Το ποδόσφαιρο ως μέσο προσέγγισης Γερμανίας-Ισραήλ

Στις δεκαετίες του 1950 και 1960 τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Ισραηλινοί ήθελαν να στρέψουν το βλέμμα τους προς τα εμπρός. Πρώην αξιωματούχοι των ναζί ανέλαβαν νέες αρμοδιότητες μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πρώην εντεταλμένος διοικητής αθλητισμού του Γ΄ Ράιχ Καρλ Ρίττερ φον Χαλτ έγινε πρόεδρος της γερμανικής Εθνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Μετά τον πόλεμο ανέλαβε πρωτοβουλίες ενίσχυσης του ισραηλινού αθλητισμού. Ομοίως και ο Βίλι Ντάουμε, ο οποίος ως πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Αθλητισμού έκανε το 1957 μία δωρεά στην αντίστοιχη ομοσπονδία του Ισραήλ. Τόσο ο φον Χαλτ όσο και ο Ντάουμε ήταν μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP).

Ο ισραηλινός ιστορικός Μοσέ Τσίμερμαν επισήμανε στην DW ότι οι Ισραηλινοί δεν έδιναν τότε σχεδόν καμία σημασία στο παρελθόν των δωρητών από τη Γερμανία. Όπως διευκρίνισε, «ήδη περί τα τέλη της δεκαετίας του 1950 με αρχές της δεκαετίας του 1960 υπήρξε μια εξομάλυνση, που βασιζόταν σε πολλή άγνοια ή μεγάλη αδιαφορία. Κανείς δεν έθεσε το ερώτημα τι έκανε ο κ. Ντάουμε πριν το 1945».

Ισραηλινοί προπονητές εκπαιδεύονται στη Γερμανία

Από το 1957 η Ισραηλινή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου έστελνε τους καλύτερους προπονητές της για εκπαίδευση στη Γερμανία. Ένας από τους πρώτους αποφοίτους, ο Εμάνουελ Σάφερ, ανέπτυξε φιλικούς δεσμούς με τον γερμανό προπονητή Χένες Βαϊσβάιλερ. Οι δυο τους έβαλαν μαζί τις βάσεις για μία διαδικασία επαφής και ανταλλαγών. Η πρώτη ομάδα που φιλοξενήθηκε στο Ισραήλ για ορισμένα φιλικά παιχνίδια ήταν η FC Bayern Hof το 1969. Θρυλική ήταν η εμφάνιση της Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ το 1970 στο Τελ Αβίβ. Η συντριπτική της νίκη με 6-0 επί της εθνικής ομάδας του Ισραήλ πανηγυρίστηκε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Ωστόσο, η Γερμανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία δεν επέδειξε τότε αντίστοιχο ενδιαφέρον. Το πρώτο παιχνίδι σε επίπεδο εθνικών ομάδων μεταξύ των δύο χωρών διεξήχθη στις 25 Μαρτίου 1987, 22 ολόκληρα χρόνια μετά τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων. Το στάδιο Ραμάτ Γκαν περιφερειακά του Τελ Αβίβ ήταν μισοάδειο στην επικράτηση της γερμανικής ομάδας με 2-0. Ο τότε πρόεδρος του Ισραήλ Χαΐμ Χέρτσογκ δεν παρέστη στον αγώνα.

17 χρόνια μετά την πρεμιέρα της Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ στο Τελ Αβίβ η ισραηλινή κοινή γνώμη τηρούσε επικριτική στάση απέναντι στη Γερμανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου. Σύμφωνα με τον Μοσέ Τσίμερμαν, «μετά το τέλος του πολέμου, από το 1980, εμφανίζεται μία νέα γενιά. Αυτή ξεκινά και πάλι από την αρχή τη συζήτηση για τη σχέση με τη Γερμανία. Η γενιά αυτή δεν είχε καμία σχέση με τον πόλεμο. Συγγραφείς, τραγουδιστές και πολιτικοί αντιμετώπιζαν τη γερμανική ομάδα σαν εκπρόσωπο του γερμανικού παρελθόντος και με αυτόν τον τρόπο υιοθέτησαν μία μάλλον αρνητική στάση απέναντι στη Γερμανία».

Διαφήμιση για τη Γερμανία το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006

Η γερμανική επανένωση και η σκέψη μίας ισχυρής Γερμανίας γέννησε σε πολλούς Ισραηλινούς αίσθημα φόβου. Στο ξεκίνημα της νέας χιλιετίας τόσο το γερμανικό κράτος όσο και η κοινωνία των πολιτών ανέλαβαν περισσότερες πρωτοβουλίες αναβίωσης της ιστορικής μνήμης. Ο Τέο Τσβάντσιγκερ, πρώην πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, δρομολόγησε πολιτικά προγράμματα, επιτρέποντας τη διερεύνηση του ρόλου της ομοσπονδίας την περίοδο του Γ' Ράιχ.

Σημαντική για τη βελτίωση της εικόνας της Γερμανίας στο Ισραήλ ήταν και η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2006 στη Γερμανία. Η εορταστική ατμόσφαιρα που επικράτησε τότε στις γερμανικές πόλεις που φιλοξένησαν τους αγώνες της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης, επηρέασε θετικά πολλούς Ισραηλινούς. Πολλοί σύνδεσμοι φίλων γερμανικών ομάδων ξεπήδησαν τότε στο Ισραήλ, ενώ από το 2008 η εθνική ομάδα κάτω των 18 της Γερμανίας ταξιδεύει κάθε χρόνο στο Ισραήλ για λάβει μέρος σε ποδοσφαιρικό τουρνουά.

Ronny Blaschke / Άρης Καλτιριμτζής