Ο «μάγος» της αποποίησης ευθυνών

Υπήρξε ένας μεγάλος της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας για ορισμένους. Μεγάλος «μάγος» όμως για κάποιους άλλους. Με ταχυδακτυλουργικό σχεδόν τρόπο κατάφερε να αποποιηθεί των ευθυνών του, για όσα αρνητικά συνέβησαν στη διάρκεια της θητείας του και που συνέβαλαν στο να μετατραπεί μέσα σε λίγα χρόνια η «ισχυρή Ελλάδα», την οποία είχε αναγάγει σε σύνθημά του, σε παράδειγμα προς αποφυγή αν όχι μαύρο πρόβατο της Ευρώπης. Δεν χρειάστηκε να λογοδοτήσει ποτέ για τα περιβόητα «Greek statistics», που ταυτίστηκαν για πολλούς στην Ευρώπη με την εξαπάτηση των ευρωπαϊκών θεσμών, προκειμένου να μπορέσει η Ελλάδα να μπει στην ευρωζώνη και θεωρήθηκαν αργότερα από την πλειοψηφία των οικονομικών αναλυτών ως η απαρχή της πορείας προς την χρεωκοπία.

Τα μαύρα ταμεία και οι φυλακισμένοι υπουργοί

Δεν θεώρησε ποτέ υποχρέωσή του να αποκαλύψει τι έγινε τελικά με τα ταμεία του ΠΑΣΟΚ, «το εκατομμύριο του Τσουκάτου», με τις μίζες για τη Siemens και τα εξοπλιστικά, που έστειλαν δικούς του υπουργούς μέχρι και στην φυλακή. Είχε γνώση για όλα αυτά ή τελικά ήταν τόσο αφελής, είχε τόσο τυφλή εμπιστοσύνη στους υπουργούς του; Δεν ένιωσε υπεύθυνος για τις προβλέψεις για το αέναο «ράλι του Χρηματιστηρίου», τις οποίες θεσμικά θα έπρεπε να είχε αποφύγει και οι οποίες τελικά πήραν στο λαιμό τους πολλούς, τυφλωμένους από την προοπτική μιας άκοπης κερδοσκοπίας.

Δεν παραδέχτηκε ποτέ πόσο κοντόφθαλμο ήταν να γεμίσει η Αττική με φαραωνικά «ολυμπιακά» έργα που σαπίζουν εδώ και δύο δεκαετίες ανεκμετάλλευτα, τη στιγμή που άλλες πολύ ισχυρότερες από την Ελλάδα χώρες προτίμησαν προσωρινές λύσεις με «λυόμενα», που απομακρύνθηκαν μετά το τέλος μεγάλων διοργανώσεων. Δεν χρειάστηκε να «μετρηθεί» ποτέ με τα στοιχεία για την γιγάντωση της διαπλοκής, που κάθε άλλο παρά υποχώρησε στα χρόνια του.

Σε ρόλο «σοφού γέροντα»

Η σχεδόν «αγιοποίηση» του, η πλήρης αποσύνδεσή του από τις ευθύνες για όσα συνεχίζουν να ταλανίζουν την Ελλάδα μετά την αποχώρησή του από την ενεργό πολιτική αποτελούν μάλλον ένα μοναδικό φαινόμενο στην πολιτική ιστορία της Ευρώπης. Και δύσκολα θα ισχυριζόταν κανείς ότι τιμούν το ίδιο το πολιτικό και μιντιακό σύστημα.

Ακόμα και η παραλίγο εξαφάνιση του κόμματος με το οποίο ταυτίστηκε δεν συσχετίστηκε ποτέ με τα χρόνια της δικής του πρωθυπουργίας. Αντί γι’ αυτό αναβαθμίστηκε για χρόνια σε ένα ρόλο «σοφού γέροντα», που επέλεγε αυτός πότε, με ποιο τρόπο και για ποιο θέμα θα μοιραζόταν τη σοφία του.

Παλιότεροι δημοσιογράφοι ψιθυρίζουν ότι αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι στα χρόνια του παγιώθηκε το καθεστώς των non papers, των… τηλεκατευθυνόμενων ρεπορτάζ που φρόντιζε να διακινεί εγκαίρως το επιτελείο του και που όποιος τα αγνοούσε διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο να ενταχθεί αυτομάτως στη λίστα των αποκλεισμένων από την επίσημη ενημέρωση.

Το χάσμα λόγων και πραγματικότητας

Κατάφερε πράγματι να εδραιώσει ρητορικά ως εθνικό στόχο τον «εκσυγχρονισμό» και τον «ευρωπαϊσμό». Αυτό θεωρείται ως το βασικό του επίτευγμα. Όμως το κοντράστ συνθημάτων και πραγματικότητας, που συνεχίζουν να βιώνουν οι Έλληνες, ακόμα και μετά την έξοδο από τα μνημόνια έχουν δώσει σε αυτούς τους όρους στην συνείδηση πολλών μια αρνητική χροιά ή στην καλύτερη περίπτωση μια υποψία… ανεκδότου.

Φυσικά όλα αυτά θα τα κρίνει με την αναγκαία απόσταση η Ιστορία και οι συγγραφείς της στο μέλλον. Ως τότε ας περιμένουμε λοιπόν στωικά, ανεπηρέαστοι από το κυρίαρχο αφήγημα εξιδανίκευσης μιας εποχής, που δεν είναι και τόσο μακρινή για να ποντάρει στη λήθη και σίγουρα καθόλου ξεκομμένη από όσα συνεχίζουμε να βιώνουμε μέχρι σήμερα.