Το κοινωνικό άγχος να μην χάσεις αυτό που συμβαίνει

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευμες, το FOMO σχετίζεται κυρίως με τους συγκεκριμένους ανθρώπους που χάνει κανείς, και όχι τόσο με το ίδιο το γεγονός της απώλειας. Μία ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση της Ζακλίν Ρίβκιν, ερευνήτριας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ των ΗΠΑ, μελέτησε τις κοινωνικές διαστάσεις και το υπόβαθρο του φαινομένου που ονομάζεται "Fear of Missing Out".

Συνήθως, το FOMO εκφράζει την αίσθηση ότι χάνεις κάτι – είτε αυτό είναι μια συναυλία, ένα πάρτι είτε ένα άλλο κοινωνικό συνήθως γεγονός. Ωστόσο, αποδεικνύεται πως η αγωνία για την απώλεια κοινωνικών αλληλεπιδράσεων είναι αυτή που ενισχύει περισσότερο την αίσθηση του FOMO.

Συναισθήματα όπως η ζήλεια και η λύπη είναι αληθινά – συναισθήματα δηλαδή που νιώθει κανείς επειδή… έχασε τη συναυλία της Τέιλορ Σουίφτ ή τον τελικό του πρωταθλήματος. Όμως, η μελέτη εστίασε και σε πιο απλές στιγμές που χάνει κανείς.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι άνθρωποι βιώνουν FOMO κυρίως όταν δεν μπορούν να είναι παρόντες σε κοινωνικές συναντήσεις.

Τι είναι το FOMO;

«Στην ουσία, πρόκειται για τον φόβο που νιώθουμε πολλοί από εμάς όταν χάνουμε μια κοινωνική συνάντηση με ανθρώπους που είναι πραγματικά σημαντικοί για εμάς. Είναι αυτό το παράξενο συναίσθημα ότι οι άλλοι συναντιούνται κι εμείς απουσιάζουμε», εξηγεί η Ζακλίν Ρίβκιν στο επιστημονικό podcast Science Unscripted της DW.

Ο όρος FOMO ή "Fear of Missing Out" κυκλοφορεί εδώ και περίπου 20 χρόνια. Αφετηρία του ήταν οι διαδικτυακές κοινότητες και έκτοτε καθιερώθηκε. Η έρευνα μελέτησε τις αντιδράσεις και τα συναισθήματα ανθρώπων όλων των ηλικιακών ομάδων, αποδεικνύοντας ότι το FOMO δεν είναι ένα φαινόμενο που αφορά μόνο τη νεολαία. «Διαπιστώσαμε ότι σχεδόν όλοι μπορούν να βιώσουν FOMO, όταν υπάρχει μια κοινωνική ομάδα ή ένας κύκλος ανθρώπων που θεωρείται κεντρικός στη ζωή του εκάστοτε ανθρώπου», λέει η Ρίβκιν. Έτσι, πρόκειται για έναν όρο ιδιαίτερα επίκαιρο τις ημέρες που διανύουμε: Η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι για κάποιους ευκαιρία για κοινωνικές συναντήσεις και χρόνο με την οικογένεια, ενώ για άλλους μία πολύ μοναχική περίοδος…

Τυπικά συμπτώματα FOMO

Την τελευταία δεκαετία πολλές μελέτες εξέτασαν τις επιπτώσεις του FOMO, με στόχο την κατανόηση αυτού του «νέου» συναισθήματος. Οι έρευνες έδειξαν ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του FOMO και πιθανών επιπτώσεων στην υγεία, όπως διαταραχές ύπνου, κοινωνικό άγχος, κατάθλιψη και χαμηλότερη ακαδημαϊκή απόδοση. Μια άλλη μελέτη του Πανεπιστημίου Toledo υποδηλώνει ότι η συχνή ή υπερβολική χρήση smartphone μπορεί να προκαλέσει αισθήματα FOMO ή κάποιου είδους συναισθηματική δυσλειτουργία.

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου