آیا تابلیت ضد بارداری برای مردان به بازار می‌آید؟
۱۴۰۱ فروردین ۸, دوشنبه
از زمانی که تابلیت ضد بارداری در دهه ۶۰ سده پیشین به بازار آمد، جلوگیری از حاملگی عمدتاً به عهده زنان است. برای مردان، استفاده از کاندوم و عقیم سازی روش‌های موثر جلوگیری به حساب می‌آید.
این وضعیت می‌تواند در آینده نزدیک تغییر کند. زیرا محققان امریکایی یک تابلیت ضد بارداری برای مردان را به صورت موفقانه بر روی موش‌ها آزمایش کرده اند.
تابلیت ضد بارداری مورد نظر برای مردان هورمونی نیست
تابلیت ضد بارداری ویژه زنان تاثیر هورمونی دارد و حاوی دو هورمون استروژن و پروژستوژن است.
این داروی ترکیبی از تخمک گذاری یا آزاد شدن یک تخمک و به این ترتیب از حاملگی جلوگیری می‌کند. روشی که موثر است، اما بر بدن زنان تاثیرات بسیار منفی می‌گذارد.
محققان برای تولید تابلیت ضد بارداری ویژه مردان، نخست به فکر یک روش هورمونی بودند، به طور مثال به خاموش کردن هورمون جنسی مردانه تستوسترون. اما این تابلیت در برخی موارد تاثیرات جانبی قوی مانند افسردگی، افزایش وزن و ریسک بیماری‌های قلبی را در پی داشت.
به این خاطر استفاده از مواد موثر غیرهورمونی امیدبخش‌تر است، چون تاثیرگذاری آن هدفمندانه‌تر بوده و تاثیرات جانبی کمتری دارد.
کاهش شدید تولید اسپرم
برای تولید اسپرم به خصوص به ویتامین اِ (A) نیاز است. داروی موسوم به «YCT529» که تا به حال فقط موفقانه بر روی موش‌ها آزمایش شده، به پروتئین موسوم به گیرنده الفای رتینوئیک اسید (RAR-a) وصل می‌شود.
این تابلیت در آزمایش‌های مقدماتی نتیجه نویدبخش داشته است. پس از این که داروی «YCT529» چهار هفته تمام به شکل تابلیت به موش‌ها داده شد، میزان اسپرم آن‌ها بسیار کاهش یافت و به میزان ۹۹ درصد از بارداری جلوگیری کرد.
تاثیر این دارو بر تولید اسپرم دایمی نیست بلکه برگشت‌پذیر است. موش‌ها چهار تا شش هفته پس از این که این دارو را دریافت نکردند، دوباره توانایی تولید مثل داشتند. به گفته عبدالله النومن، دانشجوی دکترای دانشگاه مینه سوتا، هیچ‌گونه عوارض جانبی در نتیجه گرفتن این دارو مشاهده نشده است.
محققان می‌خواهند نتایج تحقیقات را در اجلاس بهاری انجمن امریکایی کیمیادانان معرفی کنند و قرار است که در سه ماه سوم یا چهارم سال روان تحقیقات بالینی بر روی انسان‌ها آغاز شود.
گوندا جورج، پروفیسوری که در تحقیقات بر روی این تابلیت شرکت دارد، ورود آن را به بازار طی پنج سال آینده ممکن می‌داند. خانم جورج گفت: «هیچ تضمینی وجود ندارد که موفق شویم. اما اگر (این تابلیت) در انسان‌ها موثر نباشد، من واقعا تعجب می‌کنم.»
واقعاً موثر و مصون؟
معلوم نیست که داروی «YCT529» واقعاً بتواند تحقیقات در زمینه جلوگیری از بارداری را متحول کند. این که این ماده موثر نه فقط در آزمایش بر روی حیوانات، بلکه برای مردان نیز موثر و ایمن باشد، فقط با آزمایش‌های بالینی معلوم می‌شود. زیرا گیرنده الفای رتینوئیک اسید (RAR-a) نه فقط بر روی تولید اسپرم، بلکه بر روی رشد سلول‌ها نیز نقش مرکزی دارد.
برخی از کارشناسان نسبت به نتایج این تحقیقات نظر انتقادی دارند.
به گفته ریچارد اندرسون از دانشگاه ادینبورا، این که محققان در امریکا در آزمایش‌های شان بر روی موش‌ها هیچ‌گونه عوارض جانبی ندیده اند، تضمینی برای این نیست که تاثیر این تابلیت بر روی انسان‌هاً دقیقا همینگونه باشد.
او گفت: «وقتی که کسی دارویی را تولید می‌کند که مسیر سیگنالی کاملا جدیدی را مد نظر دارد، به نظر من باید در زمینه ایمن بودن آن محتاط باشیم.»
ریچارد شارپ، همکار او در دانشگاه ادینبورا نیز در این زمینه اظهار شک و تردید کرد. او با اشاره به این که سیستم سیگنال ویتامین A در بدن نقش مهمی دارد، گفت: «از نظر من غیرمحتمل است که یک ماده دارویی با چنین تاثیراتی، عوارض جانبی نداشته باشد.»
پروفیسور گوندا جورج به این مساله اذعان دارد که نتایج آزمایش‌ها بر روی موش‌ها فقط به صورت محدود قابل انتقال به انسان‌هاست. او می‌گوید: «از آن جایی که موثریت آزمایش‌های موفقانه بر روی حیوانات در انسان‌ها به سختی قابل پیش‌بینی است، در حال حاضر بر روی مواد دارویی دیگری نیز تحقیق می‌کنیم.»
او گفت که هدف اصلی این است که با ادامه تحقیقات در این زمینه، در آینده یک تابلیت موثر و ایمن برای جلوگیری از بارداری برای مردان تولید شود.
الکساندر فرویند/م. ا.