واکنش‌ها به سخنان عمران خان در مورد حقوق زنان در افغانستان
۱۴۰۰ آذر ۲۹, دوشنبه
عمران خان نخست‌وزیر پاکستان در سخنانی در نشست سازمان همکاری اسلامی در مورد افغانستان، گفت که مسئله حقوق زنان و عدم اجازه تحصیل دختران در بخش‌های پشتون‌نشین از جمله در برخی مناطق افغانستان ریشه در مسایل سنتی و فرهنگی دارد. او از جامعه جهانی خواست که در تاکید شان به رعایت ارزش‌های حقوق بشری باید به این «حساسیت» توجه کنند.
این اظهارات عمران خان واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت. حامد کرزی رئیس‌جمهور سابق افغانستان این اظهارات عمران خان را «توهین به مردم افغانستان و اقدام تفرقه افگنانه» خوانده است. او از پاکستان خواسته که در مجامع بین المللی به نمایندگی از افغانستان صحبت نکند.
برخی از آگاهان باور دارند که گفته‌های نخست وزیر پاکستان در مورد حقوق زنان و آموزش دختران در افغانستان ناشی از عدم آگاهی او از تاریخ و فرهنگ افغانستان است. ملک ستیز، کارشناس روابط بین المللی به دویچه وله گفت: «آقای عمران خان از افغانستان، مردمان و تاریخ افغانستان آگاهی ندارد... حقوق بشر در افغانستان امروزی پیشینه بسیار طولانی دارد. از کروش کبیر و منشورش گرفته تا سخنوران بزرگی که از دامان این سرزمین برخاسته اند، به سان مولانا. اینها همه پیام‌آوران حقوق بشر، حقوق شهروندی، کرامت انسانی و حرمت به حقوق بشر و حقوق زنان بودند.»
آقای ستیز همچنین باور دارد که عمران خان می‌خواهد تصور استراتیژیک پاکستان را که «مبتنی بر بنیادگرایی اسلامی» است، در مورد افغانستان نیز به نمایش بگذارد. او علاوه کرد: «این مفاهیم و این سخنرانی‌ها ربط دارد به اینکه پاکستانی‌ها چگونه سیاست و زندگی اجتماعی را در افغانستان می‌خواهند توسط تندروی اسلامی که عبارت از پاکستانیزه شدن افغانستان است، ترویج کنند.»
احمد سعیدی، دیپلومات سابق افغان در پاکستان به این عقیده است که پاکستان سعی دارند با طرح چنین مسایلی طالبان را در برابر جامعه جهانی به نحوی برائت بدهد. سعیدی اظهار می‌دارد: «عمران خان، دستگاه دیپلوماسی پاکستان و رئیس ارتش پاکستان همه تلاش دارند تا طالبان را تبرئه کنند و به دنیا نشان دهند که طالبان رویه انسانی دارند.»
در میان آگاهان مسایل سیاسی پاکستان نیز این اظهارات نخست‌وزیر پاکستان واکنش‌هایی را برانگیخته است. از جمله افراسیاب ختک یکی از این آگاهان در توییترش نوشته که «حالا گپ به اینجا رسیده که عمران که کسی در پاکستان به حرف‌هایش اهمیت نمی‌دهد، در مورد معارف افغانستان تصمیم می‌گیرد.»
طالبان پس از به قدرت رسیدن، حکومتی متشکل از فرماندهان خود را تشکیل دادند و مانع کار زنان و تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم شده اند. جامعه جهانی برای به رسمیت شناختن طالبان در کنار تشکیل حکومتی فراگیر، تامین حقوق زنان و ادامه کار و تحصیل آنان را از شرایط عمده تعیین کرده است.
در همین حال سهیل شاهین که از سوی طالبان به عنوان نماینده این گروه در سازمان ملل متحد معرفی شده، به دویچه وله گفت که آنان به تامین حقوق زنان متعهد هستند. شاهین افزود: «در مورد حقوق اساسی زنان که تحصیل و دسترسی به کار است ما متعهد هستیم. اما جامعه ما اسلامی است و... با حق کار و تحصیل زنان با حجاب مشکلی نداریم.»
پاکستان هرچند خودش تاهنوز حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است، ولی در مجالس بین المللی همواره جامعه جهانی را به تعامل با حکومت طابان فرا می‌خواند.