رهایی فرماندهان طالبان می‌تواند بر پروسه صلح تاثیرگذار باشد؟
۱۳۹۷ آبان ۳, پنجشنبه
خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع "بلندرتبه" در گروه طالبان گزارش داده که ملا عبدالغنی برادر معاون ملا محمد عمر رهبر سابق طالبان و ملا عبدالصمد ثانی یکی از فرماندهان ارشد این گروه از یکی از زندان های پاکستان رها شده اند.
ملا عبدالغنی برادر چهره کلیدی و یکی از بنیانگذاران گروه طالبان بود. ملا برادر مسئولیت فرماندهی نظامی گروه طالبان در زمان رهبری ملا محمد عمر را به عهده داشت. یک بار در سال ۲۰۱۶ خبر مرگ او در رسانه‌ها پخش شد و بعضی منابع مرگ او را تایید کرده بودند. ملا برادر در سال ۲۰۱۰ در پاکستان بازداشت شد.
در یک هفته گذشته گزارش‌های ضد و نقیضی در مورد آزاد شدن ملا برادر و دو عضو دیگر طالبان نشر شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که ملا برادر در نتیجه گفتگوهای زلمی خلیلزاد نماینده وزارت خارجه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان از زندان رها شده است. تلاش می‌شود تا این چهره برجسته گروه طالبان بتواند ایالات متحده را در عرصه صلح کمک کند.
یک منبع در ریاست امنیت ملی افغانستان بدون ذکر نامش گفت به صورت غیررسمی آزادی ملا برادر را تایید می‌کند. اعضای پیشین طالبان نیز می‌گویند که ملا برادر آزاد شده است. سید اکبر آغا یک فرمانده پیشین طالبان که حالا در کابل زندگی می‌کند به دویچه وله گفت: «ملا برادر آخند دیروز بعد از ظهر از زندان آزاد شده است. پیش از این تنها آوازه‌هایی وجود داشت که او از زندان آزاد شده، در حالی حقیقت نداشت. او دیروز از بند رها شد.»
ملا برادر بر صلح تاثیرگذار است؟
ایالات متحده امریکا در ماه‌های اخیر تلاش‌هایش برای صلح با طالبان را افزایش داده است. زلمی خلیزاد دیپلومات پیشین امریکا تلاش دارد تا به جنگ ۱۷ ساله در افغانستان پایان دهد و طالبان را بر سر میز مذاکره بیاورد.
اعضای طالبان می‌گویند که ملا عبدالغنی برادر می‌تواند نقش مهمی در کامیابی پروسه صلح بازی کند، زیرا او از بنیانگذاران این گروه است و موضع‌گیری‌هایش می‌تواند تاثیرگذار باشد. سید اکبر آغا گفت: «به نظر من در روند صلح واقعی که بر واقعیت بنا شده باشد و در نتیجه آن خارجی‌ها از این کشور بیرون شوند، ملا برادر نقش بسیار مهمی بازی خواهد کرد.»
ملا برادر در هشت سال گذشته در زندان به سر برده‌است. برخی‌ها به این نظرند که او دیگر مهره تاثیرگذار طالبان نیست؛ زیرا رهبری طالبان تغییر کرده و چهر‌ه‌های جدیدی زمام امور را در دست دارند. اما سید اکبر آغا می‌گوید که رهبری کنونی طالبان از دوستان و نزدیکان ملا برادر است و تمام اعضای رهبری طالبان در زمان ملا عمر از اوامر ملا عبدالغنی برادر پیروی می‌کردند.
در زمان سقوط طالبان، ملا برادر سمت وزیر دفاع را به عهده داشت و در بسیاری جنگ‌های مشهور نقش داشته است. که گفته می‌شد ملا برادر زمانی که بازداشت شد روابطی با برادر حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان داشت. کرزی در آن زمان تلاش کرد تا با رخنه در درون رهبری طالبان، بخشی از این گروه را وارد پروسه صلح کند. رسانه‌های افغانستان در آن زمان تاکید کردند که پاکستان هر عضو رهبری گروه طالبان را که به صلح و مذاکره تمایل داشته باشد، بازداشت می‌کند.
پاکستان تصمیم‌گیرنده اصلی
در همین حال شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید رهایی ملا برادر می‌تواند در کامیابی پروسه صلح موثر باشد، ولی نقش اصلی را در این زمینه حکومت پاکستان به خصوص نظامیان آن کشور دارند.
رحیم بیک یعقوبی عضو شورای عالی صلح افغانستان به دویچه وله گفت: «ممکن ملا برادر برای جلب توجه طالبان آزاد شده باشد.» ولی به گفته آقای یعقوبی بازیگر اصلی جنگ و صلح در افغانستان نظامیان پاکستان است.
زلمی خلیلزاد پس از ماموریت جدیدش حداقل یک بار با نمایندگان طالبان دیدار کرده که دومین دیدار مستقیم امریکا با طالبان بود. آقای خلیلزاد تلاش دارد تا این بار پاکستان را وادار کند که از پروسه صلح افغانستان حمایت کند و در این راستا همکاری نماید.
ح، همراز/کابل