"طالبان قوت شان را پیش از مذاکرات به نمایش می‌گذارند"

در افغانستان در ماه اکتوبر انتخابات پارلمانی برگزار می شود. این در حالی است که طالبان و شاخه خراسان داعش، با خشونت و ترور می خواهند حکومت کابل را هرچه بیشتر زیر فشار قرار دهند. توماس روتیگ از شبکه تحلیلگران افغانستان به این سوال دویچه وله که با در نظر داشت این وضعیت، بازسازی دموکراتیک افغانستان ممکن خواهد بود، گفت: "روند دموکراتیک در افغانستان، از چندی به این سو، در حال عقبگرد است. این وضعیت فقط قسماً با طالبان ارتباط دارد. باید روی این حساب کرد که طالبان  نهادهای انتخاباتی را ممکن است در روز انتخابات نیز مورد حمله قرار دهند. چنین پیشامدهایی قبلاً نیز وجود داشته است. افزون بر آن ما با شاخه محلی "دولت اسلامی" نیز سر و کار داریم که در این راستا عمل می کند."

روتیگ می افزاید که نکته مهم این است که بخش بزرگ نخبه های افغانستان، با وجود اظهارات زبانی، واقعاً به دموکراسی باور ندارند. از دید این کارشناس، اما مشکل عمیق تر این است که در آغاز، مبارزه علیه طالبان متمرکز بود و این سبب شد که جنگ سالاران و جنایت کاران جنگی نیز به عنوان متحدین سیاسی،علیه طالبان سازمان دهی شوند. طبعاً که آنها در نهادهای مهم  دولتی نیز ادغام شدند. آنها به دلیل  تخطی از حقوق بشر مواخده نشدند، بلکه مورد عفو قرار گرفتند.

از نگاه امنیتی، وضعیت بدتر از گذشته است. طالبان در حمله اخیر شان بر شهر غزنی یک بار دیگر قوت جنگی شان را به نمایش گذاشتند. روتیگ در باره این مورد توضیح می‌دهد: "طالبان اساساً هیچگاهی مانند حالا چنین قوی نبوده اند. آنها بعد از سقوط شان در ۲۰۰۱، حالا بر قلمرو و جمعیت به مراتب بیشتری تسلط دارند. حمله آنها در غزنی، نخستین حمله بر یک شهر بزرگ در افغانستان در این سال نبوده است. ما حمله آنها را در کندز در سال ۲۰۱۵ به یاد داریم. و ما کمتر به یاد داریم که در سال ۲۰۱۶، حمله مشابه در کندز مانند حمله کنونی در غزنی انجام شد."

تاکتیک طالبان در حمله بر شهرها تقریباَ مشابه است. این بار نیز طالبان داخل غزنی شدند و بر شهر برای چند روزی تسلط یافتند و بعد دوباره خارج شدند. به گفته روتیگ، آنها به این ترتیب نشان دادند که ابتکار عمل را تا هنوز در دست دارند و نیروهای نظامی افغان با وجود آموزش و امکانات مالی، در موقعیتی قرار ندارند که ابتکار عمل را به دست گیرند. این در حالی است که نیروهای امنیتی افغانستان متشکل از ۳۵۰ نفر است.

روتیگ می گوید که طالبان با این حملات، طبق معمول قوت شان را پیش از مذاکرات به نمایش گذاشتند. تا به حال دو دور مذاکره ابتدایی در قطر و ازبیکستان صورت گرفته است. اعلام شده که امریکایی ها و طالبان می خواهند یک ماه بعد، بار دیگر در ازبیکستان دیدار دیدار کنند.

روتیگ توضیح می دهد: "به نظر می رسد که چیزی جریان دارد. مشکل قبل از همه برای حکومت کابل وجود دارد که تاهنوز از این مذاکرات خارج بوده و این برایش بسیار خوشایند نیست. اما البته امریکایی ها مکرراً به صورت علنی اعلام کردند که یکی از اهداف این مذکرات هم این است که در یک نقطه مشخص، باید حکومت افغانستان نیز در آن سهیم شود و شامل مذاکره شود، زیرا طبعاً که حکومت افغانستان یک جانب منازعه است. اما طالبان اشتراک حکومت افغانستان را رد می کنند و می گویند که با امریکایی ها مستقیماً گفتگو می کنند تا یک نقشه راه برای خروج سربازان شان تعیین شود. اگر این کار عملی شود، آنها حاضر خواهند بود با حکومت افغانستان نیز گفتگو کنند. از دید من نیز این نقشه راه فکر بدی نیست، اگر این را در نظر بگیریم که خون ریزی در این کشور چه ابعاد بزرگی به خود گرفته است."

البته که طالبان تنها مشکل جنگ افغانستان نیستند. گروه موسوم به داعش در بی‌رحمی از طالبان پیشی گرفته است. اخیراَ این گروه در حمله‌ای بر یک مرکز آموزشی در غرب کابل، ده‌ها نوجوان را که برای کانکور آمادگی می‌گرفتند، به قتل رساند. آیا داعش خطر بزرگ‌تری نسبت به طالبان است؟ روتیگ با ابراز این که تهدید بزرگ طالبان اند نه داعش، می‌گوید: «نباید فراموش کرد که اکثریت قربانیان ملکی در افغانستان را طالبان باعث شده اند.»

هنس اشپروس/ ح. م.