ایران از افغانستان خواست مرزش با این کشور را نظارت کند
۱۳۹۹ اردیبهشت ۲۷, شنبه
وزارت خارجه ایران می‌گوید، پس از دعوت کتبی مرزبانی جمهوری اسلامی از افغانستان، این کشور یک هیأت کارشناسی به مرز ایران فرستاده است.
این هیأت روز پنج‌شنبه وارد ایران شد. ایران می‌گوید کارشناسان این هیأت، محلی را که گفته می‌شود مهاجران افغان در آن شکنجه و مجبور به عبور از رودخانه مرزی هریرود شدند، بررسی کرده‌اند.
به گفته ایران، دعوت از این هیأت طبق پروتوکول‌های بین‌المللی انجام گرفته و هدف از آن روشنگری در مورد حادثه رخ داده برای مهاجران افغان بوده است.
در این حادثه که دست‌کم ۱۸ شهروند افغانستان در رودخانه مرزی هریرود جان باختند. ولسوال گلران در ولایت مرزی هرات گفته بود، آثار بر جای مانده بر روی پیکر این اجساد، حکایت از آن دارد که آنها مورد ضرب و شتم واقع شده بودند.
سید رسول موسوی، مدیرکل آسیای غربی در وزارت خارجه ایران می‌گوید که "رسانه‌های معاند" دروغ می‌گویند و نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی نقشی در این حادثه نداشته‌اند.
مرگ مهاجران افغان در هریرود بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی داشت. خبرگزاری ها و رسانه‌ها، از جمله رویترز، خبرگزاری آلمان و دویچه‌وله دری و فارسی، با شاهدان عینی این ماجرا گفتگو کردند.
گفته‌های این مهاجران یک نکته مشترک دارد: آنها تصمیم داشتند به صورت غیرقانونی از مرز عبور کنند و برای کار به ایران بروند، اما توسط مرزبان های ایران بازداشت شدند، لت و کوب شده و مجبور به عبور از هریرود گردیدند.
نعیم یکی از آنها به دویچه‌وله گفت: «سربازان ایرانی تفنگ به دست ما را مجبور کردند به هریرود بپریم و به افغانستان برگردیم. ولی خیلی‌ها شنا بلد نبودند.» در ویدیو‌هایی که پس از این ماجرا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، جنازه شماری از مهاجران غرق شده در هریرود، از جمله یک کودک ۱۲ ساله، دیده می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه این حادثه در قلمرو مرزی افعانستان رخ داده و ارتباطی به ایران ندارد، همزمان از غیرفعال شدن شماری از پاسگاه‌های مرزی افغانستان گلایه کرده است.
ایران تلویحا افغانستان را متهم می‌کند که عبور غیرقانونی شهروندانش از مرز ایران را تسهیل کرده است. بر اساس قرارداد کمیساریای سرحدی (مرزبانان) که سال ۱۳۳۵ میان ایران و افغانستان امضاء شد، پوسته های کنترول مرزی دو کشور مشخص شده است.
حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ایران هم گفته است: «در این برهه از زمان عده‌ای سعی می‌کنند روابط دیرینه میان این دو کشور را برهم بزنند.»
او همزمان با اشاره به مشارکت اندک مردم افغانستان در انتخابات ریاست جمهوری و با این ادعا که "مشروعیت و مقبولیت اشرف غنی زیر سوال رفته"، گفت: «امریکایی‌ها این دروغ‌ها را ساخته و پرداخته می‌کنند و در اختیار دولت افغانستان قرار می‌دهند؛ این‌گونه یک فرد بی‌مسئولیت هم در مرحله اول بیان می‌کند چنین اتفاقی افتاده است که به دنبال آن یک مطالبات ملی بین ملت ایران و افغانستان به وجود می‌آید.»
فعالان حقوق بشر در افغانستان خواستار بررسی حادثه رخ داده در مرز ایران و افغانستان توسط نهادهای بین‌المللی و گفتگو با بازماندگان این حادثه هستند. آنها نگرانند که دولت افغانستان، به دلایل سیاسی این پرونده را مختوم اعلام کند.
هیأت کارشناسی افغانستان گفته است که نتیجه سفر خود به ایران را پس از مشورت با مقامات این کشور اعلام می‌کند.