Χάιντς Κράμερ: «Οι συνθήκες για την επίλυση του κυπριακού είναι καλύτερες από ποτέ, αλλά δεν είναι πραγματικά καλές»

Νέες ελπίδες για την επίλυση του κυπριακού γεννούν οι απευθείας συνομιλίες μεταξύ του προέδρου Δημήτρη Χριστόφια και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, που άρχισαν σήμερα στη Λευκωσία. Παρών είναι και ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο, Αλεξάντερ Ντάουνερ, ο οποίος πριν από μερικές εβδομάδες είχε δηλώσει ότι ποτέ δεν ήταν τόσο καλές οι συνθήκες για την επίλυση του κυπριακού όσο σήμερα. Μια δήλωση, που δεν συμμερίζεται απόλυτα ο Χάιντς Κράμερ, πολιτικός επιστήμονας και ερευνητής στο ίδρυμα μελετών «Επιστήμη και Πολιτική» του Βερολίνου:

«Θα απαντούσα στην αισιοδοξία του κ. Ντάουνερ με τη δήλωση ενός γερμανού αναλυτή που ζει στην Κύπρο και ο οποίος υπογράμμισε ότι οι συνθήκες για την επίλυση του κυπριακού είναι καλύτερες από ποτέ, αλλά δεν είναι πραγματικά καλές» λέει ο κ. Κράμερ, προσθέτοντας ότι «είναι πολλά τα ερωτηματικά αναφορικά με την επιτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων».

Πολλά τα «αγκάθια»

Ο γερμανός επιστήμονας διαπιστώνει σημαντική πρόοδο ότι σε σύγκριση με τα τελευταία τέσσερα χρόνια και διευκρινίζει: «Κατ` αρχήν συνιστά πρόοδο ότι γίνονται αυτές οι συνομιλίες. Θετικό είναι επίσης ότι και οι δύο πλευρές προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις με την πρόθεση να συμφωνήσουν. Υπάρχουν ωστόσο μεγάλα προβλήματα, διαφωνίες και εμπόδια. Υπό την έννοια αυτή δεν είναι καθόλου σαφές ότι οι δύο πλευρές θα καταφέρουν να έλθουν σε συμφωνία», εκτιμά ο Χάιντς Κράμερ.

Σύμφωνα με τον κ. Κράμερ στα θέματα της ασφάλειας, στο περιουσιακό και το εδαφικό είναι πάρα πολύ δύσκολο να σημειωθεί προσέγγιση. Το ίδιο ισχύει για το ζήτημα των περιουσίων των Κυπρίων που αναγκάστηκαν με την εισβολή του 1974 να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Απαισιόδοξος είναι ο γερμανός ερευνητής και για την έκβαση του ζητήματος της παρουσίας του τουρκικού στρατού και του ρόλου των εγγυητριών δυνάμεων, θέματα που επίσης διχάζουν τις δύο πλευρές.

Ένα από τα θεμελιώδη ζητήματα για την έκβαση των συνομιλιών αφορά στην απάντηση του ερωτήματος, τι ακριβώς είναι η δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, λέει ο κ. Κράμερ. «Εάν το ζητούμενο είναι η ίδρυση ενός νέου κράτους, τότε θα υπάρξουν προβλήματα με τη συμμετοχή της Κύπρου στην ΕΕ. Υπενθυμίζω ότι το 2004 έγινε όλη η Κύπρος μέρος της ΕΕ. Εάν λοιπόν πρόκειται να ιδρυθεί ένα νέο κράτος θα πρέπει όλα αυτά να ξαναγίνουν από την αρχή. Και αυτό δεν μπορεί να συμφέρει ούτε τους Ελληνοκύπριους ούτε τους Τουρκοκύπριους», υπογραμμίζει ο πολιτικός επιστήμονας.

«Η Τουρκία διεκδικεί δικαίωμα συναπόφασης»

Αναφορικά με τον ρόλο της Ελλάδας και της Τουρκίας στην διαδικασία προσέγγισης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ο Χάιντς Κράμερ υποστηρίζει ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση, στην οποία συμφωνήσουν Χριστόφιας και Ταλάτ. Άλλωστε η Αθήνα πέτυχε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Διαφορετική είναι η στάση της Τουρκίας:

«Όσον αφορά την τουρκική πλευρά θα πρέπει να πω ότι τουλάχιστον στις κεμαλιστικές κρατικές ελίτ και στην ηγεσία του στρατού υπάρχει η ενιαία γραμμή που θέλει ό,τι συμβαίνει στην Κύπρο να άπτεται των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε λύση του κυπριακού θα πρέπει να έχει την συγκατάθεση της Τουρκίας. Η τουρκική πλευρά αξιώνει έντονα δικαίωμα συναπόφασης σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά», εξηγεί ο κ. Κράμερ.

«Κόσοβο και Ν. Οσετία δεν παίζουν ρόλο στις διαπραγματεύσεις»

Τέλος ο γερμανός επιστήμονας δεν θεωρεί την αναγνώριση του Κοσόβου και τις εξελίξεις στον Καύκασο προηγούμενο που μπορεί να επηρεάσει την έκβαση του κυπριακού, μολονότι τις τελευταίες ημέρες υπαινίχθηκε κάτι τέτοιο η τουρκοκυπριακή πλευρά. «Νομίζω ότι πρόκειται για τακτικούς ελιγμούς της τουρκοκυπριακής πλευράς ενόψει των διαπραγματεύσεων που άρχισαν σήμερα. Πιστεύω ότι ο κ. Ταλάτ θέλει την επανένωση και δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει τα παραδείγματα του Κοσόβου ή της Νότιας Οσετίας στις συνομιλίες. Διαφορετικά θα είναι φυσικά τα πράγματα, εάν για κάποιον λόγο ναυαγήσουν οι διαπραγματεύσεις και δεν επιτευχθεί συμβιβασμός. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορώ να αποκλείσω ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά και ο κ. Ταλάτ θα επιδιώξουν διεθνή αναγνώριση του βορείου τμήματος της Κύπρου, όπως έκαναν και στο παρελθόν», καταλήγει ο Χάιντς Κράμερ.