«Ο Φλίπερ γίνεται δολοφόνος»: Δελφίνια στο πεδίο της μάχης

Είναι έξυπνα, γρήγορα, υπάκουα και έχουν ιδιαίτερες ικανότητες κάτω από το νερό. Συνήθως γνωρίζουμε τα δελφίνια από τηλεοπτικές σειρές όπως το "Flipper". Αλλά είναι το χαριτωμένο αυτό θαλάσσιο πλάσμα κατάλληλο και ως… όπλο; «Ο γενικός όρος δελφίνια-μαχητές αναφέρεται στα ρινοδέλφινα. Έτσι, μπορεί να υπερβάλλει κανείς λέγοντας ότι το Φλίπερ μπορεί να γίνει δολοφόνος», εξηγεί στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa), ο Ούλριχ Καρλόφσκι από το Γερμανικό Ίδρυμα για την  Προστασία των Θαλασσών. 

Αξιοποιεί δελφίνια "μαχητές" ο ρωσικός στρατός;

Η Ρωσία φημολογείται ότι χρησιμοποιεί δελφίνια μάχης στη Μαύρη Θάλασσα. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν προσφάτως ότι προορίζονταν για να προστατεύσουν τη ναυτική βάση στην προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας της Ουκρανίας. Πλάνα από το λιμάνι της Σεβαστούπολης, τη βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, έδειξαν σχεδόν διπλασιασμό των πλωτών περιφράξεων, όπου κολυμπούν και τα ρινοδέλφινα για να απωθούν τους εχθρικούς δύτες.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία για τη χρήση των δελφινιών μάχης εκεί, όπως λέει ο βιολόγος Καρλόφσκι, εξηγώντας ότι «δεν υπάρχει κάποια απόδειξη ότι η Ρωσία έχει τέτοια βιολογικά στρατιωτικά συστήματα».

Κούρσα εξοπλισμών με δελφίνια στον Ψυχρό Πόλεμο

Αυτό που είναι αναμφισβήτητο ωστόσο, είναι ότι τόσο οι Η.Π.Α. όσο και η Σοβιετική Ένωση επεδίωκαν να εκπαιδεύσουν δελφίνια για στρατιωτικούς σκοπούς εδώ και πολλές δεκαετίες. «Υπήρξε κάτι σαν κούρσα εξοπλισμών στον Ψυχρό Πόλεμο. Οι Αμερικανοί λέγεται ότι είχαν στην κατοχή τους έως και 140 δελφίνια, οι Ρώσοι περίπου 120», λέει ο Καρλόφσκι.

«Τα δελφίνια προσανατολίζονται κυρίως με τον ήχο. 'Βλέπουν με τα αυτιά τους', να το πω έτσι, και ως εκ τούτου έχουν εξαιρετικές δυνατότητες κίνησης κάτω από το νερό», εξηγεί ο ειδικός. Σύμφωνα με τον βιολόγο, τα ευφυή θαλάσσια θηλαστικά αξιοποιήθηκαν έτσι για την εκτέλεση υπηρεσιών περιπολίας και για την ανίχνευση εχθρικών δυτών ή θαλάσσιων ναρκών.

«Ακόμα κι όταν έχει συννεφιά ή είναι νύχτα και η ορατότητα είναι κακή, οι δυνατότητές τους είναι πολύ ανώτερες από οποιαδήποτε τεχνική συσκευή που εφευρέθηκε από τον άνθρωπο», συνοψίζει ο Καρλόφσκι. Κατά τη διάρκεια των περιπολιών τους όμως, τα ζώα μπορούσαν επίσης να παρέχουν ζωντανές εικόνες με κάμερες προσαρτημένες στα πτερύγιά τους.

Φήμες και μύθοι για τη στρατιωτική αξιοποίηση

Πάντως υπάρχουν και πολλοί μύθοι για τα ρινοδέλφινα. «Οι ιστορίες ότι τα δελφίνια μπορούν να επιτεθούν και να σκοτώσουν δύτες του εχθρού ή να κολλήσουν νάρκες σε εχθρικά σκάφη μοιάζουν περισσότερο με φήμες για μένα», λέει ο Καρλόφσκι.

Ωστόσο είναι πράγματι γνωστό ότι το Πολεμικό Ναυτικό των Η.Π.Α. χρησιμοποίησε δελφίνια μάχης στον πόλεμο του Βιετνάμ και χρόνια αργότερα, το 1991, στον Περσικό Κόλπο κατά τη διάρκεια του δεύτερου πολέμου του Κόλπου. Το 2012 τέτοια δελφίνια βοήθησαν μια αμερικανική ειδική μονάδα στα ανοικτά του Μαυροβουνίου να καθαρίσει νάρκες, όπως θυμάται ο Καρλόφσκι. Κατ' αρχήν όμως, λίγα είναι γνωστά για τέτοιες επιχειρήσεις. «Αυτά τα προγράμματα ήταν και είναι κάτω από αυστηρή μυστικότητα».

Αντιθέτως υπάρχουν πολλές πληροφορίες για άλλα όπλα με στρατιωτική χρησιμότητα. Οι αρουραίοι, για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται στην εκκαθάριση ναρκών, τα σκυλιά εντοπίζουν εκρηκτικά χάρη στην όσφρησή τους και τα μουλάρια βοηθούν στις μεταφορές.

Μπορούν τα δελφίνια να εκπαιδευτούν όπως τα σκυλιά;

Είναι γνωστό ότι τα δελφίνια μπορούν να μάθουν να ανταποκρίνονται σε ανθρώπινες εντολές. «Όμως, εάν έχουν καλούς εκπαιδευτές, τα δελφίνια χρειάζονται μερικά χρόνια για να εκτελούν εργασίες αξιόπιστα», λέει ο συμπεριφορικός βιολόγος και ειδικός στην εκτροφή δελφινιών, Λορέντσο φον Φέρζεν. Κατ 'αρχήν πάντως τα δελφίνια είναι εύκολο να εκπαιδευτούν και αξιόπιστα.

Η εκπαίδευση είναι συγκρίσιμη με αυτή των σκύλων. «Ακριβώς όπως εκπαιδεύετε έναν γερμανικό ποιμενικό να λειτουργεί ως φύλακας, μπορείτε να εκπαιδεύσετε και δελφίνια», λέει ο βιολόγος. Τα ρινοδέλφινα ίσως είναι από τα ελάχιστα είδη ζώων που απομνημονεύουν και αναπαράγουν ικανότητες κοιτάζοντας τον εκπαιδευτή. Το δελφίνι περιμένει ένα σήμα και λαμβάνει μια αγκαλιά ή κάποια επιβράβευση για κάθε σωστά εκτελεσμένη άσκηση.

Έτσι, τα ζώα θα μπορούσαν με την κατάλληλη εκπαίδευση να ειδοποιήσουν τους εκπαιδευτές τους για εχθρικούς δύτες ή να εντοπίσουν νάρκες, εξηγεί ο Καρλόφσκι, ο οποίος λέει ότι τα δελφίνια είναι «εξαιρετικά προσαρμοστικά ζώα».

Ηθικές αντιπαραθέσεις γύρω από τη χρήση δελφινιών

Σύμφωνα με τον φον Φέρζεν, εξακολουθούν να υπάρχουν περίπου 70 τέτοια θαλάσσια θηλαστικά στο Πολεμικό Ναυτικό των Η.Π.Α. Ο συμπεριφορικός βιολόγος γνωρίζει ότι «δεν εκπαιδεύονται πλέον για στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά κυρίως για ερευνητικούς».

Ο Ούλριχ Καρλόφσκι από το Γερμανικό Ίδρυμα για την Προστασία των Θαλασσών, είναι κάθετος όσον αφορά τη χρήση δελφινιών μάχης. Θα «χρησιμοποιούνταν καταχρηστικά προς εξυπηρέτηση των ανθρώπινων προβληματικών ενεργειών». Αυτό που τον ενοχλεί όπως λέει, είναι ότι: «Εκμεταλλευόμαστε τα ζώα που είναι φιλικά προς τον άνθρωπο για τους επιθετικούς μας σκοπούς».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς