آرایش جدید گروه طالبان

این اصول رفتار که در مواردی ، متفاوت باشیوه های رفتار گذشته طالبان است به عقیده برخی از تحلیل گران یک تغییر بنیادین را درشیوه جنگی طالبان نشان می دهد. تأکید برکاهش عملیات انتحاری ،ممانعت ازتلفات غیر نظامیان وافراد ملکی وبدست آوردن حمایت قلبی مردم ، مسایل تازه ای هستند که دراین اصولنامه آمده است. نکته ی تازه دیگری که در این اصولنامه بر آن تأکید شده است، توصیه به طالبان است تا از ایجاد تبعیض برمبنای ملیت، قوم ومنطقه جلوگیری نمایند . اما در مورد تبعیض مذهبی وجنسی چیزی گفته نشده است.

در عین حال گفته شده است که « مجاهدین مسوول اند تا با مردم رفتار نیکی داشته باشند ،تا قلوب آنان را تسخیر نمایند» . در برخود با اسرای دولتی ونظامیان خارجی نیز قواعدتازه وضع شده است که براسا س آن تصمیم گیری در مورد آنها به رهبر طالبان موکول می گردد.مجموع آنچه در این اصولنامه آمده است ، یک چرخش جدی را در گروه طالبان نشان می دهد . اما چیزی که هنوز معلوم نیست اینست که چه موجباتی این چرخش را ببار آورده است؟

می توان این احتمال را داشت که طالبان ورهبریت شان، برای سازماندهی متمرکز تر و یکدست تر ازپیش، تنظیم وتطبیق این اصولنامه راروی دست گرفته اند. چنانچه میدانیم طالبان در آغاز کار ائتلافی از چند جریان بودند که وجه مشترک شان را دشمنی و ضدیت با حکومت ربانی ومجاهدین متحد ش می ساخت. دراین مرحله تعدادی از طرفداران ظاهرشاه، عده ای از نظامیان خلقی مثلاً افراد شاهنواز تنی، پاره ای از باندهای مواد مخدر و افراد شریر و سوء استفاده جو، با آنان هم پیمان شده بودند و طالبان با افزودن پیشوند ملا وپسوند آخوند درابتدا وانتهای نام شان ، آنانرا با خود یکجا ساخته بودند. از طرف دیگر برخی از فرماندهان جهادی که بنا به هر دلیلی ، مقام ومنصبی در حکومت مجاهدین نیافته و از غنایم جهادی سهمی نیافته بودند، نیز فرصت یافتند، در صفوف طالبان جایی بیابند. با تسخیر کابل واعلام امارت اسلامی در افغانستان ، این روند شدت بیشتر یافت و افراد وعناصر زیادی از طریق یکجا شدن با طالبان، اهداف خودشان را درپیش گرفتند . اکنون به نظر می رسد که طالبان ضرورت یک تصفیه وسیع را در صفوف شان درک کرده ومی خواهند بصورت جدی آن را پیگیری کنند . ازطرفی نیز برخی از فرماندهان حزب اسلامی حکمتیار، که پس از شکست حزب اسلامی ازمرکزیت خویش بدور افتاده بودند و در پاره ای از مسایل عقیدتی با طالبان وجه مشترک داشتند، به طالبان پیوستند، تا اهداف حزبی خویش را به پیش ببرند. ازاین سبب به نقل از ملاعمر رهبر طالبان گفته شده است که « اگر گروههای دیگر بخواهند در ساختار رسمی طالبان عضویت کسب کنند، ساختار های قبلی شان ممنوع شده ومنحل می گردند.» درعین حال ملا عمر گفته است که قصد راه اندازی یک جریان تازه را ندارد .

به نظر می رسد که این نرمش نشان دادن در شرایطی که انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی نزدیک شده است، اعلام این روش های نرمجویانه ، برای کسب نوعی وجاهت واعتبار ویافتن فرصت برای شمولیت در انتخابات شورا های ولایتی هم باشد. چنانچه همزمان با اعلام این اصولنامه طالبان در برخی از مناطق مثلاً منطقه ی بالا مرغاب ولایت باد غیس، بر سر یک آتش بس با دولت به توافق رسیده اند. درعین حال آقای هالبروک نماینده خاص امریکا نیز طی صحبتی با شورای علمای افغانستان به صراحت گفته است که پس از انتخابات ،مذاکره با طالبان آغاز خواهد شد وناتو نیز وعده کرده است که از کشتار افراد غیر نظامی جلوگیر ی خواهد کرد. وزیر خارجه انگلیس نیز از طرح مذاکره با طالبان ، اعلام پشتیبانی کرد و در داخل کشور نیز همه نامزد های انتخاباتی ، هر کدام به صورتی، ضرورت مذاکره با طالبان را مورد تأکید قرار داده اند. بنا برآنچه گفته آمد انتشار اصولنامه جدید در واقع چراغ سبزیست که طالبان با نشان دادن آن توافق ضمنی شان را به مذاکره نشان می دهند و می خواهند با اعلام آن به خارجیان مستقر در افغانستان بگویند که آنها تغییر پذیرند.

قسیم اخگر

ویراستار: یاسر