تلاش آلمان برای حفظ "پیمان منع راکت های میانبرد اتومی"

ایالات متحده اعلام کرده است که روز ۲ آگست امسال، از معاهده "منع راکت های میانبرد اتومی" که در زمان جنگ سرد امضا شد، بیرون می شود. ایالات متحده روسیه را به نقض این پیمان متهم می کند اما مسکو هرگونه اتهام را رد کرده و گفته است که این اتهامات برای توجیه خروج امریکا از معاهده، مطرح شده است.

رهبران اتحادیه اروپا نمی دانند که به این واقعه چه واکنشی نشان بدهند. برخی از این رهبران از آغاز جنگ تسلیحاتی جدید بیم دارند در حالی که برخی دیگر از روسیه و امریکا می خواهند تا هر آنچه در توانشان است انجام دهند تا این معاهده حفظ شود.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در جدیدترین واکنش گفته است که در صورت خروج امریکا از "پیمان منع راکت های میانبرد اتومی"، مسکو فقط این گونه موشک ها را به کار خواهد گرفت.

تلاش های ناموفق برای نجات معاهده

طی چند هفته گذشته، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان تلاش کرد تا این معاهده را حفظ کند. او به مسکو سفر کرد تا درباره این موضوع با همتای روسیش، سرگئی لاوروف حرف بزند اما این سفر ثمری نداشت. گفتگوهای او در واشنگتن نیز سرنوشت مشابهی داشت. شاید انگلا مرکل، صدراعظم آلمان که تجربه گسترده تری در سیاست بین الملل دارد، بتواند این موضوع را با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه مطرح کند تا دیده شود آیا چانسی برای گفتگوی این کشور و امریکا برای حفظ این معاهده وجود دارد یا خیر.

وزیر خارجه آلمان پیشنهاد کرده است که کنفرانس "خلع سلاح" برلین در ماه مارچ می تواند محیطی برای این گونه گفتگوها باشد؛ هرچند که در این کنفرانس سران اروپا رسما درباره موضوعاتی از جمله تهدیدات هواپیماهای بدون سرنشین و روبوت های قاتل، بحث می کنند.

ماس گفته است که چین نیز باید شامل مذاکرات این کنفرانس باشد چرا که این کشور بخشی از رقابت تسلیحاتی جهانی است. هرچند مشخص نیست آیا قدرت های بزرگ نظامی در این نشست شرکت می کنند یا خیر، با آن هم ماس امیدوار است که این کنفرانس بتواند گام نخست برای ایجاد قراردادهای خلع سلاح جدید باشد.

علیرغم چشم انداز نه چندان امیدوارکننده، ماس به این باور است که تاریخ دوباره تکرار نخواهد شد. ماس در نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بخارست گفت: «جنگ سرد به تاریخ پیوسته است». او توضیح داد: «راه حل های آن زمان کاملا برای چالش های امروزی نامناسب هستند».

اما زیگمار گابریل، وزیر خارجه پیشین به این باور نیست. او به روزنامه آلمانی "تاگس شپیگل" گفته است که لغو "پیمان منع راکت های میانبرد اتومی" خطر قریب الوقوعی را برای اتحادیه اروپا سبب می شود به طوری که می تواند این بلوک را تکه تکه کند و سیاست خارجی و امنیتی مشترک آن را تضعیف نماید.

از این رو کشورهای شرق اروپا نگران هستند که آیا شرکای غربی شان در صورت حمله روسیه، به دفاع از آنها اقدام می کنند یا خیر. این کشورها از اتحادیه اروپا می خواهند تا نیروهای بیشتری برای تضمین امنیتی مستقر کنند. همزمان گابریل گفته است که اتحادیه اروپا باید از امریکا بخواهد تا به نشانه حسن نیت، اجازه بازرسی از تجهیزات اتومی خود را بدهد تا به این ترتیب روسیه نیز دست به اقدام مشابه بزند.

هراس کشورهای بالتیک از توان نظامی روسیه

لیناس آنتاناس لینکویکیوس، وزیر خارجه لیتوانیا نیز روسیه را مسئول بحران کنونی می داند. او می گوید که سال ها "شواهد روشنی" از نقض این معاهده از سوی روسیه دیده می شد. او می گوید که ایالات متحده کوشش کرده اما نتوانسته است روسیه را متقاعد کند تا بر طبق معاهده عمل کند. به گفته این مقام، روسیه در حال حاضر تمام معاهده های دیگر را نیز نقض می کند.

وزیر خارجه لیتوانیا به این باور است که لغو این معاهده می تواند به "ثبات کمتر و بی اطمینانی بیشتر" بیانجامد. لیتوانیا و دیگر کشورهای حوزه بالتیک به شمول پولند مدت هاست که از موقف نظامی روسیه شکایت دارند و خواسته اند تا راکت های میانبرد اتومی امریکا در کشورهایشان نصب شود.

اروپا نگران رقابت تسلیحاتی جدید

ژان اسلبورن، وزیر خارجه لوکزامبورگ با صراحت می گوید: «به طور جغرافیایی، ما کسانی هستیم که از لغو معاهده خلع سلاح آسیب می بینیم».

اسلبورن می گوید که اتحادیه اروپا هیچ گزینه ای به جز میانجیگری بین ایالات متحده و روسیه ندارد چرا که بین دو قدرت گیر مانده است. با این همه، اسلبورن هشدار می دهد که جنجال بر سر رقابت تسلیحاتی جدید می تواند اروپا را بیشتر دو قطبی و ضعیف بسازد.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته است که اروپا از امنیتی که توسط این پیمان ایجاد شده، بسیار نفع برده است. خانم موگرینی توضیح داده است: «آنچه که ما یقینا نمی خواهیم این است که قاره ما دوباره به میدان جنگ قدرت های بزرگ تبدیل شود. این مسئله به زمانی بسیار دور تعلق دارد».

دویچه وله / ع. ح.