قهرمان محلی: کسی که به کودکان محروم سواد می آموزد

زینب هفت ساله با صدای کودکانه اش سرود ملی افغانستان را می خواند. صدایش را ثبت می کنم. گاه گاهی برخی از کلمات یادش می رود؛ اما متن را دوباره تکرار می کند و سرود ملی را تا آخر می خواند. در صدای او امید به آینده هویداست.

با این که پدر مریم نمی گذارد او به مکتب برود، اما بازهم او و خیلی از همصنفی هایش می توانند بخوانند و بنویسند. آنها نام کتاب های زیادی را هم می دانند. زینب و تقریبا 45 کودک دیگر که والدین شان به آنها اجازه رفتن به مکتب را نمی دهند، در یک کورس درس می خوانند که از سوی محمد عیسی راه اندازی شده است.

کاکر که خودش در دانشکده ادبیات دانشگاه قندهار درس می خواند، پس از آنکه دید شمار زیادی از کودکان به دلایل مختلف اجازه رفتن به مکتب را ندارند، در مقابل خانه اش یک کورس ایجاد کرد که حالا 15 دختر و 30 پسر خوردسال در آن درس می خوانند.

در کورس وی میز و چوکی وجود ندارد و زمین با تکه های فرش پوشانده شده است. این کورس حتی دروازه هم ندارد. به جای دروازه یک بوجی سبز رنگ نصب شده است. با اینهمه این کودکان بازهم خوشحال هستند که می توانند به کمک این جوان خواندن و نوشتن بیاموزند؛ جوانی که خودش نیز در شرایط بسیار سخت درس می خواند. این کودکان امیدوارند بتوانند درس خود را در مکتب های دولتی ادامه بدهند.

محمد عیسی کاکر می گوید با والدین این کودکان صحبت کرد و آنان را قانع ساخت تا به آنها اجازه بدهند در کورس وی درس بخوانند: «مکتب از ناحیه سوم شهر قندهار بسیار دور است و به همین خاطر والدین به کودکان شان اجازه نمی دهند به مکتب بروند.»

او می افزاید که شمار زیادی از دانش آموزان در مکتب ها هم به آموزش معیاری دسترسی ندارند و والدین علاوه بر دوری راه و دیگر مشکلات، به همین دلیل هم آنان را نمی گذارند مکتب بروند. عیسی اضافه می کند به همین خاطر یک طویله را در مقابل خانه اش به صنف درسی تبدیل کرد تا این کودکان بتوانند درس بخوانند: «هدف از این کارم این است که با دانش آموزان با اخلاص کامل آن چیزهایی را شریک کنم که خودم آموخته ام؛ تا آنها هم آینده خوبی داشته باشند.»

برای آینده ای روشن

سال گذشته دانش آموزان بیشتری در کورس وی شامل بودند. او توانست با جلب نظر والدین، آنان را در مکتب های دولتی شامل کند. عیسی می داند که دانش آموزان برای داشتن یک آینده روشن باید در مکاتب دولتی به درس شان ادامه بدهند.

کاکر حالا با شماری از مقامات ریاست معارف در تماس است تا آنها دانش آموزان کورس وی را در صنف های بالاتر ثبت نام کنند و به این ترتیب آنان بتوانند به شکل بهتر در مکاتب به درس شان ادامه دهند: «در شروع سال در کورس من 60 دانش آموز بودند. آنها همه در کورس من صنف اول و دوم را خوانده بودند. آنها را خودم به مکتب شامل کردم و حالا در مکاتب دولتی در صنف های بالاتر درس می خوانند.»

اما این کار آسانی هم نیست، چراکه والدین به دلایل مختلفی که نزد خود دارند به کودکان شان اجازه نمی دهند در مکاتب دولتی درس بخوانند. از زینب پرسیدم آیا می خواهد در مکتب دولتی درس بخواند یا نه؟

او در پاسخ گفت: «پدرم نمی گذارد، چرا که مکتب دولتی دور است.»

کاکر می گوید این مشکل را درک می کند و به همین دلیل با والدین کودکان در تماس است تا آنان را متقاعد کند که کودکان شان را برای ادامه تحصیل معیاری به مکتب بفرستند.

هارون همت، خبرنگار یک رادیوی محلی در قندهار می گوید محمد عیسی کاکر برای خیلی از افغان ها یک الگو است، چرا که با امکانات شخصی اش برای آینده کودکان تلاش می کند: «در جاهایی که والدین به دلیل برخی مصروفیت ها به تحصیل کودکان شان توجه نمی کنند، حضور این گونه افراد بسیار ارزش دارد؛ چرا که آنها خود کودکان زیادی را گردهم می آورند و برای آینده شان کار می کنند. اگر ما شمار این افراد را بیشتر سازیم، آنها می توانند برای دیگر جوانان هم الگو باشند و برای آموزش کودکان محروم کار کنند.»

همت می گوید در ولایت قندهار این عملکرد عیسی ارزش بیشتری دارد، چرا که کودکان با کسب علم وطن شان را دوست خواهند داشت و ارزش آموزش را خواهند دانست: «اگر این کودکان درس بخوانند کسی آنها را به خطا کشانده نمی تواند. به مواد مخدر و دیگر فسادها آغشته نمی شوند. تلاش جوانانی مثل کاکر برای تحصیل این کودکان تنها راه حل مشکل است.»

محمد عیسی کاکر تنها از دانش آموزانی 50 تا 100 افغانی فیس ماهوار می گیرد که والدین شان توانایی مالی دارند. او از کسانی که توانایی ندارند فیس نمی گیرد و پولی را هم که جمع می کند برای خودش نه، بلکه برای خریدن قرطاسیه، کتاب، کتابچه و قلم برای دانش آموزان است.