ΟΗΕ - ‘πετρέλαιο για τρόφιμα’: διαχειριστική ανεπάρκεια και οργανωτικές ελλείψεις διαπιστώνει το τελικό πόρισμα.

Ο Κόφι Ανάν η αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας Louise Frechette και το Συμβούλιο Ασφαλείας είχαν αγνοήσει το 1996 σαφείς ενδείξεις περί διαφθοράς και κατασπατάλησης των κονδυλίων, σημειώνεται στο πόρισμά της η επιτροπή, υπό τον πρώην πρόεδρος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας Πόλ Φόλκερ. Κατά συνέπεια απαιτούνται βαθιές τομές στον ΟΗΕ καταλήγει η έκθεση Φόλκερ, που έβγαλε στην επιφάνεια εκ γενετής λάθη του 60χρονου διεθνούς οργανισμού. «Οι διαπιστώσεις μας φέρνουν όλους σε αμηχανία. Οι ελεγκτές ξήλωσαν τις κουρτίνες και έριξαν άπλετο φώς στις πιο σκοτεινές γωνιές του οργανισμού», διαπίστωσε ο Κόφι Ανάν. Ανικανότητα, διαφθορά και πολιτικές μηχανορραφίες ούτε το Συμβούλιο Ασφαλείας ούτε τον ίδιο κάνουν περήφανους, λέει ο Ανάν, που δεν είναι όμως άμοιρος ευθυνών, όπως λέει το μέλος της επιτροπής ελεγκτών, Μαρκ Πιθ σημειώνοντας πως «μολονότι υπήρχαν ενδείξεις, πως κάτι πάει στραβά, δεν το ερεύνησε. Ούτε ανταποκρίθηκε στην υποχρέωσή του να ενημερώσει, και χειρίσθηκε με ανεπάρκεια την υπόθεση. Είπε στην αναπληρώτριά του: εσύ είσαι υπεύθυνη. Αυτή ούτε καν το έλαβε υπόψη. Πήγαινε στα κοκτέιλ, για να το πω παραστατικά, όταν ο αρχηγός της δεν είχε χρόνο, αντί να είναι μια αξιόπιστη διαχειρίστρια», λέει ο Πιθ.

Το επίμαχο πρόγραμμα «πετρέλαιο για τρόφιμα» συνιστά και ένα χαρακτηριστικό πρόβλημα του οργανισμού. Δεν υπήρχε ακριβής προσδιορισμός των υπευθύνων, σημειώνει ο πρέσβης της Γερμανίας στον ΟΗΕ Γκούντερ Πλόιγκερ. Ακόμη και εκείνοι που στα χαρτιά ήταν υπεύθυνοι, πάνω απ΄ όλους τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας με δικαίωμα βέτο, συχνά «σφύριζαν αδιάφορα», όπως στο σκάνδαλο του λαθρεμπορίου πετρελαίου, αξίας 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων. «Ο καθένας στο Συμβούλιο Ασφαλείας εκείνη την εποχή γνώριζε ότι γίνεται το λεθρεμπόριο πετρελαίου, και υπήρχαν μέλη του Συμβουλίου που εμπόδισαν να ανακοπεί το λαθρεμπόριο και να επιβληθούν κυρώσεις», σημειώνει ο γερμανός πρέσβης Πλόιγκερ.

Μέχρι να εκδοθεί αυτό το τελικό πόρισμα, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ είχε εστιασθεί στο βαθμό της προσωπικής ανάμειξης του γενικού Γραμματέα Κόφι Ανάν. Το πόρισμα καταρρίπτει τις κατηγορίες ότι ο Ανάν προώθησε συμβόλαιο με το Ιράκ ελβετικής εταιρίας, σύμβουλος της οποίας είναι ο γιος του, παραθέτει όμως περιπτώσεις που ο γιος του από πρώτο γάμο αξιοποίησε το όνομα για να αποσπάσει πλεονεκτήματα.

Ο ρόλος μας, ως ανεξάρτητη επιτροπή, δεν ήταν να κρίνουμε αν ήταν καλός πατέρας ή όχι ο Ανάν, αλλά λίγο πριν την επετειακή συνάντηση κορυφής του ΟΗΕ να τον αφυπνίσουμε, λέει το μέλος της επιτροπής Πιθ. Τα χρονικά περιθώρια όμως και κυρίως το τέλμα που έχει επέλθει στη σχετική συζήτηση, καθιστά μάλλον ανέφικτο το στόχο της μεταρρύθμισης του διεθνούς οργανισμού.