Το Δίστομο δίνει κουράγιο σε 35 Σέρβους να καταθέσουν αγωγή αποζημίωσης κατά της γερμανικής κυβέρνησης για εγκλήματα πολέμου του ΝΑΤΟ στον

"Η ιστορία με τις αποζημιώσεις του μικρού ελληνικού χωριού του Διστόμου έδωσε κουράγιο σε αυτούς τους ανθρώπους να φθάσουν μέχρι το δικαστήριο", έλεγε προχθές ένας Γερμανός δημοσιογράφος έξω από μια αίθουσα του Πλημμελειοδικείου της Βόννης. Μέσα στην αίθουσα γραφόταν μια σελίδα ιστορίας της γερμανικής δικαιοσύνης. 35 Γιουγκοσλάβοι πολίτες κατέθεσαν αγωγές αποζημίωσης ύψους 3,5 εκ ευρώ εναντίον της γερμανικής κυβέρνησης για τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ, στις 30 Μαίου του 1999. Το ΝΑΤΟ βομβάρδισε εκείνο το μεσημέρι μια μικρή γέφυρα στην κωμόπολη Βαρβαρίν στη Σερβία με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους δέκα άτομα και να τραυματιστούν τριάντα. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, που η γερμανική κυβέρνηση καλείται να λογοδοτήσει για εγκλήματα πολέμου και επίσης είναι η πρώτη φορά στο Διεθνές Δίκαιο, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, που εξετάζεται, εάν ιδιώτες μπορούν να αξιώσουν αποζημιώσεις από ένα κράτος. Συνήγορος των 35 Γιουγκοσλάβων είναι η τουρκικής καταγωγής, πολύ δυναμική Γκυλ Πινάρ, την οποία ρωτήσαμε κατά πόσο επηρεάζει πράγματι η απόφαση του Ανωτατού Ακυρωτικού Δικαστηρίου τον περασμένο Ιούνιο για το Δίστομο, να μην δοθούν τελικά αποζημιώσεις σε ιδιώτες:

"Στην απόφαση του Διστόμου όμως αναγνωρίζεται πως υπήρξε πράγματι μια αλλαγή στο Διεθνές Δίκαιο μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Ακυρωτικό Δικαστήριο στην συγκεκριμένη περίπτωση αποφάσισε ότι με το Διεθνές Δίκαιο που ίσχυε εκείνη την περίοδο, αλλά ρητά εκείνη την περίοδο που τελέστηκαν τα εγκλήματα, μπορούσαν να υπάρξουν αξιώσεις αποζημιώσεων μονό από το κράτος και όχι από ιδιώτες. Σαφώς όμως και ρητά αφέθηκε ανοιχτό το ενδεχόμενο, τί γίνεται μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αν με το Διεθνές Δίκαιο που διαμορφώθηκε μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο θα μπορούσαν και ιδιώτες να εγείρουν αξιώσεις. Και μόνο το ότι αυτό παρέμεινε ανοιχτό σε εκείνη την απόφαση για εμάς είναι σημαντικό"

Η κ.Πινάρ υποστηρίζει πως η γέφυρα που βομβαρδίστηκε ήταν μια μικρή, ασήμαντη γέφυρα επίσης δεν ελήφθη υπόψιν η συμφωνία για την προστασία των αμάχων της Γενεύης. Ο κ. Καρπστάιν, ο δικηγόρος της γερμανικής κυβέρνησης υποστηρίζει από την πλευρά του πως κανένα από τα 14 Tornado που συμμετείχαν στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας δεν πήρε μέρος στον συγεκριμμένο βομβαρδισμό. "Αδιάφορο" ανταπαντά η κυρία Πινάρ, η Γερμανία γνώριζε και ενέκρινε τα σχέδια του ΝΑΤΟ. Να σημειώσουμε ότι η δίκη θα μπορούσε να είχε γίνει πράγματι εναντίον οποιασδήποτε χώρας μέλους του ΝΑΤΟ μόνο που γερμανικές ειρηνιστικές οργανώσεις βοηθούν οικονομικά τους συγγενείς των θυμάτων να ανταπεξέλθουν στα δικαστικά έξοδα. Τη δίκη παρακολούθησε και ο πρώην βουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Χανς Φάλοου, ο οποίος στη σημαντική εκείνη ψηφοφορία για το αν θα συμμετάσχει η Γερμανία στον πόλεμο απέσχε. Σήμερα εργάζεται για το περιοδικό Σπίγκελ:

"Χαίρομαι" μας λέει για τη στάση μου στο κοινοβούλιο τότε. Αργότερα έμαθα από συγγενείς των θυμάτων την πραγματική διάσταση της τραγωδίας. Επισκέφθηκα ο ίδιος το Βαρβαρίν κατ εντολή του περιοδικού Σπίγκελ μαζί με ένα συντάκτη, και διαπίστωσα πως η μεγάλη γέφυρα αυτοκινητοδρόμου, έτσι όπως περιγράφεται στο δελτίο τύπου του ΝΑΤΟ δεν υπάρχει καν. Για μένα θα έκανε καλά η γερμανική κυβέρνηση να ψάξει σε βάθος το θέμα."

Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται τώρα να εκδοθεί στις 8 Δεκεμβρίου. Ρωτήσαμε μια συγγενή των θυμάτων τί περιμένει από αυτήν την απόφαση:

"Περίμενω" μας είπε προσπαθώντας με μεγάλη δυσκολία να κρύψει τη συγκίνησή της να έρθει η αλήθεια στο φως, να υπάρξει δικαιοσύνη. Δεν γίνεται έτσι απλά οι άμαχοι να χαρακτηρίζονται παράπλευρες απώλειες. Θέλω να βγει η αλήθεια."