واکنش‌ها به نشست قطر: روند صلح نباید منجر به خلاء قدرت شود
۱۳۹۷ بهمن ۷, یکشنبه
دفتر حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان با نشر خبرنامه‌ای از گفتگوهای قطر استقبال کرده است. حامد کرزی تاکید کرده که گفتگوهای صلح باید به آتش بس و پایان خونریزی در افغانستان منجر شود. رییس جمهور پیشین افغانستان گفته که امیدوار است تا گفتگوهای صلح بین الافغانی به وحدت ملی، استقلال و حاکمیت ملی افغانستان بینجامد.
حنیف اتمر، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان نیز با استقبال از گفتگوهای صلح در قطر گفته است که افغان‌ها از هر راه حلی که منجر به صلح و ثبات شود، استقبال می‌کنند. آقای اتمر گفته است که حکومت باید از تلاش‌های صلح حمایت کند.
وحید مژده، کارمند پیشین وزارت خارجه در رژیم طالبان می‌گوید یکی از بزرگترین خواست‌های طالبان برای صلح براورده شده است و دیگر بهانه‌ای برای جنگیدن طالبان وجود ندارد: «زمانی که نیروهای خارجی اعلام می‌کنند که ما از افغانستان خارج می‌شویم، دیگر دلیلی برای جنگ طالبان باقی نمی‌ماند.»
حکومت افغانستان تاکنون هیچ واکنش رسمی در مورد گفتگوهای قطر نشان نداده است. در همین حال محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان مذاکرات قطر را دستاورد بزرگ دیپلوماسی آن کشور خوانده و افزوده است که پاکستان نقش مهمی در آوردن طالبان و امریکا بر سر میز مذاکره داشته است.
توافق مشروط
زلمی خلیلزاد، نماینده امریکا برای صلح افغانستان پس از گفتگو با نمایندگان طالبان گفته است: «تا وقتی که بر سر همه چیز توافق نشود، هیچ توافقی به دست نمی‌آید». آقای خلیلزاد در حال حاضر در کابل به سر می‌برد و قرار است جزییات گفتگوها را با مقام‌های حکومت افغانستان و سایر جناح های سیاسی مطرح کند.
نگرانی احزاب
برخی از احزاب سیاسی در افغانستان با استقبال از تلاش‌های صلح تاکید دارند که خروج نیروهای امریکا از افغانستان باید «مسوولانه» باشد و خروج این نیروها منجر به خلاء قدرت و آغاز بحران جدید در افغانستان نگردد.
محمد ناطقی، معاون حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان در گفتگو با دویچه وله گفت: «رفتن این‌ها [امریکایی‌ها] باید خلاء ایجاد نکند و سبب نشود که طالبان احساس کنند که ما قدرتمندانه بر می‌گردیم، امریکا و غرب را شکست دادیم و بیایند همه را لگدمال کنند. متوجه این موضوع باید باشیم».
آقای ناطقی می‌گوید اگر طالبان با این تصور که امریکا را شکست داده در فکر به دست آوردن قدرت باشند «موفق نخواهند شد». او گفت که طالبان نمی‌توانند با خروج نیروهای امریکایی به جای قانون اساسی شریعت و به جای جمهوری اسلامی شریعت را تطبیق کنند.
اما وحید مژده می‌گوید طالبان به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر نمی‌توانند قدرت را انحصار کنند: «اگر طالبان بگویند افغانستان یک غنیمت جنگی است و نیروهای خارجی را مجبور به خروج ساخته‌ایم، بنابراین باید این کشور متعلق به ما باشد، چنین چیزی نیست».
تکرار جنگ داخلی؟
برخی از تحلیلگران به این باورند که اگر ایالات متحده امریکا پیش از تامین صلح افغانستان را ترک کند، تجربه ۱۹۹۲ یک بار دیگر تکرار خواهد شد. در سال ۱۹۹۲ شوروی سابق که متحد حکومت کابل بود تمام کمک‌هایش را قطع کرد و در نتیجه حکومت داکتر نجیب سقوط کرد. پیامد سقوط حکومت کابل و ورود گروه‌های مجاهدین به کابل چهار سال جنگ خونین و ویرانی پایتخت افغانستان بود.
روزنامه ویسا نوشته است که نشست قطر همزمان سبب «نگرانی و امید» در افغانستان شده است. به باور سرمقاله نویس این روزنامه، آن‌هایی که از پول خارجی‌ها تمویل می‌شوند، صلح را یک تهدید می‌شمارند در حالی که صلح تنها برای خانواده‌هایی قابل درک است که در نتیجه بمباران‌ها قربانی داده‌اند.
روزنامه ۸ صبح نوشته است که هدف طالبان صلح نیست بلکه می‌خواهند فرصت بهتری را برای تسلط بر افغانستان کسب کنند: «طالبان صرف می‌خواهند عامل ایالات متحده را از میدان نبرد برانند و بعد به جنگ دوام دهند. آنان می‌خواهند که یک جدول زمانی خروج را به نیروهای امریکایی و ناتو تحمیل کنند و به جنگ با دولت افغانستان ادامه بدهند».
آقای ناطقی می‌گوید تنها راهی که منجر به صلح می‌شود، شریک کردن تمام جریان‌های سیاسی در مذاکرات صلح بین الافغانی است: «پیشنهاد مشخص ما این است که مذاکرات بین الافغانی را باید طالبان قبول کنند و جهت‌های افغانی باید در این مذاکرات شریک باشند».
قطع رابطه با القاعده
بخشی از نگرانی ایالات متحده امریکا، میزبانی طالبان و همکاری این گروه با القاعده و سایر شبکه‌های تروریستی است که ممکن است منافع و امنیت امریکا را تهدید کنند. طالبان تعهد کرده اند که در صورت خروج نیروهای امریکایی، روابط این گروه با شبکه القاعده و سایر گروه‌های تروریستی قطع خواهد شد. این گروه همچنین وعده سپرده که هیچ تهدیدی از افغانستان متوجه ایالات متحده امریکا نخواهد شد.
نشست قطر در شبکه‌های مجازی نیز بازتاب داشت. برخی‌ها گفته اند که طالبان همیشه در زمستان صلح می‌کنند و در تابستان جنگ. این کاربر نوشته است که سیاستمداران افغانستان از گذشته نمی‌آموزند در حالی که طالبان به بهانه جنگ برای جنگ‌های شدیدتر در بهار آمادگی می‌گیرند.