تبصره: انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تعجب آور بود

هرکسی که یک شب قبل از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان با دلهره به بستر خواب رفته بود، در روز انتخابات چشم هایش را با حیرت باز نگهداشته بود. با وجود تمامی تهدیدهای طالبان برای مختل کردن انتخابات با حملات انفجاری و انتحاری، خاموش ماندن طوفان آتش خشم طالبان همه را شگفت زده کرده بود.

با وجودیکه یک سری از حملات از جمله در شهرهای بزرگ صورت گرفت، اما بیشتر این حملات ناکام ماند و بر اساس اطلاعات فعلی، در نهایت می توان از پنج کشته و چندین مجروح، سخن گفت. می توان گفت که چنین روزی که یک رویداد مهم در جریان بود (برگزاری انتخابات ریاست جمهوری)، به مقایسه روزهای قبل، از لحاظ امنیتی برای افغانستان آرامتر گذشت. هر چند چنین مقایسه ای منجر به عصبانیت می شود، اما با آن هم باید گفت که غالباً در روز های قبل از انتخابات ریاست جمهوری، از قربانیان بیشتر گزارش شده است.

دو برنده واقعی انتخابات

اکنون قبل از پایان شمارش آرا، که طبق تجارب گذشته هفته ها دوام خواهد کرد، می توان از دو برنده واقعی در این انتخابات سخن گفت: اول رای دهندگان که به اصطلاح "با جان شان بازی کرده" و با وجود تهدید به مرگ، پای صندوق های رای دهی رفتند. دوم نیروهای امنیتی افغانستان که این انتخابات را ممکن گردانیدند. نیروهای امنیتی افغانستان غالباً بخاطر عدم آموزش مناسب، سهل انگاری و تجهیزات ضعیف مورد انتقاد قرار دارند؛ اما ظاهراً آنها موفق گردیدند تا حد زیادی به ویژه در مراکز کلان شهرها مانند کابل یا در شمال در مزار شریف، آرامش را برقرار داشته باشند.

آیا توانایی جنگی طالبان بزرگنمایی است؟ آیا اردو و پولیس اگر واقعاً با هماهنگی و اتحاد کافی عمل کنند، توانایی دفاع را دارند؟ می توان گفت که این امر می تواند در مذاکرات صلح که دیر یا زود باید از سر گرفته شود، "تغییری در وضعیت بازی" به حساب آید. تا کنون، طالبان در مذاکرات با ایالات متحده چنان ظاهر شده اند که گویا آنها بر تمام افغانستان تسلط دارند و در اینجا برایشان (طالبان) فقط مسئله زمان مطرح است.

پیروزی شجاعت مدنی

این موفقیت نیروهای امنیتی، مطمئناً کمبودی هایی نیز داشت؛ البته در مناطقی که تحت کنترول طالبان است، هیچ مرکز رای دهی وجود نداشت، اما در مناطقی که زمینه رأی دهی فراهم شده بود، مردم افغانستان به رغم همه تهدیدها و ناامیدی هایی که به دلیل تقلب در انتخابات گذشته تجربه کرده بودند، بازهم پای صندوق های رأی رفتند.

عمدتا تصاویر و فلم های جوانان رای دهنده در رسانه های اجتماعی دست به دست می شدند. فلم ها جوانانی را نشان می دهند که در مقابل مراکز رای دهی در قطار های طویل ایستاده اند. مهمترین شکایت ها از کمبودی های اداری و سیستم روند رای گیری بود و طالبان برای شان مسئله مهمی نبودند. بدون این هم کسی که از حملات طالبان ترس داشت، در خانه مانده بود و مطمئناً این افراد بیشتر از انتخابات قبلی بودند. اما، بیایید این سوال را مطرح کنیم که در دموکراسی های دیرین اروپا اگر قبلاً چنین تهدیدهای امنیتی وجود می داشت، به چه تعداد مردم در انتخابات مشارکت می داشتند؟

خواست رای دهندگان باید جدی گرفته شود

مهم نیست که مشارکت چقدر بود، سیاستمداران باید با توجه به این شجاعت مدنی رأی دهندگان، مسئولیت شان را در برابر رای دهندگان جدی بگیرند. اما مسخره نخواهد بود که طی چند هفته آینده، مثل انتخابات گذشته، بین نامزدان ریاست جمهوری روی تقلب واقعی یا احتمالی در انتخابات کشمکش آغاز گردد؟ اگر تشکیل حکومت جدید بازهم ماه ها ادامه پیدا کند، بازی ناخوشایندی بالای آینده کشور آغاز نخواهد شد؟ و طالبان در این جریان به گسترش ساحه قدرت شان ادامه نخواهند داد؟ متأسفانه نگاهی به انتخابات گذشته نشان می دهد که تاکنون جناح های سیاسی مخالف کمتر به این امر توجه داشته اند.
این امر باید تغییر کند. زیرا انتخابات باید برای سیاستمداران افغانستان و سراسر جهان روشن ساخته باشد که اراده خودمختار دموکراتیک در افغانستان وجود دارد، حتی با وجود آن که طالبان در برابر درب خانه های مردم قرار دارند.

فلوریان وایگند رئیس بخش افغانستان در دویچه وله است. شما نیز می توانید نظرتان را پایین این تبصره شریک سازید.