درنا آراميهاي شين چيانگ تا 140 نفرکشته شده اند

در مورد وقوع حادثه دو روايت ضد و نقيض وجود دارد. اولي، از طرف رهبري پيکنگ: نا آرامي ها از جانب خارج رهبري شده است. يک گروه اوباش و برآشفته بر چيني ها تاخت و تاز کرده است. پوليس دوباره وضع را آرام ساخته است.

گونۀ ديگر آن از سوي سازمان تبعيدي اويغور ها وجود دارد: بر اساس آن در حدود 3.000 اويغور بصورت مسالمت آميز مظاهره کردند. هدف آنها تأمين عدالت در رابطه با مرگ خشونت بار چندين کارگر پشتاره به پشت اويغوري در يک فابريکه در جنوب چين بود. با آنهم مامورين امنيتي از خشونت زياد کار گرفته و در بين مظاهره کنندگان شليک کردند.

در سال گذشته نيز در نا آرامي هاي تبت از توضيحات کليشه يي تحريک خارجي قيام، سخن گفته ميشد. در تصور رهبري آنکشور صرف همين چيز ممکن است. در آن مرتباً تصوير زندگي هماهنگ 56 قوم چين تبليغ ميشود. انگيزۀ اعتصابات در اورومچي نشان ميدهد، که چنين قضايايي در آنجا جديد است.

تقريباً يک هفته قبل يک کارگر چيني از قوم "هان " اين شايعه را در اقامتگاه يک فابريکۀ سامان بازي اطفال در گواندونگ پخش کرده بود، که گويا تعدادي از کارگران پشتاره به پشت جديد از شين جيانگ به کارگران زن مزاحمت ايجاد کرده اند. اين شايعات کفايت کرد، تا کارگران چيني قوم هان را به يک گروه اوباش مسلح با دنده مبدل کند. و گفته ميشود، که در وقت اين حمله بر کارگران اويغوري از طرف قواي امنيتي اصلا مداخله اي صورت نگرفته است. در فرجام دو اويغوري به قتل رسيده و چندين تن ديگر مجروح گرديدند.

اين حادثه بيانگر دو موضوع است: يکي بي اعتمادي مطلقي، که چيني ها نسبت به اويغور ها دارند. آنها هر عملي را از جانب شان ممکن مي دانند. و دوم در صورتيکه قواي امنيتي واقعاً تنها تماشا کرده باشد، در آنصورت اين بايد برداشت اويغور ها را در رابطه با اينکه آنها انسانهاي درجه دوم اند، قوي بسازد. همچنان در ولايت خود شان شين جيانگ. آنها اقتصاد کاملاً خراب دارند. درجۀ تحصيلي آنها پايين است و چانس شان در اقتصاد شگوفان چين کم ميباشد. و: ديگران از آنها وکالت مينمايند. اين در قسمت موضوعات ديني اويغور ها، که اکثريت شان مسلمان اند، آغاز شده و با شهر سازي خاتمه مي يابد. در شهر کاشغر، که در راه ابريشم موقعيت دارد، کارانهدام شهر کهنۀ تاريخي آغاز شده است. با وجود تأکيدات رسمي، مبني بر سهمداشتن باشنده ها در تصاميم، چنان معلوم ميشود، که اسکان آنها طور اجباري صورت گيرد.

آنچه اين مردم ميخواهند، سهمگيري در پروسۀ تصميم گيري ميباشد. گرچه قانون اساسي چين به اقليت هاي ملي سلسله اي از حقوق را قايل ميشود، ولي هيچ امکاني براي درخواست اين حقوق وجود ندارد. مشاجره بايد آشکارا صورت پذير باشد. هرگاه نارضايتي هميشه تحت فشار درآورده شود، دير و يا زود انفجار رخ ميدهد.مانند همين حادثه اي که در اورومچي اتفاق افتاد.

ماتياس هاين/ خالد صديقي

ويراستار: رسول رحيم