Υπογραφή του ευρωπαϊκού συντάγματος στη Ρώμη: τομή στην ιστορία της Ευρώπης.

Οι συζητήσεις γύρω από το ευρωπαϊκό σύνταγμα ήταν επίπονες και χρονοβόρες. Από τον περασμένο Ιούνιο όμως το τελικό κείμενο είναι έτοιμο και σήμερα σε μια πανηγυρική τελετή υπογράφεται στη Ρώμη. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα πρέπει να το επικυρώσουν τα κράτη μέλη.

Οι ευρωπαϊοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα εδώ και μερικούς μήνες να το διαβάζουν στη γλώσσα τους και μια από τις βασικές σκέψεις των συντακτών ήταν ότι θα πρέπει να είναι έτσι γραμμένο ώστε να είναι κατανοητό στον καθένα και όχι μόνο σε νομικούς. Η προσέγγιση του πολίτη είναι σημαντική όπως υποστηρίζει ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ.

«Το ευρωπαϊκό μας σύνταγμα, το δικό μας σύνταγμα, είναι το σχέδιο του αιώνα. Θα πρέπει να εξηγεί στους πολίτες τα προτερήματα της Ευρώπης, να τους ενισχύει την εμπιστοσύνη απέναντι στην ΕΕ και γενικότερα να κάνει την ΕΕ πιο ευέλικτη.»

Στο προοίμιο του συντάγματος γίνεται αναφορά στα ιδεώδη της ΕΕ: στην αξία της ισότητας, της ελευθερίας, της διαφύλαξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της αλληλεγγύης. Ορισμένοι απαίτησαν η χριστιανική θρησκεία να θεωρηθεί ως μια βασική πηγή των αξιών της ΕΕ. Τελικά η πρόταση δεν πέρασε.

Το σύνταγμα ξεκινάει με τους στόχους και τα δικαιώματα των πολιτών. Για παράδειγμα όποιος μετακομίζει σε ένα άλλο κράτος-μέλος έχει το δικαίωμα να ψηφίζει στις ευρωεκλογές και στις δημοτικές εκλογές. Το ευρωπαϊκό σύνταγμα εκτίνεται σε 350 σελίδες και αναφέρεται λεπτομερώς στην πολιτική της ΕΕ σε θέματα, οικονομίας, νομισματικής πολιτικής μέχρι θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, ενώ παράλληλα γίνεται λεπτομερής αναφορά στη λειτουργία των οργάνων της ΕΕ, όπως του Κοινοβουλίου, της Επιτροπής ή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Μέχρι το τέλος υπήρχαν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των αρχηγών κρατών της ΕΕ για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων. Τελικά υιοθετήθηκε η αρχή της διπλής πλειοψηφίας όπου θα λαμβάνεται υπόψιν και ο αριθμός του πληθυσμού.

Σοβαρές διαφωνίες υπήρξαν για το σε ποιά θέματα θα αποφασίζει η ΕΕ και σε ποιά θέματα θα αποφασίζουν τα κράτη-μέλη. Σε θέματα ανταγωνισμού και νομισματικής πολιτικής για παράδειγμα θα αποφασίζει η ΕΕ πολλά άλλα όμως παραμένουν στην εθνική δικαιοδοσία.Το κυριότερο από αυτά η εξωτερική πολιτική και η πολιτική σε θέματα ασφαλείας. Παράλληλα θα υπάρχει στο μέλλον και ένας Ευρωπαίος υπουργός εξωτερικών. Το ποιά θέση θα εκπροσωπεί ο υπουργός εξωτερικών θα το ορίζουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Τέλος στο μέλλον θα υπάρχει και ένας πρόεδρος της ΕΕ ο οποίος θα εκλέγεται από το Συμβούλιο και η θητεία του θα διαρκεί δυόμισυ χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο αντικαθίσταται η εκ περιτροπής προεδρία των κρατών μελών.

Στην τελευταία σελίδα του συντάγματος υπάρχει και μια πιο ελαφριά νότα. Η «ωδή στη χαρά» του Μπετόβεν χαρακτηρίζεται ως ο επίσημος ύμνος της ΕΕ.