Σερβίτσιο καφέ από μπαζούκας

Ένα παλιό κράνος της Βέρμαχτ θα μπορούσε να μετατραπεί εύκολα σε περιόδους ανάγκης σε σουρωτήρι για την κουζίνα και μια χειροβομβίδα θα μπορούσε να γίνει μια χρηστική αυγουλιέρα. «Πενία τέχνας κατεργάζεται» είναι ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Βιομηχανικό Μουσείο Herrenwyk του Λύμπεκ από την Κυριακή. Η έκθεση δίνει μια γεύση του πώς πολεμικό υλικό και εξάρτυση μετατρέπονταν σε χρηστικά είδη της καθημερινότητας εξαιτίας των μεγάλων αναγκών που υπήρχαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα περισσότερα εκθέματα προέρχονται από τον συλλέκτη Όλαφ Βέντερν και η έκθεση στο Βιομηχανικό Μουσείο Herrenwyk διαρκεί μέχρι τις 4 Απριλίου 2021.

Οι επισκέπτες πρωτοαντικρίζουν μια βόμβα 250 κιλών του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο μικρός φούρνος της κουζίνας που φτιάχτηκε από το μέταλλο της βόμβας είναι τοποθετημένος ακριβώς δίπλα. Κατσαρόλες κατασκευάστηκαν από φυσίγγια και από το φίλτρο μιας αντιασφυξιογόνας μάσκας φτιάχτηκε μια καρφιτσοθήκη.

Μια θήκη για σφαίρες χρησίμευσε αργότερα ως κανάτα για το γάλα και ένα μικρό χωνί ήταν προηγουμένως τμήμα μιας χειροβομβίδας. Δεκαπέντε διαφορετικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, σύμφωνα με την έρευνα του Βέντερν, θα μπορούσαν να έχουν κατασκευαστεί αποκλειστικά και μόνο από το υλικό ενός μπαζούκας.

Νάρκη που έγινε βάζο

Πληροφοριακοί πίνακες στην έκθεση δίνουν μια εικόνα για την έκταση της καταστροφής μετά το τέλος του πολέμου. «Φαντάζει περίεργο σήμερα ότι πολλά καθημερινά πράγματα από εκείνη την περίοδο ήταν φτιαγμένα από πολεμικό υλικό», λέει η διευθύντρια  του μουσείου Μπετίνα Μπραουνμύλερ. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια υπήρχε μεγάλη ανάγκη για κάτι όμορφο και παιχνιδιάρικο.

Για να μην εντοπιστούν από ανιχνευτές μετάλλων νάρκες κατασκευάζονταν από γυαλί. Μετά το τέλος του πολέμου, το γυαλί αυτό έγινε μια ωραία γαβάθα, όμορφα ζωγραφισμένη και διακοσμημένη με λουλούδια. Τα βαγόνια από το παιδικό τρένο ήταν κάποτε κουτιά για φυσίγγια και o βραχίονας μεταφοράς μια οβίδας χρησίμευσε ως χριστουγεννιάτικο δέντρο σε μια οικογένεια.

Πριν από 30 χρόνια, ο Βέντερν αγόρασε ένα παλιό κράνος της Βέρμαχτ, το οποίο είχε μετατραπεί σε σουρωτήρι. Ο 50χρονος αστυνομικός συλλέγει από τότε παρόμοια αντικείμενα. Περίπου 300 κομμάτια διαθέτει η συλλογή του, την οποία τώρα για πρώτη φορά παρουσιάζει σε μουσείο.

Και τα εργοστάσια χρησιμοποιούσαν παλιό πολεμικό υλικό

Ένα γκρι-καφέ παλτό από λινό υψηλής ποιότητας φτιάχτηκε από σακιά τροφίμων του στρατού. Παραδίπλα φιγουράρει μια φωτεινή κόκκινη φούστα που ράφτηκε από μια σημαία με σβάστικα.Οι μαύρες ρίγες ίσως να είναι κομμάτι του αγκυλωτού σταυρού.

Ακόμα όμως και εργοστάσια χρησιμοποιούσαν πολεμικό υλικό αυτοσχεδιάζοντας και φτιάχνοντας επίσης χρηστικά αντικείμενα. Για παράδειγμα έφτιαχναν λεπτά ποτήρια από σμάλτο. Η εταιρεία Frowo από τη Σαξονία κατασκεύαζε φανάρια από πρώην αντιασφυξιογόνες μάσκες. Μια βιτρίνα με μαχαιροπίρουνα αλουμινίου από το Λάος δείχνει πάντως πως και σε άλλες χώρες που πέρασαν πόλεμο μετέτρεπαν το πολεμικό υλικό σε χρηστικά αντικείμενα.

Τα στρατιωτικά υλικά στη Γερμανία χρησιμοποιήθηκαν για περίπου τέσσερα με πέντε χρόνια. Μετά ξεκίνησε σταδιακά το γερμανικό οικονομικό θαύμα που διήρκεσε πολλά χρόνια. 

Τόμας Μορέλ (EPD)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου