آیا قرارداد اروپا با آلبانیا مرکل را در قدرت نگه می دارد؟

قرار است آلبانیا میزبان پناهجویانی باشد که قصد دارند تا خود را به کشورهای اتحادیه اروپا بروند. در واقع پیش تر دونالد توسک، رئیس شورای اروپا و سباستین کورتس، صدراعظم اتریش ساخت چنین مراکز پذیرش را در اروپا ولو این که در قلمرو کشورهای اتحادیه اروپا نباشد، پیشنهاد کرده بودند.

پیتر لاونسکی تیفنتال، سخنگوی حکومت اتریش به دویچه وله گفته است که گفتگو برای ساخت چنین مراکزی با آلبانیا و دیگر کشورها جریان دارد. اما اندری فوگا، مشاور نخست وزیر آلبانیا و رئیس ارتباطات حکومت چنین مذاکراتی را رد کرده است. در همین حال، اپوزیسیون آلبانیا حکومت این کشور را متهم کرده است که می خواهد از طریق باز کردن مراکز پذیرش پناهجویان، روند الحاق به اتحادیه اروپا را سرعت ببخشد.

وضعیت موجود

در حال حاضر، پناهجویان هنوز هم از طریق راه موسوم به "مسیر بالقان" به سوی اتحادیه اروپا مهاجرت می کنند. علاوه بر این، پناهجویان کوشش می کنند تا از طریق دریای ادریاتیک که بین شبه جزیره بالقان و ایتالیا موقعیت دارد، خود را به اتحادیه اروپا برسانند. این در حالی است که ایتالیا، مالتا و یونان دیگر تمایلی برای پذیرش شمار زیاد پناهجویان ندارند.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا به شمول آلمان می خواهند تا پناهجویان رد شده به سرعت اخراج شوند. در چنین وضعیتی جایگاه و نقش آلبانیا چیست؟

آلبانیا می تواند چه نقشی بازی کند؟

کشور کوچک آلبانیا در بخش غربی "مسیر بالقان" و در حاشیه دریای مدیترانه قرار دارد؛ جایی که بسیاری از پناهجویان ابتدا به آن می رسند. بندر "دورس" آلبانیا ظرفیت زیادی دارد که در آنجا پناهجویانی که قصد دارند با عبور از دریا به ایتالیا سفر کنند، ثبت و راجستر شوند. این پناهجویان با کشتی های "آژانس حفاظت از مرزهای بیرونی اتحادیه اروپا" موسوم به "فرانتکس" به این بندر منتقل می گردند.

پس از آن، افرادی که حق پناهندگی دریافت نکردند از آلبانیا به کشورهایشان دیپورت می شوند و آنانی که نیاز به حفاظت دارند یا احتمالا حق پناهندگی دریافت می کنند، به تدریج از آنجا بین کشورهای اتحادیه اروپا تقسیم می شوند.

این کشور از دید اتحادیه اروپا چندین مزیت دارد. یکی این که آلبانیا عضو اتحادیه اروپا نیست؛ به این معنا که شامل قوانین "شینگن" یا سفر آزاد نمی شود. علاوه بر این، آلبانیا همچنان امضا کننده توافقنامه "دوبلین" نیست، بنابراین از دستورالعمل های این معاهده در روند بررسی پناهندگی پیروی نمی کند. با این حال، این کشور عضو ناتو است و در حال حاضر یک مرکز ضدتروریسم ناتو در آنجا ایجاد می شود. غیر از این نکات، شمال آلبانیا از لحاظ جغرافیایی بسیار کوهستانی است و در واقع یک سد و مانع طبیعی با قلمرو اتحادیه اروپا پنداشته می شود.

آیا آلبانیا آماده است؟

آلبانیا پیش از این تجربیاتی در زمینه اسکان و حفاظت آوارگان داشته است. این کشور در سال های ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ در خلال جنگ بالقان، میزبان حدود یک میلیون مهاجر کوزوویی بود. در پی موج بزرگ مهاجرت به اروپا در سال ۲۰۱۵ نیز این کشور به طور قابل توجهی ظرفیت خود را برای پذیرش مهاجران افزایش داد. رسانه های آلبانیایی گزارش داده اند که فقط چند پناهجو در حال حاضر در این کشور حضور دارند.

نون کریونکویچ، سخنگوی "کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل" در منطقه جنوب شرق اروپا تایید کرده است که از سال ۲۰۱۷ تاکنون آلبانیا ظرفیت پذیرش و اسکان پناهجویان را دو برابر افزایش داده است. این کشور که خواهان الحاق به اتحادیه اروپاست، تاکنون خود را با بسیاری از معیارها و استندردهای انساندوستانه عیار ساخته است. در واقع، در گزارش سازمان ملل نیز گفته شده است که این کشور رفتار خوبی با پناهجویان داشته است.

فاطمیر جافه، وزیر داخله آلبانیا این روزها به پایتخت های اروپایی سفر می کند و گفتگوهای دوجانبه را بر سر موضوع مهاجرت با مقامات اروپایی انجام می دهد. روز پنجشنبه، جافه در برلین بود.

مرکل از توافقنامه احتمالی اتحادیه اروپا با آلبانیا چه سود می برد؟

هورست زیهوفر، وزیر داخله آلمان در آخرین دیدار خود با سباستین کورتس صدراعظم اتریش گفت که او از طرح ایجاد مراکز پذیرش در بیرون قلمرو اتحادیه اروپا حمایت می کند. با این حال، شتیفن زایبرت سخنگوی حکومت آلمان، پیش از نشست سران اتحادیه اروپا در روز یکشنبه، از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کرد.

توافقنامه احتمالی با آلبانیا می تواند تنش بین صدراعظم انگلا مرکل و وزیر داخله اش زیهوفر را پایان ببخشد. این طرح با خواست زیهوفر مبنی بر دریافت و بررسی تقاضاهای پناهندگی در خارج از اتحادیه اروپا، همخوانی دارد. علاوه بر این، حزب "اتحاد سوسیال مسیحی" زیهوفر می تواند از این توافقنامه در انتخابات پیش روی ایالتی سود ببرد؛ چرا که این حزب می خواهد تا از ریزش رای به صندوق حزب راستگرای "بدیل برای آلمان" (AfD) جلوگیری نماید. به این ترتیب، نهایتا حکومت ائتلافی آلمان بار دیگر ثبات خواهد یافت.

آلبانیا نیز از چنین توافقی سود خواهد برد و با باز شدن مراکز پذیرش، رای نیروهای محافظه کار اتحادیه اروپا که نسبت به الحاق آلبانیا با شک و تردید می نگرند، کمرنگ خواهد گردید.

ادلهاید فیلکه، فولکر واگنر/ ع. ح.