تلاش مجدد برای برقراری صلح در سوریه

در سوریه بسیاری چیزها، از جمله غذا و امنیت وجود ندارد. در عین زمان از سه هفته به اینسو اردوی سوریه شهر حلب را محاصره کرده است. وضعیت انتقال کمک های بشردوستانه از آن زمان به بعد نهایت خراب گردیده است. حدود 300 هزار شهروندی که در این شهر باقی مانده اند، دیگر از تامینات برخوردار نیستند. همچنان آن ها از شلیک نیروی هوایی سوریه رنج می برند. از آغاز جنگ در این بزرگ شهر با جمعیت میلیونی که در شمال سوریه واقع است، قریب به یک هزار انسان جان داده اند. این را دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داده است که مرکز آن در لندن می باشد. اردو حتی پروای شلیک بر یک شفاخانه ملکی را نیز ندارد. تنها از آغاز هفته به اینسو 18 تن در اثر شلیک هلیکوپتر جان های شان را از دست داده اند.

گفت و گوها در ژنیو

بنته شیلر، کارشناس خاورمیانه و رئیس بنیاد هاینریش بول در بیروت می گوید که رژیم اسد خود را در مسیر پیروزی می بیند: « در حال حاضر (این رژیم) به طور قابل ملاحظه یی از مخالفان قوی تر است.» با اینهم رژیم محدودیت هایی دارد: «از نگاه من این رژیم خود را قوی تر از آنچه احساس می کند که واقعاً هست.» دقیقاً بنا بر همین دلیل است که مصممانه تر برای تصرف دوباره این شهر کار می کند. زیرا فکر می کند به این ترتیب به یک پیروزی بزرگ دست می یابد.

بر این مبناست که جان کری وزیر خارجه ایالات متحد امریکا و همتای روسی اش روز سه شنبه در لاووس روی یک برنامه همکاری جدید در مورد سوریه به تفاهم رسیدند. این برنامه در هفته آینده ارائه می شود. علاوه بر این سر از امروز دی میستورا نماینده ویژه ملل متحد در ژنیو با مایکل رتنی نماینده ایالات متحده امریکا و گنادی گاتیلوف معاون وزارت خارجه روسیه ملاقات می کند. این مذاکرات که در آغاز سال شروع شده است قرار است ترتیبات صلح را ممکن گرداند.

طبق گزارش آژانس های خبرگزاری روسیه، لاوروف وزیر خارجه روسیه گفته است که برای یافتن یک راه حل سیاسی این معضله می بایست حکومت سوریه و مخالفانش مستقیماً باهم مذاکره نمایند. نمایندگان ایالات متحده امریکا، روسیه و ملل متحد می خواهند بعد تر نیز در ژنیو روی گام بعدی در منازعه سوریه مذاکره کنند.

زیر فشار وقت

بنته شیلر به دویچه وله گفت که با اینهم از دور جدید مذاکرات انتظار زیادی نمی توان داشت. قبل از این نیز چنین مذاکراتی زیاد صورت گرفته است و کمتر احتمال می رود که در ماه اگست در آن کدام تغییری دیده شود. او می گوید: «ایالات متحده امریکا دقیقاً زیر فشار قرار دارد زیرا به زودی با کار زار انتخابات ریاست جمهوری اش سروکار می داشته باشد. احتمالاً جولانگاه اندکی برای مسائل سیاست خارجی باقی خواهد ماند. بنابراین ایالات متحده امریکا به سهم خود قطعاً زیر قشار می باشد تا این مذاکرات قویاً پیشرفت کند. اما من چیزی سازنده ای نمی بینیم که از این (مذاکرات) حاصل شود، چیزی که بتوان بعد از آن نگهداشت.»

روسیه و ایالات متحده امریکا در مورد سوریه برای سال ها دیدگاه های مختلف داشتند و البته این اختلاف در مورد سرنوشت سیاسی رئیس جمهور اسد بود. این اختلاف کشورهای غربی را به خویشتنداری واداشت، در حالی که روسیه در جانب اسد ایستاد و ایالات متحده امریکا از مدت های طولانی به اینسو خواهان استعفای اسد است. در این مورد ایالات متحده امریکا با اپوزیسیون سکولار سوریه هم نظر است و از آن حمایت نظامی می کند.

«یک متحد دشوار»

به گفته بنته شیلر این موقف تا امروز اساساً تغییر نکرده است. اما رفتار روسیه با رژیم اسد هیچگاه آسان نبوده است: «زیرا از یک طرف روسیه علاقه مندی دارد که از اسد و رژیمش حمایت کند. از جانب دیگر این رژیم پیوسته نشان داده است که به راه خود می رود، یعنی اینکه نه تنها یک دشمن دشوار است، بلکه همچنان یک متحد دشوار می باشد.» روسیه هرچه بیشتر از بهای مالی و سیاسی این همراهی با اسد آگاه می گردد. در واقعیت امر روسیه با این سیاستش در جهان سنی دوستانش را کمتر گردانیده است. مخالفت کشورهای عربی با رژیم اسد که رهبری آن با عربستان سعودی است، موجب مخالفت با مسکو نیز شده است.

چالش های واقعی بعدتر ظهور می کنند

در صورتی که ایالات متحده امریکا واقعاً بخواهد بر تغییرات در سوریه موثر باشد، اکنون زمانش می باشد. این آخرین فرصت برای اداره اوباما خواهد بود که به پایان این تراژیدی دست کم در شکل اولیه اش سرعت بخشد و به این ترتیب تا اندازه ای برای حیثیتش در تاریخ کاری نماید. اوباما که نتوانست با سیاست خاور میانه اش جهان عرب را قانع گرداند، دست کم با این موضعگیری پرتاخیرش در مورد بحران سوریه باید این کار را انجام دهد.

رژیم اسد از این خویشتنداری ایالات متحده امریکا بسیار سود می برد. به گفته بنته شیلر از بنیاد هاینریش بول، با اینهم اوضاع در سوریه تنها به دشواری می تواند به سود وی تمام شود. با کمک نظامی روسیه رژیم اسد موفق گردیده است که اپوزسیون را به شدت در موضع دفاعی قرار دهد، همچنان امکان دارد قدرت ضربتی اپوزسیون را کاملاً درهم شکند. شیلر می گوید: «احتمالاً بیشترین مشکلات بعد از آن شروع می شود.» چون با تضعیف این اپوزیسیون، جامعه هم تقریباً به صورت کل درهم می پاشد.

از آرشیف دویچه وله دری