Προσθετικά μέλη για τους τραυματίες πολέμου στην Ουκρανία

Στο κέντρο προσθετικών μελών του Ολεξάντερ Στεζένκο στην περιοχή Πόντιλ του Κιέβου επικρατεί ζωηρή κίνηση. Οι εργαζόμενοι περπατούν στο εργαστήριο με γύψινα εκμαγεία και μεμονωμένα εξαρτήματα προσθετικής. Οι μηχανές λείανσης βουίζουν, υπάρχει μια μυρωδιά ρητίνης και σοβά. «Δεν μετρήσαμε, αλλά αυξήθηκε κατά πολύ η δουλειά», εξηγεί ο Στεζένκο. Από τη ρωσική εισβολή πριν από ένα χρόνο, η Ουκρανία βρίσκεται σε πόλεμο και η ζήτηση για προσθετικά μέλη για ακρωτηριασμένους έχει αυξηθεί πάρα πολύ. Κατά πόσο, κανείς δεν μπορεί να πει διότι ακόμη και ο αριθμός των τραυματιών αντιμετωπίζεται ως κρατικό μυστικό στο Κίεβο.

Ο Ανατόλι Μπασένκο περιμένει υπομονετικά σε ένα διπλανό δωμάτιο, καθισμένος σε έναν καναπέ. «Έχει ήδη ένα προσθετικό μέλος, αλλά πρέπει να φτιάξουμε ένα νέο γιατί έχει πάρει κιλά», εξηγεί ο Στεζένκο, φέρνοντάς του μια προσαρμοσμένη νέα υποδοχή προσθετικής για να δοκιμάσει. Ο 29χρονος τρέχει μερικούς γύρους στο διάδρομο και μένει ικανοποιημένος. Ο Ανατόλι ήταν από τους πρώτους υπερασπιστές του εργοστασίου χάλυβα Azovstal στη Μαριούπολη που απελευθερώθηκε από την αιχμαλωσία στα τέλη Ιουνίου 2022. Με το ξέσπασμα του πολέμου προσφέρθηκε εθελοντικά ως βετεράνος και μεταφέρθηκε στη Μαριούπολη. Ενώ υποχωρούσε στο χαλυβουργείο, η ομάδα του δέχτηκε πυρά. «Ένα βλήμα όλμου χτύπησε και μου έσκισε το πόδι και το χέρι ενός συντρόφου», αναφέρει ο ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα. Τέσσερις στρατιώτες δεν τραυματίστηκαν και άλλοι τρεις σκοτώθηκαν.

«Βλήμα όλμου χτύπησε και μου έσκισε το πόδι»

Από τότε, ο Ανατόλι βρισκόταν στις αποθήκες του χαλυβουργείου έως ότου η φρουρά παραδόθηκε στο νοσοκομείο. Πέρασε την αιχμαλωσία του σε νοσοκομείο στο Ντονέτσκ. «Τι μπορώ να πω γι’ αυτό; Είμαι ζωντανός, έχω χάσει κιλά» λέει γελώντας. Ο Ανατόλι έπρεπε να μάθει να δένει ένα κούτσουρο στο σημείο του ακρωτηριασμού για να μην χάσει το σχήμα του. Έλαβε την δοκιμαστική προσθετική μετά την αποφυλάκισή του στις αρχές Αυγούστου. «Τώρα παίρνω μόνιμη προσθετική και είμαι σε αποθεραπεία», λέει ο στρατιώτης.

Σύμφωνα με τον Έρνεστ Σκιμπίνσκι, επικεφαλής της Ένωσης Εργοδοτών της Ορθοπεδικής Βιομηχανίας, αυτή η διαδικασία είναι σχετικά νέα για την Ουκρανία. Ελάχιστη προσοχή δόθηκε σε αυτό στη Σοβιετική Ένωση. «Συνολικά, περίπου 100 εταιρείες εργάζονται στον κλάδο μας και 30 είναι στην εταιρική ένωση», λέει ο Σκιμπίνσκι. Απασχολούν πάνω από 2.000 άτομα.

Με την έναρξη του πολέμου, η ορθοπεδική βιομηχανία, καθώς και άλλοι τομείς της ουκρανικής οικονομίας, αντιμετώπισαν δυσκολίες, ειδικά με την εισαγωγή μεμονωμένων εξαρτημάτων. «Ήταν πρόβλημα στην αρχή του πολέμου γιατί φοβόντουσαν ιδιαίτερα οι μεγάλες εταιρείες εισαγωγών», εξηγεί ο 59χρονος. Αυτή τη στιγμή η εισαγωγή υλικών δεν είναι πρόβλημα. Ο επιχειρηματίας Στεζένκο το περιγράφει λίγο διαφορετικά. «Για κάποια μέλη, ειδικά τα χέρια, πρέπει να περιμένουμε πολύ καιρό», λέει ο 62χρονος. Μερικές φορές ο χρόνος αναμονής μπορεί να φτάσει και το μισό έτος. Δεδομένου ότι τα πάντα μεταφέρονται μέσω της ξηράς, η μεταφορά διαρκεί περισσότερο από ό,τι πριν από τον πόλεμο.

Μερικές φορές είναι απαραίτητο επακόλουθο οι ακρωτηριασμοί

Το αν μπορεί να παρασχεθεί ένα προσθετικό μέλος δεν εξαρτάται μόνο από τα διαθέσιμα υλικά ή από ειδικευμένους ορθοπεδικούς τεχνικούς. «Κάθε ασθενής έχει τη δική του ιστορία», εξηγεί ο Σκιμπίνκσι. Η φυσική κατάσταση του ακρωτηριασμένου είναι πολύ σημαντική. Μερικές φορές επακόλουθοι ακρωτηριασμοί είναι απαραίτητοι, καθώς οι ακρωτηριασμοί έκτακτης ανάγκης στα νοσοκομεία στο πεδίο της μάχης αφήνουν πίσω τους ακατάλληλους σχηματισμούς.

Για την ορθοπεδική βιομηχανία, ο Σκιμπίνσκι θα ήθελε βοήθεια στην εκπαίδευση τεχνιτών ορθοπαιδικών. «Έχουμε καλούς νέους που είναι πρόθυμοι να μάθουν και μιλούν αγγλικά», λέει. Ωστόσο, η εκπαίδευση στη Γερμανία, η οποία διαρκεί περισσότερο από ένα χρόνο, είναι πολύ ακριβή. «Η βοήθεια εδώ θα ήταν πολύ πιο σημαντική από την οικονομική βοήθεια», τονίζει. «Το πιο σημαντικό είναι η εκπαίδευση των ορθοπαιδικών τεχνιτών!»

Ερωτηθείς για το μέλλον του, ο βετεράνος Μπασένκο λέει ότι δεν το σκέφτεται τόσο πολύ αυτή τη στιγμή. Η αποκατάσταση και η αίτηση για σύνταξη αναπηρίας απαιτούν πολύ χρόνο. «Ο αδερφός μου, μου πρότεινε να πάω κοντά του στις ΗΠΑ», λέει ο βετεράνος. Εκεί θα μπορούσε να γίνει οδηγός φορτηγού σε φορτηγά με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων ακόμα και με ένα μόνο πόδι. Τον βοήθησε το γεγονός ότι έχασε το αριστερό του πόδι. «Μπορώ ακόμα να οδηγώ με το ένα πόδι», εξηγεί χαμογελώντας. Αλλά θα το αποφασίσει αργότερα, πρώτα πρέπει να συνηθίσει τη νέα του ζωή με το προσθετικό πόδι.

Αντρέας Στάιν

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης