Ο αγώνας της Σεβίλλης ενάντια στην κλιματική αλλαγή

Δύσκολο έργο έχει μπροστά του ο αντιδήμαρχος του Αλκάλα ντε Γκουανταΐρα, Χεσούς Μόρα. Η πόλη του απέχει μόλις 15 χιλιόμετρα από τη φημισμένη Σεβίλλη, την πρωτεύουσα της Ανδαλουσίας. Διαθέτει μεγαλοπρεπή ιστορικά κτίρια, αλλά και άφθονη οικοδομική αναρχία. Δύσκολα θα προσελκύσει επισκέπτες, καθώς σήμερα δεν συνδέεται με τη Σεβίλλη με τα δημόσια μέσα μεταφοράς. «Στο μέλλον θέλουμε να υποδεχθούμε πολλούς τουρίστες, χάρη και στις επιδοτήσεις από το ευρωπαϊκό ταμείο Next Generation EU» λέει ο Μόρα στην Deutsche Welle.  

Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να αλλάξουν πολλά στο Αλκάλα ντε Γκουανταΐρα, όπως και σε άλλες περιοχές της Ανδαλουσίας. Σήμερα η πόλη διαθέτει έναν πνεύμονα πρασίνου γύρω από τον ποταμό Γκουανταΐρα, αλλά ο Ατλαντικός Ωκεανός απέχει μία ολόκληρη ώρα και η Μεσόγειος δυόμισι ώρες. Μπορεί να είναι ελκυστική η ζέστη για κάποιους Βορειοευρωπαίους, αλλά για τους περισσότερους κατοίκους η καθημερινή ζωή στην πόλη γίνεται αβίωτη από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν οι θερμοκρασίες φθάνουν τους 45 βαθμούς υπό σκιά. Ο καύσωνας είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Ακολουθούν συνήθως καταστροφικές πλημμύρες σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ισπανία. Μόνο το περασμένο φθινόπωρο έχασαν τη ζωή τους από τις πλημμύρες 222 άνθρωποι στις επαρχίες της Βαλένθιας και της Αλμπαθέτε.

Ανάχωμα έναντι των πλημμυρών

Την ίδια στιγμή η ιστορική πόλη της Σεβίλλης, πρωτεύουσας της Ανδαλουσίας, παραμένει άθικτη από τις πλημμύρες. Όπως εξηγεί στην Deutsche Welle ο αρχιτέκτονας Ραφαέλ Μιράντα Φερέρ, αυτό οφείλεται στο ότι «εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει ένα υπόγειο δίκτυο με υδροφράκτες, οι οποίοι απορροφούν όμβρια ύδατα που υπερχειλίζουν». Το έργο άρχισε να λειτουργεί πριν από 20 χρόνια με χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους. Σήμερα ο Φερέρ είναι επικεφαλής της εταιρείας ακινήτων Caralca, που χρηματοδοτείται επίσης από ευρωπαϊκά κονδύλια, συμμετέχοντας στην προσπάθεια να γίνει «κλιματικά ουδέτερη» η Σεβίλλη μέχρι το 2030.

Συνολικά επτά πόλεις της Ισπανίας (Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Βαλένθια, Σεβίλλη, Βαγιαδολίδ, Βιτόρια, Σαραγόσα) συμμετέχουν σε ένα δίκτυο εκατό ευρωπαϊκών πόλεων (NetZeroCities), που έχουν θέσει τον ίδιο στόχο. Θα επιχειρήσουν να ακολουθήσουν σε μεγάλη κλίμακα τη λογική του «παθητικού κτιρίου»που θεωρείται ενεργειακά αποδοτικό, καθώς διατηρεί σταθερή θερμοκρασία για όλον τον χρόνο.

Κύριος στόχος είναι να μειωθεί η μέση θερμοκρασία στο κέντρο της πόλης, με δενδροφυτεύσεις και νέα συντριβάνια. Για να γίνει αυτό, οι δημοτικές αρχές στη Σεβίλλη συγκεντρώνουν όμβρια ύδατα σε υπόγειες δεξαμενές. Συνολικά θα επενδύσουν 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030 στην ανακαίνιση και επέκταση των απαραίτητων υποδομών.

Μέτρα για να αποφευχθούν «ατασθαλίες»

Στη Σεβίλλη ο σχεδιασμός προβλέπει επίσης μία επέκταση της πόλης με οικολογικά και κοινωνικά κριτήρια προς τον Νότο, καθώς στο σημερινό πυκνοδομημένο κέντρο η ζωή γίνεται πιο δύσκολη, αλλά και εξαιρετικά ακριβή λόγω της «τουριστικής έκρηξης» στην Ανδαλουσία. «Sevilla, One City» ονομάζεται το φιλόδοξο σχέδιο για το μέλλον. Οι υπεύθυνοι λένε ωστόσο ότι ακόμη δεν γνωρίζουν σε ποιον βαθμό θα μπορεί η ΕΕ να συγχρηματοδοτήσει τα κατασκευαστικά σχέδια. Σύμφωνα με τον Ραφαέλ Μιράντα Φερέρ, αυτό οφείλεται και στο ότι οι Βρυξέλλες επιθυμούν να ελέγξουν διεξοδικά όλες τις προτάσεις, πριν εγκρίνουν την εκταμίευση.

Τις προηγούμενες δεκαετίες η Ανδαλουσία ήταν μία από τις περιφέρειες της Ισπανίας με τα περισσότερα κρούσματα διαφθοράς στον κατασκευαστικό κλάδο, με τη συμμετοχή μάλιστα των αρμοδίων υπηρεσιών της πολεοδομίας. Την πρακτική αυτή έχει στηλιτεύσει και το Ανώτατο Δικαστήριο της Ανδαλουσίας (TSJA). Πολλές υποθέσεις εκκρεμούν ακόμη στα αρμόδια δικαστήρια.

Η «κινητικότητα» στο επίκεντρο

Στο κέντρο της Σεβίλλης οι αρχές εστιάζουν και στις μεταφορές, καθώς τα αυτοκίνητα έχουν κατακλύσει την πόλη και το «κυκλοφοριακό έμφραγμα» αποτελεί μία καθημερινή πραγματικότητα. «Σκοπεύουμε να επεκτείνουμε το μετρό και τη χρήση των δημοσίων μέσων μεταφοράς» εξηγεί ο Φερέρ. Το ερώτημα είναι αν ο χρόνος επαρκεί για να υλοποιηθεί η φιλόδοξη στρατηγική.

«Για τη νότια Ισπανία οι προοπτικές είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές και πρέπει να βιαστούμε, αν πράγματι κάτι θέλουμε να αλλάξουμε» εκτιμά ο βιολόγος Αντόνιο Τουριέλ, συνεργάτης του Κέντρου Ερευνών CSIC. Όπως επισημαίνει, η Μεσόγειος Θάλασσα υπερθερμαίνεται πιο γρήγορα από τον μέσο όρο των θαλασσών, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τον Ατλαντικό Ωκεανό. «Όλα αυτά προκαλούν όλο και πιο έντονα τροπικά φαινόμενα» προειδοποιεί ο γεωπόνος Μάρκος Γκαμπόα. Κατά την άποψή του, «οι καταστροφικές πλημμύρες που ζήσαμε φέτος δεν είναι παρά η συνέπεια μίας λανθασμένης εποικιστικής και αγροτικής πολιτικής».

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου