تشکیل کمیسیون برای بررسی ماموریت امریکا در افغانستان
۱۴۰۰ آذر ۲۵, پنجشنبه
تشکیل این کمیسیون در سند بودجه ۷۶۸ میلیارد دالری امریکا در بخش دفاعی که مورد تایید سنای این کشور قرار گرفته، شامل است. این سند بودجه دفاعی قرار است به امضای جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا برسد.
در این سند بودجه آمده است: «این کمیسیون باید یک ارزیابی جامع از جنگ در افغانستان انجام دهد و با توجه به درس‌هایی که از لحاظ استراتژیک و تاکتیکی از این جنگ گرفته می‌شود، توصیه‌هایی برای بهبود عملیات‌های آینده ارائه کند؛ از جمله تاثیر افزایش و کاهش نیروها در مهلت‌های معین.»
محمد ناطقی، عضو هیات مذاکره کننده دولت پیشین به دویچه وله گفت که هدف ماموریت ۲۰ ساله امریکا و غرب در افغانستان چیزی نبود که در ماه‌های اخیر اتفاق افتاد: «اهداف آنچه نبود که حالا در افغانستان با آن روبرو هستیم. ما از اهدافی که تعریف شده بود کاملا منحرف شدیم.»
مبارزه با تروریسم
هرچند مقامات امریکایی بارها تاکید کرده اند که هدف حمله بر افغانستان مبارزه با القاعده و از بین بردن هسته‌های این گروه بود؛ ولی تحلیلگران می‌گویند مبارزه با تروریسم تنها هدف امریکا نبود.
اکرم عارفی، استاد دانشگاه در رشته روابط بین الملل در گفتگو با دویچه وله گفت امریکا و ناتو در مبارزه با تروریسم موفقیت‌هایی را به دست آوردند زیرا رهبر القاعده کشته شد و این شبکه به اندازه ای تضعیف شد که دیگر توان راه اندازی عملیات‌های نظامی در برابر غرب را ندارد.
بیشتر: رهبران نظامی امریکا به اختلاف نظر با بایدن و «شکست استراتژیک» در افغانستان اعتراف کردند
عارفی گفت که امریکا در هدف دیگرش یعنی ایجاد یک دولت دموکراتیک که حافظ منافع غرب در افغانستان باشد، شکست خورد: «امریکا در برابر طالبان به زانو درآمد و شکست خورد.»
او گفت ماموریت امریکا تنها مبارزه با القاعده نبود، زیرا این کشور ۳۰ گروه را تروریستی اعلام کرده بود: «اگر این ۳۰ گروه را معیار قرار دهیم، معنایش این است که امریکا در مبارزه با تروریسم موفق نبوده است.»
ناطقی به این باور است که ماموریت مبارزه با تروریسم نیز موفق نبود: «به هیچ یک از اهدافی که تعیین شده بود نرسیدیم. اگر اهداف همین بوده، این یک فاجعه است.»
شکست سیاسی
در نتیجه حضور ۲۰ ساله امریکا و ناتو در افغانستان، این کشور در عرصه های مختلف به پیشرفت هایی دست یافت؛ ولی همه این دستآوردها در نتیجه خروج بحث برانگیز از بین رفتند. با خروج نیروهای بین المللی، حکومت مورد حمایت غرب در افغانستان سقوط کرد، نهادهای دفاعی و امنیتی فروپاشیدند و رییس جمهور پیشین افغانستان کشور را ترک کرد.
عارفی می گوید اشتباه سیاسی امریکا زمانی آغاز شد که مذاکره با طالبان را دو طرفه به پیش برد و حکومت افغانستان از این مذاکرات کنار گذاشته شد: «اگر این مذاکرات به صورت مشترک پیش می رفت، ما شاهد وضع اسفبار کنونی نمی بودیم و خروج امریکا اینگونه با شرمساری همراه نمی شد.»
ناطقی می گوید اشتباه امریکا این بود که بارها تاریخ خروج را اعلام کرد و این موضوع سبب تضعیف نیروهای امنیتی پیشین و پیروزی طالبان در میدان نبرد شد. او افزود در صورتی که امریکا آنگونه که وعده کرده بود ۲۵۰۰ نیروی نظامی خود را در افغانستان حفظ می کرد، نظام سقوط نمی کرد: «مذاکرات دوحه ما را به یک توافق نزدیک کرده بود ولی نحوه خروج امریکا سبب شد تا این مذاکرات به نتیجه نرسد.»
ناطقی افزود: «امریکا از شیوه های بسیار اشتباه کار گرفتند و وضعیت به صورت وحشتناک خراب شد.» او به این باور است که در صورتی که اشرف غنی افغانستان را ترک نمی کرد، طرف های مذاکره در دوحه به توافق می رسیدند.
بیشتر: خلیلزاد: خروج از افغانستان می‌توانست بسیار بدتر از این باشد
اسدالله ندیم، آگاه امور سیاسی به این نظر است که هرچند ایالات متحده امریکا به یک جنگ بی پایان و بی نتیجه در افغانستان پایان داد و از مصارف گزاف نظامی جلوگیری کرد، ولی پایان این ماموریت برای افغان ها فاجعه بار بود.
ندیم نیز به این باور است که امریکا در افغانستان در عرصه نظامی شکست نخورده است، ولی در عرصه سیاسی با شکست روبرو شد: «ناکامی امریکا در افغانستان ناکامی نظامی نیست. ناکامی سیاسی و فرهنگی است و در تاریخ امریکا یک فاجعه است.»