Όραμα και ...συναίσθημα από τον Γιούνκερ

«Ο άνεμος επιστρέφει στα πανιά της Ευρώπης» και «έχουμε τώρα ένα παράθυρο ευκαιρίας, αλλά δεν θα μείνει ανοιχτό για πάντα». Ήταν δύο από τις πιο χαρακτηριστικές αποστροφές στην ομιλία του Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Προφανής ο λόγος: Μετά από πολλά, συναπτά έτη κρίσης και απλής διαχείρισης λόγω ύφεσης ή Brexit, ο πρόεδρος της Κομισιόν πιστεύει ότι πλέον έχει έρθει η ώρα για στρατηγικές αποφάσεις. Μεταξύ άλλων ζητεί τα εξής: Συγκεκριμένες ιδέες, μέχρι το τέλος του 2017, για νόμιμους διαύλους μετανάστευσης προς την Ευρώπη. Αποφάσεις χωρίς ομοφωνία στην εξωτερική πολιτική σε ζητήματα που θα καθορίσουν τα κράτη-μέλη. Θέσπιση του αξιώματος του υπουργού Οικονομικών της ευρωζώνης, αλλά χωρίς παράλληλες δομές, με τα σχετικά καθήκοντα να ανατίθενται σε έναν από τους αντιπροέδρους της Κομισιόν.

Στο μέτωπο της οικονομίας ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος, λέγοντας ότι η Ευρώπη καταγράφει για πέμπτη συνεχή χρονιά ανάπτυξη, η οποία μάλιστα το 2017 θα φτάσει «σε κάθε κράτος-μέλος». Παράλληλα η ανεργία έχει μειωθεί στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων εννέα ετών. «Κάθε επιπλέον δισεκατομμύριο εξαγωγών ισοδυναμεί με 14.000 νέες θέσεις εργασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο οποίος επέμεινε στην «έξυπνη εφαρμογή του συμφώνου σταθερότητας, ώστε να διασφαλίζουμε τη δημοσιονομική πειθαρχία, χωρίς όμως να πνίγουμε την ανάπτυξη». Τέλος, αίσθηση προκάλεσε η πρότασή του για ένα «investment screening», δηλαδή για αυστηρό έλεγχο από τις Βρυξέλλες στις επενδύσεις που υλοποιούν δημόσιες επιχειρήσεις τρίτων χωρών σε ευρωπαϊκό έδαφος.

«Υπάρχει και η απογοήτευση»

Ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ ξεκαθάρισε ότι στις προσεχείς ευρωεκλογές δεν θα είναι εκ νέου υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν. Ίσως γι αυτό η ομιλία του απέπνεε, σε πολλά σημεία, μία συναισθηματική φόρτιση- η οποία πάντως φαινόταν δικαιολογημένη για έναν άνθρωπο που έχει δει τα πάντα και έχει καθίσει «απ΄όλες τις πλευρές του τραπεζιού», όπως ο ίδιος λέει. «Πάντα αγωνιζόμουν για την Ευρώπη, κάποτε απελπιζόμουν κιόλας με την Ευρώπη, αλλά ποτέ δεν έχασα την αγάπη μου για την Ευρώπη. Άλλωστε δεν υπάρχει αγάπη χωρίς απογοήτευση» είπε ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ εν μέσω χειροκροτημάτων από όλες τις πολιτικές ομάδες, οι οποίες ωστόσο δεν παρέλειψαν να ασκήσουν και κριτική στα επι μέρους- αλλά μόνο εκεί. Ρητορικές εξάρσεις είχαμε στο Στρασβούργο και από τον επικεφαλής της σοσιαλιστικής ομάδας, Τζιάνι Πιτέλα, ο οποίος προειδοποίησε ότι χρειάζονται στρατηγικές αποφάσεις, ότι «ο κόσμος γύρω μας συνεχώς εξελίσσεται κι εμείς δεν μπορούμε να διαπληκτιζόμαστε ‘για το φύλο των αγγέλωνʼ». 

Για το Brexit ακούστηκε μόνο ένα, αλλά χαρακτηριστικό σχόλιο από τον πρόεδρο της Κομισιόν: «Θα είναι μία τραγική στιγμή. Ξέρουμε από τώρα ότι θα το μετανιώσουμε. Αλλά θα το μετανιώσετε κι εσείς» τόνισε ο Γιούνκερ, απευθυνόμενος στους βρετανούς ευρωβουλευτές. Όσο για την Τουρκία, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δηλώνει ρητώς ότι «δεν πρόκειται να ενταχθεί σε εύθετο χρόνο στην ΕΕ», καθώς τα τελευταία χρόνια συνεχώς απομακρύνεται από τις ευρωπαϊκές αξίες.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο