ابتکار جنجالی برای ترویج چند همسری در ایران

در آغاز ماه اکتوبر علی مطهری، عضو شدیداَ محافظه کار پارلمان ایران ضمن مصاحبه ای گفت: «پس از جنگ دوم جهانی، مردان آلمان مجوز ازدواج با تا چهار همسر را کسب نمودند. اکثر مردان آلمانی در جنگ کشته شده بودند و به این ترتیب تعداد زنان خیلی زیاد شده بود.» این در حالی‌است که چند همسری در آلمان نه تنها از بنیاد ممنوع است، بلکه از سال ۱۸۷۱ به این سو چنین کاری جرم شمرده شده و مورد مجازات قرار می‌گیرد.

در ایران بر اساس قانون خانواده که در سال ۱۹۷۴ در زمان شاه به تصویب رسیده بود و تا اکنون مدار اعتبار می باشد، برای مردان تحت شرایط خاصی مجوز ازدواج با همسر دوم داده شده است. این در حالی است که به گفته فریده غیرت، یک تن از وکلای معروف ایران، چند همسری در این کشور کاملاً تابو می باشد.

امام الازهر: چندهمسری "بی عدالتی" در برابر زنان است

خانم غیرت در یک گفتگوی تیلفونی با دویچه وله راجع به اظهارات مطهری گفت: «تا جایی که ما اطلاع داریم، این عضو پارلمان خودش دارای چند همسر می باشد.» او افزود: «آیت الله خمینی رهبر انقلاب ایران یک همسر داشت و جانشین اش آیت الله خامنه ای نیز یک همسر دارد. این گونه تبلیغات غیرعادی در ایران برای چند همسری در جامعه راه پیدا نخواهند کرد.»

چند همسری به عنوان «کمک به زنان نیازمند»

با وجوداین، چند همسری در ایران سبب بحث های داغی شده است. مطهری یکی از معدود سیاستمداران شامل در این بحث هاست. به نظر می رسد که در آستانه انتخابات پارلمانی ماه مارچ مطهری در مسیر خودکشی سیاسی قرار دارد. بخشی از جامعه ایران با انزجار در این مورد موقف گرفته است. یک «کارگاه چند همسری» برای زنان و مردانی که خواهان زندگی در چنین شرایطی اند و توسط انستیتوت حمایت از ارزش های مذهبی در قم راه اندازی شده است، بیش از پیش بر شدت بحث‌ها افزوده است.

شماری از مردان پرنفوذ به شمول علی مطهری و بخشی از اعضای محافظه کار پارلمان از چند همسری حمایت کرده و بر حق ازدواج مردان متمول با چند زن تأکید دارند. آنان این خواست خود را زیر عنوان گویا کمک به زنان «کم بضاعت» توجیه می کنند. پیشنهادات آنان بیش از همه وضعیت زنانی را نشانه می گیرد که به تنهایی خانواده، فرزندان، والدین و حتی همسر خود را تمویل می کنند. براساس آمار رسمی رقم چنین زنانی در ده سال اخیر ۷۰ درصد افزایش یافته است. در حال حاضر سه میلیون زن در ایران «اعاشه کننده خانواده» به شمار می روند. 

«تبلیغات برای فحشای قانونی»

خانم غیرت نیز از مشکلات اجتماعی زنان ایران چشم پوشی نکرده و در گفتگو با دویچه وله تأکید کرد: «بدون شک زنانی هستند که خیلی با ناچاری زندگی می کنند و راه دیگری غیر از ازدواج با مرد متأهل ندارند.»

اما به گفته او چند همسری نمی تواند راه حلی برای این معضل اجتماعی باشد. نه تنها فعالان حقوق زن، بلکه بخش بزرگی از محافظه کاران ایران با راه اندازی «کارگاه چند همسری» به شدت مخالفت کرده و آن را «فحشای قانونی» خوانده اند. این کارگاه در شهر قم که از مقام خاص مذهبی در میان شیعه مذهبان برخوردار است، ایجاد شده است. در این نواحی ازدواج موقت یا «صیغه» خیلی مروج می باشد. پیروان مذهب شیعه می توانند از ۳۰ دقیقه تا ۹۹ سال با هم صیغه نمایند. اما پس از پایان زمان صیغه زن از هیچ نوع حقوق برخوردار نمی باشد.

شبنم فون هاین/ نادیه فضل/ ع. ف.