تحولات در سوریه شبیه تونس یا مصر انتظار برده نمی شود

ترکیه از هر کشور دیگر از وضعیت موجود در سوریه نگران است.

روزنامۀ "ملیت" چاپ ترکیه در شمارۀ روز چهارشنبۀ خود در رابطه با اولین سخنرانی رئیس جمهور سوریه پس از بروز ناآرامی ها در آن کشور نوشته بود: "او به سان قذافی سخن می گوید." روزنامه های تنگۀ بوسفور در ترکیه و شمار زیادی از رسانه های اروپای وسطی، سخنرانی بشارالاسد را نومید کننده ارزیابی کرده اند. رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه می گوید که کشورش، برعکس آلمان، فرانسه و بریتانیا، انکشاف اوضاع در سوریه را با توجه خاصی دنبال می کند. اردوغان می افزاید:

"ما همیشه تأکید کرده ایم که اگر سوریه به خواسته های بر حق مردم پاسخ مثبت داده و روحیه ای را برای پیاده کردن اصلاحات ایجاد کند، آنگاه این کشور به بسیار آسانی می تواند بر این مشکلات فایق آید. آرزوی نیک ما اینست که وضعیت در سوریه مانند لیبیا انکشاف نکند، در غیر آن سبب نگرانی ما خواهد بود."

ترکیه طی چند سال اخیر با هیچ کشور دیگری تا این حد مناسبات نزدیک قایم نکرده بود، که با همسایۀ جنوبی خود سوریه کرده است. در حالیکه این دو کشور در پایان سالهای نود میلادی آشکارا با هم خصومت داشتند، چنانچه دمشق به عبدالله اوچلان رهبر پیشین حزب ممنوع "پی کی کی" (حزب کارگران کردستان ترکیه) پیشنهاد کرده بود که او را پناه می دهد؛ امروز اما هر دو جانب از یک دوستی بزرگ سخن می گویند. شهروندان هر دو کشور برای مسافرت به کشورهای همدیگر نیازی به گرفتن ویزا ندارند. سوریه و ترکیه، در مشارکت با لبنان و اردن، ایجاد یک حوزۀ تجارت آزاد را در نظر دارند، و در آغاز سال گذشتۀ میلادی هر دو کشور حتی به یک مانور مشترک نظامی پرداختند که خشم اسراییل را برانگیخت.

اگر موج اعتراضات کنونی به سراسر سوریه گسترش یابد و یا این کشور درگیر یک جنگ داخلی شود، آنگاه این مسأله بر مناسبات سوریه با ترکیه اثر منفی خواهد گذاشت، یعنی دامنۀ ناآرامی ها بلافاصله به مرزهای ترکیه خواهد رسید. جای تعجب نیست که طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه تأکید می کند:

"من دو بار با آقای اسد تلفونی صحبت کردم و افزون بر آن ما رئیس استخبارات ترکیه را به سوریه فرستادیم. ما نه تنها بیشتر از 800 کیلومتر مرز مشترک داریم، بلکه بین هر دو کشور و مردمان آن مناسبات نیک همسایگی وجود دارد. ما نمی توانیم در برابر رویدادهای سوریه چشمان و گوش های خود را بسته کنیم."

اردوغان چند هفته پیش به حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر مشوره داده بود که از مقامش کنار برود، اما به دوستش بشارالاسد تاکنون چنین مشوره ای نداده است.

الریش پیک / صفی ابراهیم خیل

ویراستار: رسول رحیم