Τουρκία και Αρμενία επιδιώκουν επανέναρξη διπλωματικών σχέσεων

Την επανασύναψη διπλωματικών σχέσεων επιδιώκουν Τουρκία και Αρμενία. Μετά από διαδικασία μηνών και την διαμεσολάβηση της Ελβετίας, Άγκυρα και Ερεβάν προωθούν πλέον την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Όμως, από ότι μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η Τουρκία θέτει μια προϋπόθεση για την πλήρη εξομάλυνση: την αποχώρηση των αρμενικών στρατευμάτων από την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν. Χωρίς αποχώρηση του αρμενικού στρατού από το Καραμπάχ η Τουρκία δεν πρόκειται να ανοίξει τα σύνορα προς την Αρμενία, γράφει σήμερα ο τουρκικός τύπος.

Μείζoν ζήτημα η γενοκτονία

Οι δύο χώρες διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις το 1993 μετά την επέμβαση των Αρμενίων στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που διεκδικεί και το Αζερμπαϊτζάν. Η Άγκυρα συμφωνεί με το Μπακού ότι η επέμβαση της Αρμενίας συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ των δύο χωρών, ωστόσο, αφορά στην γενοκτονία των Αρμενίων. Το Ερεβάν ζητά από την Άγκυρα την αναγνώριση ως γενοκτονίας της σφαγής των Αρμενίων επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την περίοδο 1915-1917 . Από την πλευρά της η Τουρκία αρνείται να αποδεχθεί τον όρο γενοκτονία. Περιορίζει μάλιστα τον αριθμό των θυμάτων στις 300.000, ενώ οι Αρμένιοι μιλούν για 1,5 εκατομμύρια.

Πρωτοβουλία των ΗΠΑ

Στην επαναπροσέγγιση Τουρκίας Αρμενίας έπαιξε σημαντικό ρόλο ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος κατά την επίσκεψή του στην Κων/πολη, την άνοιξη, συναντήθηκε με τους υπουργούς Εξωτερικών της Τουρκίας, Αρμενίας και Ελβετίας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε δηλώσει τότε: «Δεν θέλω να περιοριστώ στη δική μου άποψη, αλλά να μάθω περισσότερα για τις θέσεις Τούρκων και Αρμενίων. Αν οι δύο χώρες σημειώσουν πρόοδο στις διμερείς σχέσεις, προσεγγίζοντας το δύσκολο και συχνά τραγικό παρελθόν τότε ο υπόλοιπος κόσμος θα πρέπει να υποστηρίξει τις προσπάθειές τους. Επιδιώκω να ενισχύσω και να προωθήσω όσο το δυνατόν αυτή την πρωτοβουλία».

Επαναπροσέγγιση μέσω… προκριματικών

Ενδεικτική για την επαναπροσέγγιση των δύο κρατών ήταν η παρουσία του Τούρκου προέδρου Αμπτουλά Γκιούλ στον ποδοσφαιρικό αγώνα Τουρκίας-Αρμενίας για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2008. Η ρεβάνς θα πραγματοποιηθεί στην Κων/πολη στις 14 Οκτωβρίου, σε περίπου ενάμιση μήνα. Μέχρι τότε Τουρκία και Αρμενία συμφώνησαν να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία που θα οδηγήσει την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων.

Ulrich Pick/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος