرگ دارد که ریشه اش در ما نیست و در خارج است».

اما محمد طاهر هاشمی، استاد دانشکده حقوق در دانشگاه کابل میگوید دلیل اصلی افزایش فساد در ادارههای دولتی پاسخگو نبودن مسوولین در برابر قانون است.

او می گوید مسوولان بیکفایت دولتی نه تنها مجازات و از وظایف شان برکنار نمیشوند، بلکه با حمایت تیم رهبری حکومت از یک اداره به اداره دیگری موظف میشوند و سبب ناکارایی ادارات دولتی میگردند.

آقای هاشمی میافزاید با وجودی که فغان مردم از فساد در ادارههای دولتی به ملکوت رسیده، کرزی وزیرانی را که توانایی کار را ندارند، از یک وزارت خانه به وزارت خانه دیگر جا به جا میکند.

دویچه وله/ حسین سیرت
ویراستار: عارف فرهمند