تبصره: آیا نگاه تندروانه در آلمان در حال افزایش است؟

به نظر می رسد که آمار و ارقام اندکی وجود داشته باشند که روش تحقیق آنها مورد انتقاد نباشد. این مسئله در مورد پژوهش جدید "دانشگاه لایپزیگ" و موسسه تحقیقاتی "یوسوما" (USUMA) در برلین نیز صدق می کند.

دانشمندان علوم سیاسی به عنوان مثال می گویند که سوال ها بسیار کلی و حتا پرسش شوندگان را به جواب مشخص می کشاندند. تفسیر این پژوهش جدید هرچند راه گریز مشخصی را در خود دارد، با آن هم نمی تواند این واقعیت را پنهان کند که درصدی از آلمانی ها به راستگرایی تمایل دارند.

تقریبا ۸،۵ درصد آلمانی هایی که مصاحبه شده اند موافق هستند که "ناسیونال سوسیالیسم" جنبه های خوب هم دارد. تقریبا ۱۱ درصد گفته اند که یهودی ها هنوز هم نفوذ بسیار زیادی دارند و ۱۲ درصد گفته اند که آلمانی ها "به طور طبیعی" از دیگر مردم برتر هستند.

تاکنون، این نتایج بسیار نومید کننده هستند. به ویژه این که معلومات دیگر نیز به نگاه های افراطی اشاره می کنند: ۶،۷ درصد آلمانی ها احساس می کنند که "تحت شرایط خاصی" دیکتاتوری بهتر از دموکراسی است. ۱۰،۶ درصد آرزو دارند که آلمان "رهبری ای" می داشت که می توانست این کشور را با "دستان قدرتمند" مدیریت کند.

فورمولبندی نامشخص

در این بخش، ما باید یقیناَ بپرسیم که این هفت درصد با شنیدن واژه "رهبر" به چه فکر می کنند. آیا آنان به آدولف هیتلر می اندیشند که در آلمانی مترادف با واژه پیشوا (Führer) به کار رفته است؟ یا این که اغلب مردم این واژه را در شکل عامش، فقط به معنای "رهبر" استفاده می کنند؟

و معنای "مدیریت با دستان قدرتمند" چیست؟ آیا مردم به یک دیکتاتور فکر می کنند؟ یا این فقط از روی ساده لوحی است؟

طرح این گونه پرسش که آلمان "فقط به یک حزب بزرگ" نیاز دارد که "از تمام مردم نمایندگی کند" نیز نامشخص و گنگ است. آیا ۲۵ درصد از اشتراک کنندگان که با این پرسش موافقند، واقعا به نظام "تک حزبی" چه به شکل راستگرایانه چه چپ گرایانه، که تاریخ مرگباری را در آلمان رقم زده، فکر می کنند؟ یا این پرسش می خواهد به ائتلاف احزاب اشاره کند؛ چیزی که به هر حال آلمان در سال های اخیر آن را تجربه کرده است.

در این پژوهش به طور شگفت آوری پرسش های نامشخص و گنگی از مردم پرسیده شده است.

مصاحبه شوندگان احتمالا به طور کامل از بار معنایی تاریخی و سیاسی کلماتی که استفاده شدند، خبر نداشته اند. این انتقادی است که متوجه نویسندگان و طراحان این پژوهش می شود؛ با آن هم، در این واقعیت که آلمان به سوی راستگرایی افراطی پیش می رود، تغییری ایجاد نمی کند. حداقل اسناد حکومتی و افزایش حملات بر اقامتگاه های پناهجویان این مسئله را نشان می دهد.

رابطه با مسلمانان

بسیاری از آلمانی ها در روابط خود با مسلمانان سختگیرتر شده اند. در پژوهش اخیر، ۴۱ درصد با این عبارت که "مسلمانان نباید اجازه مهاجرت به آلمان را داشته باشند" موافق کرده اند. دو سال پیش، ۳۷ درصد مردم به چنین پرسشی پاسخ مثبت داده بودند؛ اما حالا آن طوری که نویسندگان گزارش می گویند آیا این به معنای "بی اعتباری مسلمانان" است؟

پژوهش دانشگاه لایپزیگ دقیقا همزمان با نظرسنجی "انستیتوت آلنزباخ" در مورد دیدگاه های سیاسی، نگرانی ها و آرزوهای شهروندان آلمان منتشر شده است. بر اساس این نظرسنجی که ماه جاری انجام شده، ۳۲ درصد پرسش شوندگان "عمیقا نسبت به شمار آوارگان نگران" هستند. در ماه جنوری، شمار این افراد ۴۳ درصد بود. نویسندگان این ارزیابی می گویند که از آن هنگام تاکنون، اعتماد مردم نسبت به این که حکومت فعالانه کار می کند تا شمار مهاجران را کاهش دهد، از ۱۵ درصد به ۳۸ درصد افزایش یافته است.

اما این به آن معناست که بیش از ۶۰ درصد مردم مخالف هستند. رناته کوشر، مدیر انستیتوت "آلنزباخ" در روزنامه "فرانکفورتر آلگماینه" نوشته است که "اکثریت مردم هنوز هم از سیاست حکومت در قبال پناهجویان انتقاد می کنند".

دو پژوهش و نتایج آنان یک جهت را نشان می دهند. هرچند آمار و درصدی ها تقریبا مشابه هستند، پژوهش دانشگاه لایپزیگ از "بی اعتباری" مسلمانان سخن می گوید در حالیکه نویسندگان پژوهش "آلنزباخ"، به "نگرانی های" پدید آمده از مهاجرت اشاره می کنند.

احتمالا، این تفاوت به نگرش کسانی بر می گردد که تنها معلومات را جمع آوری نمی کنند بلکه آن را تحلیل و بررسی می کنند و تصمیم می گیرند که آیا آلمانی ها به طور پیوسته گزینه هایشان را "به طور کل" از دست می دهند یا این که فقط "نگران" مسائل هستند.