Όταν ο ανήρ φοβείται τη γυναίκα

Όλα ξεκίνησαν από προσβολές. Μετά ήρθαν οι απειλές ότι θα τον πετούσε έξω. Λίγο αργότερα άρχισε να τον χτυπά. Για πολλά χρόνια ο 40χρονος από τη Νυρεμβέργη κακοποιούνταν χωρίς, στην ουσία, να προβάλλει αντίσταση ή να μιλά για αυτά που περνούσε. «Είναι πολύ ταπεινωτικό για έναν άνδρα», λέει όταν επιτέλους ξεκίνησε να μιλά για όσα έζησε. «Η γυναίκα μου με χτύπησε όσο κανείς άλλος», προσθέτει και κοιτά στο έδαφος από ντροπή. 

Τον Απρίλιο η κατάσταση εκτροχιάστηκε. Η σύντροφος του 40χρονου κάλεσε την αστυνομία και εκείνη θεώρησε ότι ο φίλος της ήταν ο θύτης. Ίσως επειδή κατάγεται από την Ισπανία, είναι ψηλός και εύσωμος. «Οι προκαταλήψεις αυτές είναι πολύ διαδεδομένες στις κοινωνίες μας», λέει ο 40χρονος. Οι αστυνομικοί τον πίστεψαν μόνο όταν είδαν κάτω από τα ρούχα του μώλωπες στα χέρια του και άκουσαν ηχογραφήσεις με απειλές και ύβρεις σε βάρος του. Παρά το γεγονός ότι ήταν το θύμα, έπρεπε εκείνος να εγκαταλείψει αμέσως το διαμέρισμα, μιας και το ενοικιαστήριο ήταν στο όνομα της συντρόφου του. Στην αρχή έμεινε σε φίλους και αργότερα σε ίδρυμα για αστέγους. 

Ο αριθμός των ανδρών-θυμάτων αυξάνεται συνεχώς

Αρκετές μέρες αργότερα πληροφορήθηκε για ένα ειδικό διαμέρισμα, το οποίο ανήκει στην καθολική οργάνωση αρωγής Κάριτας και φιλοξενεί άνδρες θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Η ζήτηση για φιλοξενία στα διαμερίσματα αυτά είναι μεγάλη. Συνολικά στη Γερμανία υπάρχουν επτά τέτοιες δομές με δυνατότητα φιλοξενίας 18 ανδρών και των παιδιών τους. Εδώ και χρόνια ο Ματίας Μπέκερ, επικεφαλής της ομάδας στήριξης εφήβων και ανδρών στη Βαυαρία, ζητούσε τη δημιουργία ειδικών δομών: «Για μεγάλο χρονικό διάσημα κανείς δεν έπαιρνε στα σοβαρά ότι και οι άνδρες μπορεί να είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Είναι ταμπού ακόμα και μεταξύ ανδρών».

Κατά κανόνα οι γυναίκες πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Υπάρχουν όμως και αρκετές περιπτώσεις όπου τα θύματα είναι άνδρες. Στατιστικά στοιχεία της γερμανικής ομοσπονδιακής υπηρεσίας καταπολέμησης του εγκλήματος δείχνουν ότι το 2018 το 20% των θυμάτων ήταν άνδρες και ότι ο αριθμός τους αυξάνεται. Εκτός αυτού θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πολλά, αν όχι τα περισσότερα, θύματα κακοποίησης παραμένουν άγνωστα στις αρμόδιες αρχές. 

Δεν σε παίρνουν στα σοβαρά όταν καταγγέλλεις τη σύντροφό σου

«Πιστεύουμε ότι ο ανδρισμός είναι σχεδόν συνώνυμος με τη δύναμη. Ο άνδρας είναι ο προστάτης, το στήριγμα της οικογένειας. Ένας άνδρας που χρειάζεται βοήθεια, είναι ένα πολύ δύσκολο ζήτημα για την κοινωνία μας», λέει ο Ματίας Μπέκερ και προσθέτει ότι όταν ένας άνδρας καταγγέλλει τη γυναίκα του κανείς δεν τον λαμβάνει υπόψη. «Η αστυνομία προτείνει απλά να περάσει μια νύχτα σε ένα φίλο του και να μιλήσει την επομένη πολιτισμένα στη γυναίκα του». 

Γερμανικές οργανώσεις στήριξης θυμάτων βίας ωστόσο εκτιμούν ότι οι προκαταλήψεις έναντι ανδρών που ζητούν βοήθεια μειώνεται χρόνο με το χρόνο. Όπως αλλάζει ο τρόπος, με τον οποίο οι κοινωνίες αντιμετωπίζουν την κατανομή των ρόλων μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλάζει σταδιακά και η στάση απέναντι σε αυτό το ταμπού, δηλώνει ο εκπρόσωπος της οργάνωσης «Λευκός Κύκλος» Κάρστεν Κρόγκμαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της οργάνωσης το ποσοστό ανδρών στην τηλεφωνική γραμμή βοήθειας αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια. Από 9% το 2017 σε πάνω από 16% το 2019. 

Εντείνονται τα φαινόμενα λόγω της πανδημίας

Στην πρώτη τηλεφωνική γραμμή βοήθειας στη Γερμανία αποκλειστικά για άνδρες οι κλήσεις είναι πολλές, δείχνουν τα στοιχεία του τοπικού υπουργείου Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας για ζητήματα ισότητας. Η νέα γραμμή επικοινωνίας είναι μια πρωτοβουλία δύο κρατιδίων: της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και της Βαυαρίας. Κάθε μέρα τηλεφωνούν 4 μέχρι 9 άνδρες, οι οποίοι είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας, έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά ή έχουν δεχθεί επιθέσεις μετά από διενέξεις στη γειτονιά τους, αναφέρουν τα στοιχεία του τοπικού υπουργείου. 

Κατά την άποψη του Ματίας Μπέκερ η νέα τηλεφωνική γραμμή βοήθειας είναι ένα σημαντικό βήμα. Ιδίως αυτή την εποχή, που οι ειδικοί, λόγω κορωνοϊού, ανησυχούν για αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας αφού οι περισσότεροι παραμένουν αναγκαστικά στο σπίτι. «Σε τέτοιες περιόδους γεμάτες άγχος τα φαινόμενα βίας αυξάνονται», λέει ο γερμανός ειδικός. 

Έτσι έγινε και στην περίπτωση του 40χρονου από τη Νυρεμβέργη: «Παλαιότερα προσπαθούσα πάντα να περνώ όσο περισσότερο χρόνο μπορούσα έξω, στη δουλειά ή σε φίλους. Όταν όμως ήρθε ο κορωνοϊός ήμουν εκτεθειμένος στη βία στο ίδιο μου το σπίτι».

Ιρένα Γκίτελ, dpa

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος