شب چله‌ای که در اندوه محرومیت از تحصیل سپری شد
۱۴۰۱ دی ۱, پنجشنبه
از طولانی‌ترین شب سال که مصادف با ختم خزان و شروع زمستان است، در أفغانستان به نام شب چله و در ایران به نام شب یلدا به صورت سنتی تجلیل می‌شود. در این مراسم مردم معمولاً گردهم جمع می‌شوند و با سرودن شعر و بازگویی افسانه‌ها از این شب تجلیل می‌کنند.
اما امسال این مراسم همزمان شد با ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاه‌ها. به این دلیل زنان و دخترانی که فرصت یافتند گردهم جمع شوند، به جای جشن به وضعیت مبهم آینده شان پرداختند.
حدود ۶۰ تن از زنان، متشکل از دانشجویان و شاگردان مکاتب به همراه شماری از مادران در هرات طی یک دورهمی از شب یلدا با خواندن شعر و فال حافظ تجلیل نمودند.
یگانه، یک تن از اشتراک کنندگان برنامه شب یلدا در هرات که خواهر و دخترش از رفتن به دانشگاه منع شده اند، به دویچه وله گفت: «ما پلان داشتیم تا شب یلدا را با خوشحالی و امیدواری به آینده تجلیل کنیم، اما با شنیدن مسدود شدن پوهنتون‌ها به روی دختران حال و هوای برنامه مان تغییر کرد. محتوای شعری و برنامه‌های شب یلدا بیشتر در راستای حمایت از زنان و آزادی شان از چنگال گروه حاکم بود.»
وی ضمن انتقاد از جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری به دلیل عدم رسیده‌گی به وضعیت زنان در افغانستان، از طالبان خواست تا در این تصمیم شان تجدید نظر نمایند و با احترام به حقوق زنان برای رشد و شگوفایی کشورشان قدم بردارند.
صدف، یکی دیگر از دختران اشتراک کننده در برنامه شب یلدا در هرات به دویچه وله گفت: «درحکومت گذشته طالبان، بخشی از عمر من و هم‌دوره‌هایم به دلیل محدودیت‌های وضع شده به هدر رفت و حالا این وضعیت بر سر طفل‌های ما آمده و این برایم بسیار رنج آور است. اما تاکید می کنم که ما زنان افغان هیچگاه تسلیم نمی‌شویم و با راه اندازی برنامه‌ها و گردهمایی‌ها، تلاش می‌کنیم همبستگی مان را حفظ نموده و صدای خود را به گوش جهانیان برسانیم.»
همچنان فرحناز، دانشجوی فاکولته طب دانشگاه هرات که در مراسم تجلیل از شب یلدا اشتراک نموده است، به دویچه وله گفت: «ما خواستیم با تجلیل از این شب نشان دهیم که زنان افغان توان مبارزه و ایستادگی در مقابل خفقان طالبان را دارند، و آنها هیچگاهی موفق نخواهند شد تا مانع تجلیل از برنامه‌های فرهنگی و تاریخی ما شوند. ما از طالبان می‌خواهیم تا هر چه زودتر دروازه‌های پوهنتون‌ها و مکاتب را به روی دختران باز کنند، در غیر آن این برای شان فاجعه بار تمام خواهد شد.»
مرتبط: شب یلدا/چله به عنوان میراث فرهنگی در یونسکو ثبت شد
شب چله امسال از سوی سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به عنوان میراث فرهنگی مشترک افغانستان و ایران شامل لیست میراث‌های فرهنگی ناملموس بشریت شده است. اما به دلیل وضعیت حاکم در افغانستان، این مناسبت به صورت گسترده تجلیل نشد.
شماری از زنان در کابل در اعتراض به ممنوعیت تحصیل شان در دانشگاه‌ها روز پنج شنبه در کابل اعتراض کردند که از سوی طالبان با خشونت پایان داده شد.
ده‌ها کشور غربی و همچنین شماری از کشورهای اسلامی و سازمان‌های حقوق بشری این تصمیم طالبان را شدیداً نکوهش کرده و خواستار بازگشایی فوری دانشگاه‌ها به روی دانشجویان شده اند.