آیا روابط ایران و طالبان بر سر آب تیره خواهد شد؟
۱۴۰۱ مرداد ۸, شنبه
وزارت خارجه ایران در اعلامیه ای نگاشته است که در پی دستور رئیس جمهور این کشور در خصوص مسئله آب ایران، امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان گفتگوی تلفونی کرده است.
در بخشی از این اعلامیه نگاشته شده است که امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در این گفتگوی تلفونی با امیرخان متقی، با اشاره به مطالبه جدی مردم و نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی از وزارت امور خارجه، افزوده است: «اگر مسئله حقابه ایران از هیرمند با سرعت و جدیت حل و فصل نشود، در سایر حوزه‌های همکاری دو کشور آثار منفی خود را نشان خواهد داد.»
بیشتر بخوانید: جنگ فراه؛ منازعه برسر آب یا رویارویی قدرت‌ها
وزیر خارجه ایران با اشاره به بارندگی های اخیر و جاری شدن آب در رودخانه هیرمند، ابراز امیدواری کرده است که دیگر موانع مصنوعی جهت رسیدن آب به ایران و تامین حق آبه ایران وجود نداشته باشد: «تحویل حقابه ایران شاخص مهمی‌برای سنجش تعهدات هیات حاکمه سرپرستی افغانستان در عمل به تعهدات بین المللی در قبال ایران است.»
در این اعلامیه از زبان وزیر امور خارجه ایران همچنان نگاشته شده است که به زودی هیئت بلند پایه ای از وزارت نیروی ایران برای بررسی و رفع موانع موجود و رایزنی با مقام های طالبان در مورد حق آبه ایران به افغانستان سفر خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: "هفته آب" و آب های سرگردان افغانستان
وزیر خارجه ایران در بخشی از این صحبت تلفونی، با توجه به علاقمندی بخش خصوصی ایران برای سرمایه گذاری در افغانستان گفته است که ایران از حضور سکتور خصوصی این کشور در افغانستان پشتیبانی می کند و انتظار دارد که مقام های طالبان نیز با توجه به اهمیت فعالیت بخش خصوصی در اقتصاد افغانستان، از فعالیت بخش خصوصی ایران حمایت کند.
طالبان در باره این گفتگوی تلفونی امیر خان متقی با وزیر خارجه ایران چیزی نگفته اند و هیچ خبری از آن نیز منتشر نکرده است. اما در اعلامیه وزارت خارجه ایران آمده است که امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان در این گفتگوی تلفونی روابط ایران و افغانستان را برادرانه توصیف کرده است.
بیشتر بخوانید: ایران برای حقابه هیرمند دو یادداشت اعتراضی به کابل فرستاده است
به نقل از این اعلامیه امیر خان متقی با استقبال از سفر هیئت ایرانی به افغانستان گفته است: «ما نسبت به حق آبه ایران متعهد هستیم. زمانی که آب موجود باشد، آنرا به سوی ایران روان می سازیم.»
وزیر خارجه ایران پیشنهاد کرده است که دو طرف با تشکیل یک تیم فنی و عملیاتی مشترک می توانند، مسیر رودخانه هیرمند را به مجرای درست برگردانند، تا مردم دو سوی مرز از هدر رفتن آب آسیب نبیند.
بر اساس معاهده میان ایران و افغانستان حق‌آبه ایران از رودخانه هیرمند معادل ۸۲۰ میلیون متر مکعب در سال است که بسته به وضعیت بارش در ماه‌ها و فصول مختلف می‌تواند متفاوت باشد.
بیشتر بخوانید: وزیر خارجه ایران: طالبان بر تعهدات خود در باره حقابه ایران عمل کنند
افغانستان برای مهار و بهره‌برداری از آب رودخانه هیرمند سد کمال‌خان را ساخت. محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان هنگام افتتاح سد گفت، آب هیرمند به ازای دریافت نفت روانه ایران می‌شود. این سخنان با واکنش مقام‌های ایران روبرو شد و آنها با اشاره به رژیم حقوقی تعریف‌شده در این رابطه، از افغانستان خواستند به معاهده امضا شده در سال ۱۳۵۱ پای‌بند بماند.
با روی کار آمدن طالبان در افغانستان، حکومت ایران انتظار تغییراتی در سیاست‌ها و رویکرد حاکمان جدید را داشت، اما ظاهرآ آن طور که مقامات ایرانی گفته اند تغییری رخ نداده است.