OONI؛ اپلیکیشنی برای ردیابی سانسور اینترنتی

آزادی گردش اطلاعات در فضای مجازی و استفاده از اینترنت در همه جای جهان امری بدیهی نیست؛ بسیاری از کشورهای غیردموکراتیک وبسایت های "ناخوشایند" را فیلتر می کنند یا فعالیت شهروندان در فضای اینترنت را کنترول می کنند. در چنین کشورهایی بسیاری کاربران اینترنت از ترس این که هویت شان فاش شود، از خلاقیت و بیان آزادانه نظرات شان خودداری می کنند.

برای دشوار کردن کار ماموران برای تحت نظر گرفتن فعالیت کاربران اینترنتی هکرها سیستم هایی نظیر  Tor-Netzwerk یا ماشینهای جستجویی برنامه ریزی کرده اند که به افراد امکان می دهد به صورت ناشناس در فضای مجازی فعالیت کنند.

برای دسترسی آزاد به سایت های مسدود شده یا اطلاعات فیلتر شده نیز برنامه هایی مانند Psihphon طراحی شده اند.

با این همه مقابله با سانسور اینترنت یک بازی دائمی "موش و پشک" است که در آن گاهی برنامه نویسان کامپیوتری برای کار خود و نوشتن برنامه ها نیازمند کمک کاربران هستند.

بر همین اساس مجموعه «Open Observatory of Network Interference (OONI» از روز سه شنبه، دوم ثور (۲۱ اپریل) عرضه نسخه آزمایشی اپلیکیشن خود را آغاز کرد.

شناسایی موارد سانسور و فیلترینگ

این اپلیکیشن به کاربران امکان می دهد شیوه های گوناگون سانسور اینترنتی را کشف کرده و در کنار آن سرعت و ظرفیت اینترنت و سرعت پخش ویدئو را کنترل کنند.

اولیور لینو، کارشناس مقابله با سانسور دویچه وله می گوید هدف از برنامه ریزی این اپلیکیشن مشخص کردن صفحه های فیلتر شده در سرتاسر جهان است.

به گفته او چنین برنامه ای برای سیستم عامل اندروید پیش از این وجود داشته اما OONI برای کامپیوترهای شخصی و سیستم های ویندوز و مک طراحی شده است.

این اپلیکیشن به صورت خودکار یافته های مربوط به سانسور اینترنت را منتشر می کند، مگر این که کاربران با این کار موافق نباشند و تنظیم ها را مطابق با این خواست خود تغییر داده باشند.

طراحان OONI قصد دارند تا حد ممکن به صورت گسترده داده های مربوط به سانسور اینترنت را جمع آوری کنند و امیدوارند با انتشار عمومی آنها فشار سیاسی بر سانسورکنندگان افزایش یابد.

شناسایی سایتها و برنامههای ارتباطی فیلتر شده

این اپلیکیشن به طور مشخص فیلتر شدن وبسایت ها یا شبکه های ارتباط اجتماعی نظیر واتساپ، فیسبوک، مسنجر و تلگرام را بررسی می کند.

OONI  افزون بر این نصب احتمالی "جعبه های میانی" (Middleboxes)  توسط ارائه دهندگان خدمات شبکه یا دولت ها را شناسایی می کند. این به اصطلاح جعبه های میانی دستگاه هایی برای کنترول ارتباط کاربران و از ابزارهای مهم سانسور اینترنت و شناسایی سایت هایی هستند که فیلتر می شوند.

اپلیکیشن یاد شده در حال حاضر از زبانهای انگلیسی، آلمانی، چینی، روسی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی، پرتگالی، یونانی، سلواکیایی، ترکی و تایلندی پشتیبانی می کند.

کارشناس بخش تکنولوژی معلوماتی دویچه وله می گوید OONI برای ارائه تصویری از وضعیت سانسور اینترنت نیاز دارد که تعداد هرچه بیشتری از کاربران آن را نصب و فعال کند.

کاربرانی که دارای وبسایت شخصی هستند و ظن دارند که کسی آن را فیلتر می کند، می توانند سایت خود را به OONI معرفی کنند و این اپلیکیشن بررسی می کند که آیا چنین موردی وجود دارد یا خیر.

در عین حال به کاربران توصیه شده در استفاده از OONI محتاط باشند زیرا این احتمال وجود دارد که رژیم های دیکتاتوری برای استفاده کنندگان از آن تعقیب و مجازات در نظر بگیرند.

فابیان اشتمیت/ دویچه وله فارسی