احتمال تجدید فعالیت القاعده در افغانستان بعد از خروج نیروها
۱۴۰۰ خرداد ۲۸, جمعه
بعد از آن که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه می شروع شد، این واضح‌ترین پیش‌بینی در مورد تبارز مجدد تهدید تروریسم بین‌المللی از افغانستان است که توسط مقام‌های امریکایی به صورت عام ابراز می‌شود.
سناتور لیندسی گراهام در جلسه استماعیه یک کمیته مجلس سنای ایالات متحده امریکا از لوید آستین وزیر دفاع و جنرال مارک میلی لوی درستیز این کشور پرسید که احتمال تجدید فعالیت القاعده و گروه «دولت اسلامی» را در افغانستان پایین، متوسط یا بالا ارزیابی می‌کنند.
آستین در جواب گفت: «من این را متوسط ارزیابی می‌کنیم. آقای سناتور، من می‌خواهم همچنین بگویم که احتمالاً دو سال وقت خواهد گرفت تا آن‌ها به چنین قابلیتی برسند.»
جنرال مارک میلی، لوی درستیز اردوی ایالات متحده امریکا و کهنه سرباز جنگ افغانستان، گفت که با این ارزیابی موافق است.
میلی افزود: «اگر چیزهای مشخص دیگر به وقوع بپیوندد – اگر حکومت سقوط کند یا نیروهای امنیتی افغانستان فروبپاشند – این ریسک واضحاً افزایش می‌یابد.» او ادامه داد که حالا احتمال تجدید فعالیت این گروه‌ها «متوسط» است و آنان در فاصله حدود دوسال قادر به احیای فعالیت خواهند بود.
این پاسخ مقام‌های نظامی ایالات متحده امریکا نگرانی‌های امنیتی در مورد پیامدهای خروج کامل و بی‌قید و شرط نیروهای بین‌المللی از افغانستان را تائید می‌کند. در گذشته مقام‌های نظامی ایالات متحده امریکا با تلاش‌ها برای خروج از افغانستان در تاریخ مشخصی مخالفت کرده و تاکید می‌کردند که شمار نیروهای مستقر در افغانستان وابسته به اوضاح امنیتی این کشور باشد.
میلی اعتراف کرد که اگر حکومت سقوط کند یا طالبان کنترول امور را به دست بگیرند، پیامدهای گسترده‌تری بر پیشرفت‌های به دست آمده در بخش حقوق زنان خواهد داشت. اردوی ایالات متحده امریکا گفته است که بدون حضور سربازان‌اش در افغانستان جمع‌آوری اطلاعات استخباراتی در مورد گروه‌های تروریستی در این کشور دشوارتر می‌شود.
با تکمیل خروج نیروهای امریکایی، توانایی‌های نظامیان و استخبارات ایالات متحده امریکا برای نظارت و مقابله علیه گروه‌های افراطی در داخل افغانستان محدود می‌شود، اما پنتاگون گفته است که از خارج از افغانستان تهدیدهای تروریستی را زیر نظر خواهد داشت. امیدواری پنتاگون این است که هواپیماهای اکتشافی و دیگر امکانات را در یک یا چند کشور همسایه افغانستان مستقر کند، اما تا حالا چنین تدابیری گرفته نشده است. این اقدام احتمالاً به این معنی خواهد بود که عملیات‌های ضد تروریستی در افغانستان از پایگاه‌های دورتر، مثلاً از خلیج فارس انجام خواهد شد.
یکی از نگرانی‌ها این است که طالبان ممکن است مناسبات خود با القاعده را حفظ کنند. مقام‌های امریکایی این پرسش را مطرح کرده اند که آیا طالبان به تعهدات خود در توافقنامه ماه فبروری ۲۰۲۰ در مورد قطع رابطه با القاعده و جلوگیری از استفاده گروه‌های تروریستی از خاک افغانستان علیه ایالات متحده امریکا و متحدین‌اش، عمل می‌کنند یا نه.
حکومت جو بایدن اعتراف کرده است که خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان مخاطراتی در پی دارد، اما استدلال کرده است که انتظار کشیدن به یک زمان بهتر برای ختم این جنگ به مفهوم طولانی شدن هرچه بیشتر این حضور خواهد بود، در حالی که تهدیدهای تروریستی در جاهای دیگر افزایش می‌یابد.
بایدن در زمانی که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را اعلام کرد، گفت: «ما نمی‌توانیم به چرخه تمدید و گسترش حضور نظامی خود در افغانستان ادامه بدهیم، به امید این که شرایط ایده‌آل برای خروج ایجاد کنیم و انتظار نتیجه متفاوتی را داشته باشیم. حالا زمان آن است که به طولانی‌ترین جنگ امریکا پایان بدهیم.»
هشدار آستین و میلر در مورد تجدید فعالیت احتمالی گروه‌های تروریستی بازتاب‌دهنده تحلیل‌های برخی کارشناسان نیز است.
گروهی از کارشناسان امور افغانستان به شمول جنرال بازنشسته جوزف دانفورد، که قبلاً به عنوان فرمانده نیروهای امریکایی در افغانستان و رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا کار کرده است، در ماه فبروری در یک تحقیق نوشتند که «خروج شتاب‌زده» از افغانستان باعث تجدید تهدید تروریستی علیه ایالات متحده امریکا در فاصله زمانی ۱۸ ماه تا سه سال خواهد شد.
این گروه کارشناسان که از سوی کانگرس برای این تحقیق مامور شده بود، توصیه کرده بود که تا زمان پیشرفت مشهود در مذاکرات صلح میان دولت و طالبان، نیروهای امریکایی در افغانستان باقی بمانند.
af/na (AP)