ناظران: هولبروک قرباني جنگ افغانستان شد

اين ديپلمات ارشد امريکايي در چند روز اخير در شفاخانه به سر مي برد و عمل جراحي شريان ابهر را سپري کرده بود. هولبروک از اواخر سال هاي 60 در زمان حکومت همه رييس جمهورهاي دمکرات ايالات متحده امريکا به عنوان مدير فرونشاني بحران در آسيا، اروپا و خاورميانه خدمت کرده بود. بزرگترين دستاورد او در زمينه ديپلماسي، معاهده صلح دايتون بود.

جنگ بوسنيا به دنبال تصويب اين معاهده به پايان رسيد. هولبروک بعدها در يک مصاحبه تلويزيوني با شبکه تلويزيوني سي ان ان از خاطراتش در آن زمان اينگونه نقل کرد: «من فکر مي کنم که هيچ مذاکره اي تا به حال اينقدر دشوار نبوده است. ما 48 ساعت بي خوابي کشيديم، در اين ميان انسانهايي در ميدان جنگ جان مي باختند، فشار بالاي ما غير قابل تصور بود و در مجموع ما سه طرف مذاکره داشتيم: کرواتها، بوسنيايي ها و صربها».

هولبروک بلندپرواز بدش نمي آمد که وزير امور خارجه ايالات متحده امريکا شود. اما هميشه ديگران صاحب اين منصب شدند. در آغاز مادلين آلبرايت به عنوان وزير خارجه ايالات متحده امريکا تعيين شد و سپس اوباما، پس از انتخابش به سمت رياست جمهوري، هيلاري کلينتون را به حيث وزير امور خارجه انتخاب کرد.

ريچارد هولبروک، فردي بود که به آساني دوست و رفيق پيدا مي کرد. او درباره زمان کوتاه حضورش در آلمان از سالهاي 1993 تا 94 به عنوان سفير امريکا، مي گويد: «من دوستان زيادي در آلمان دارم». اما هولبروک همچنين آدمي بود که براي خود به سرعت دشمن مي تراشيد و پرخاشگر به شمار مي رفت.

از سرسختي او همه هراس داشتند، اما اين وجهه شخصيت او در مذاکرات به طور مثال در زمینه گسترش ناتو یا مذاکره بر سر قروض امریکا در سازمان ملل متحد یک مزیت محسوب می شد.

هيلاري کلينتون، وزير امور خارجه ايالات متحده امريکا از هولبروک به عنوان دوست، همکار و فرد نزديک به خود ياد کرد، که مي توانست ديکتاتورها را به زانو بنشاند و حتي در سخت ترين شرايط از منافع و ارزشهاي امريکا طرفداري کند. ا

وباما، مدت کوتاهي قبل از مرگ هولبروک گفته بود، اين مرد 69 ساله «مثل چرم سرسخت» است و براي زندگي اش مبارزه خواهد کرد: «هولبروک يک شخصيت بسيار برجسته سياست خارجي امريکا است. او خستگي ناپذير است و هيچگاه تسليم نمي شود. زيرا او بر اين عقيده است: اگر ما با تمرکز حواس فعاليت کنيم، پيشرفت ممکن است – جنگ ها مي توانند پايان داده شوند و صلح ممکن است».

آخرين ماموريت هولبروک از سال 2009 به عنوان فرستاده ويژه براي افغانستان و پاکستان به نحوه هاي متفاوتي ارزيابي شد. او به خصوص به دليل عدم موفقيت در برقراري ارتباط با حامد کرزي، رييس جمهور افغانستان انتقاد شد. نظاره گران در واشنگتن مي گويند، کار به عنوان فرستاده ويژه يک «شغل طاقت فرسا» و روحا و جسما فرسايش دهنده بوده است. به گفته اين نظاره گران، ريچارد هولبروک در نهايت يک قرباني جنگ افغانستان است.

سابينه مولر/مهرنوش انتظاري

ويراستار: رسول رحيم