فضای محزون در ایران ناشی از سیاست امریکا
۱۳۹۷ دی ۱۲, چهارشنبهبهاره هدایت، فعال حقوق مدنی از ایران در صحبتی با دویچه وله سیاست امریکا را بی مفهوم خواند. او گفت: «از ۵۰ سال به اینطرف ایالات متحده تعزیراتی را علیه این یا آن کشور، مانند کیوبا، لیبیا، عراق، ایران و یا کوریای شمالی وضع میکند. در کدام یک از این کشورها به هدف خود رسیده است؟» خانم هدایت افزود: «وضعیت اقتصادی در ایران خرابتر شده، بسیاری از شغل های ایجاد شده دوباره از بین رفته اند. نظام حالا باز هم راه های را جست و جو میکند تا از تعزیرات متضرر نشود، و در نتیجه زمینه ها را برای فساد فراهم میکند. بالاخره بار اصلی سختی ها و مشکلات به دوش مردم عادی میافتد.»
بهاره هدایت، زمانی که در سال ۲۰۱۵ توافقنامه اتومی به امضا رسید، زندانی بود. او پس از شش سال حبس در سپتمبر ۲۰۱۶ از زندان آزاد شد. خانم هدایت از جمله به خاطر مبارزه اش در راه برابری حقوق زن و مرد به زندان افکنده شده بود. او از جمله فعالان اندک حقوق بشر است که با وجود خطر فزاینده تعقیب و پیگرد در ایران، برای مصاحبه با رسانه های خارجی حاضر می شود.
فشار خارجی، دستاویز دستگاه دولتی برای سرکوب
از تقریباً یک سال به اینطرف یک موج بازداشت ها در ایران جریان دارد. رژیم این کشور حدود یک سال پیش با اعتراضات ناگهانی و سراسری روبرو شد. گفته میشود که بیشتر از ۲۰ تن در این اعتراضات کشته شده و حدود ۵ هزار نفر بازداشت گردیدند. دانشجویان، فعالان حقوق زن، اقلیت های مذهبی، فعالان محیط زیست و وکلای مدافع، که از حقوق این افراد دفاع میکردند، شامل بازداشت شدگان اند.
وکلای مدافع و فعالان مشهور حقوق بشر، مانند نسرین ستوده، به اتهام "به خطر انداختن امنیت ملی" به زندان افکنده شدند. به قول علی واعظ، کارشناس امور ایران در "گروه بین المللی بحران"، این عملکرد (دولت) به اساس یک شیوه شناخته شده صورت میگیرد. واعظ میگوید: «تهدید از سوی خارج به عنوان یک توجیه برای محدود ساختن محیط فعالیت جامعه مدنی به کار برده میشود. نیرو های امنیتی از فشار ناشی از تعزیرات سود میبرند، زیرا نظام ایران برای بقای خود و خفه ساختن انتقاد ها در داخل کشور، به گونه فزاینده وابسته به آن است.»
امیدهای برباد رفته در مورد تغییر و تبدیل
ایرانی های جوان، که امید باز شدن کشور به سوی غرب را وابسته به توافقنامه اتومی می پنداشتند، ناامید شده اند. یکی از این جوانان امید نام دارد، که راهنمای گردشگران غربی برای مهم ترین مراکز فرهنگی ایران مانند یزد، و شهر های کوچک و روستا های آن منطقه است. امید میگوید که رونق گردشگری در پی امضای توافقنامه اتومی، سبب ایجاد مشاغل در روستا های کوچک گردید و برای باشندگان تماس با جهان خارج را ممکن گردانید. او می افزاید که در سال ۲۰۱۸، در مقایسه با سال قبل از آن، شمار به مراتب کمتر گردشگران را در مکان های فرهنگی و تاریخی همراهی کرده است. امید دلیل آن را تشنج سیاسی در ایران و گزارش های رسانه ها در این زمینه میخواند.
علی واعظ، کارشناس امور ایران، میگوید: «تأثر انگیز اینست که ایالات متحده امریکا نیرو های معتدل جامعه ایران و قشر متوسط را تضعیف میکند، آنهم در یک لحظه زمانی که چهل سال پس از انقلاب، یک تغییر رهبری در پیش است.» به قول واعظ واشنگتن به این ترتیب خصومت میان دو کشور را تا یک نسل دیگر تمدید میکند.