"Ο Ερντογάν δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την Κύπρο πριν από την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία"

"Αυτό είναι και το πιο πιθανό σενάριο", υπογράμμισε μιλώντας στην Ντόιτσε Βέλε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και διευθυντής του Ινστιτούτου Ευρωπαϊκών Μελετών στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας Μουσταφά Νάιλ Άλκαν: "Η τουρκική κυβέρνηση αναμένει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αρχίσουν μέσα στο 2005 οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Το εάν θα αρχίσουν το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο του 2005 δεν παίζει στην πραγματικότητα κανένα ρόλο. Αυτό που έχει σημασία για την Τουρκία είναι να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις χωρίς νέους όρους. Και όταν λέω νέους όρους εννοώ την αναγνώριση της Κύπρου και το αρμενικό ζήτημα που επίσης ετέθη πρόσφατα".

Σύμφωνα με τον κ. 'Αλκαν, "το αρμενικό ζήτημα είναι ένα σοβαρό πολιτικό και ιστορικό πρόβλημα που θα πρέπει να λύσουν οι ιστορικοί, αλλά δεν έχει να καμία σχέση με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις και τα κριτήρια της Κοπεγχάγης". Όσον αφορά το κυπριακό ο κ. Άλκαν υπογραμμίζει ότι οι Τουρκοκύπριοι είπαν «ναι» στο σχέδιο Ανάν, ενώ οι Ελληνοκύπριοι είπαν «όχι».

Πώς όμως ζητά η Τουρκία από ένα κράτος που δεν αναγνωρίζει να της δώσει το πράσινο φως για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ρωτούμε τον τούρκο καθηγητή:

"Φυσικά και είναι λίγο παράδοξο αυτό. Το κυπριακό είναι ένα πρόβλημα που μεσοπρόθεσμα πρέπει να επιλυθεί. Αλλά πιστεύω επίσης ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να δείξει κατ`αρχήν καλή θέληση -και θα δείξει καλή θέληση. Δεν θεωρώ, δηλαδή, πιθανό να ασκήσει βέτο. Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να συνεχίσουν το διάλογο που έχουν ήδη αρχίσει. Θα πρέπει όμως να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα και στο διάστημα των δέκα χρόνων που θα διαρκέσουν αυτές θα πρέπει η Τουρκία να λύσει και τα προβλήματα που έχει στην Κύπρο. Δεν θεωρώ ωστόσο σωστό να προσπαθεί κανείς την τελευταία στιγμή "να βάλει γκολ". Τα ζητήματα αυτά έπρεπε να τεθούν πριν από μήνες και όχι την τελευταία στιγμή να προσπαθούν κάποιοι να ασκήσουν πιέσεις για να αποσπάσουν παραχωρήσεις από την Άγκυρα. Αυτό δεν είναι σωστό", υπογραμμίζει ο καθηγητής Άλκαν.

Η Τουρκία δεν πρόκειται να αποδεχθεί μια προνομιακή σχέση με την ΕΕ αντί της πλήρους ένταξης. Αυτό που προτείνουν τα χριστιανικά κόμματα της Γερμανίας δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από την Τουρκία, καθώς τίθεται το ερώτημα γιατί θα έπρεπε να περιμένει 40 χρόνια η Άγκυρα στο κατώφλι της ΕΕ, τονίζει ο κ. Άλκαν, προσθέτοντας ότι "προνομιακή σχέση με την Ευρώπη έχει και τώρα η Τουρκία".

Κατά τη διάρκεια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα συζητηθούν πολλά θέματα που είναι ακόμη ανοιχτά. "Η Ευρώπη θα πρέπει όμως να δώσει στην Τουρκία μια ευκαιρία, μια νίκη", προσθέτει ο Νάιλ Άλκαν.

Σύμφωνα με τον τούρκο πανεπιστημιακό το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων αναμένεται να είναι ανοιχτό: "Μπορεί και η ίδια η Τουρκία μετά από 5 χρόνια να πει ότι, εντάξει αρχίσαμε διαπραγματεύσεις, αλλά δεν θέλουμε να τις συνεχίσουμε. Φυσικά και το αποτέλεσμα είναι ανοιχτό. Δεν υπάρχει αυτοματισμός. Θα υπάρχουν πολλοί γύροι διαπραγματεύσεων που θα είναι πολύ δύσκολοι και αυτό το γνωρίζουν όλοι στην Τουρκία, αλλά προνομιακή σχέση αντί ένταξης δεν θα αποδεχθούμε".

Ο Νάιλ Άλκαν επαναλαμβάνει ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται ένα κυπριακό βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι η Λευκωσία θα τοποθετηθεί την τελευταία στιγμή:

"Αυτά είναι διπλωματία της τελευταίας στιγμής. Ο πρόεδρος Παπαδόπουλος δεν θα πει όχι, αλλά προσπαθεί την τελευταία στιγμή να σώσει ότι μπορεί. Προσπαθεί να αποσπάσει την αναγνώριση της Κύπρου. Αλλά εάν δεν τα καταφέρει δεν θα ασκήσει βέτο. Σας υπενθυμίζω επίσης ότι σήμερα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι πολύ καλές. Αυτά όλα λοιπόν είναι διπλωματία και στρατηγική της τελευταίας στιγμής και τίποτε άλλο. Οι δύο πλευρές θα πρέπει να προσπαθήσουν να μην οξύνουν τα πνεύματα και η αναγνώριση της Κύπρου θα έλθει αργά ή γρήγορα. Κατά την άποψή μου όλα αυτά είναι διπλωματικά παιγνίδια, στο πλαίσιο των οποίων οι δύο πλευρές προσπαθούν να κερδίσουν πόντους. Προσπαθούν ένα δευτερόλεπτο πριν σφυρίξει ο διαιτητής να βάλουν το γκολ", καταλήγει ο τούρκος καθηγητής.

Σταμάτης Ασημένιος