Μπορεί η Κάμαλα Χάρις να διαδεχθεί τον Μπάιντεν;

Όταν η Κάμαλα Χάρις ανέλαβε τη θέση της αντιπροέδρου των ΗΠΑ το 2021, πολλοί σκέφτηκαν πως η Αμερικανίδα νομικός θα μπορούσε να αποτελέσει και τη διάδοχο του Μπάιντεν – ακόμη και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της, σε περίπτωση που ο Μπάιντεν δεν ήταν σε θέση να συνεχίσει τα καθήκοντά του λόγω ηλικίας.

Εν συνεχεία όμως συνέβησαν δύο πράγματα: η Χάρις δεν εντυπωσίασε ιδιαιτέρως ως αντιπρόεδρος, ενώ ο Μπάιντεν γοητεύτηκε τόσο από τη δουλειά του, ώστε αποφάσισε να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα.

Μετά την καταστροφική εμφάνιση του προέδρου στο τηλεοπτικό debate με τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων Ντόναλντ Τραμπ πολλοί αμφιβάλλουν για το κατά πόσο ο 81χρονος είναι πράγματι ο κατάλληλος υποψήφιος. Και έτσι η Χάρις βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο της προσοχής.

Οι πρωτιές της Κάμαλα Χάρις

Η Χάρις είναι η πρώτη γυναίκα, η πρώτη μαύρη και η πρώτη Αμερικανίδα με ασιατικές ρίζες που ορκίζεται αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Ο πατέρας της είχε έρθει ως μετανάστης από τη Τζαμάικα για να σπουδάσει οικονομικά, ενώ η μητέρα της, γιατρός και πολιτική ακτιβίστρια, είχε καταγωγή από την Ινδία.

Η 59χρονη Χάρις ήταν επίσης η πρώτη μαύρη εισαγγελέας του Σαν Φρανσίσκο και το 2010 έγινε και η πρώτη γυναίκα Γενική Εισαγγελέας της Καλιφόρνια, της Πολιτείας όπου γεννήθηκε. Το 2017 εξελέγη και στη Γερουσία.

Ο επόμενος στόχος της είναι ο Λευκός Οίκος – το 2020 είχε θελήσει επίσης να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, ήδη πριν από τις προκριματικές εκλογές όμως αποφάσισε να αποσυρθεί από την κούρσα, μιας και είχε μικρές πιθανότητες επιτυχίας.

Μία κάπως… αντιδημοφιλής αντιπρόεδρος

Ως το νούμερο 2 του Μπάιντεν η Χάρις δεν κατάφερε όμως να «χτίσει» τη δημοτικότητά της. Σήμερα στις δημοσκοπήσεις η δημοφιλία της κυμαίνεται σε ποσοστά αντιστοίχως άσχημα με αυτήν του Μπάιντεν.

Και υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτό. Ο Μπάιντεν της έδωσε την ευθύνη ενός αντιδημοφιλούς ζητήματος, του μεταναστευτικού. Τον Ιούνιο του 2021 η Χάρις δέχθηκε κριτική για το γεγονός ότι, αν και αντιπρόεδρος, δεν είχε πάει ποτέ στα νότια σύνορα με το Μεξικό. Η απάντησή της: «Ούτε στην Ευρώπη έχω πάει ποτέ». Δηλώσεις όπως αυτή δεν βοήθησαν και πολύ στο να γίνει αρεστή η Χάρις. Οι κακές γλώσσες λένε μάλιστα πως με το μεταναστευτικό ο Μπάιντεν της «πάσαρε» σκοπίμως ένα άλυτο ζήτημα.

Τα επόμενα χρόνια η Χάρις προσπάθησε να τοποθετηθεί σε άλλα ζητήματα, προκειμένου να κερδίσει πόντους στην κοινή γνώμη. Μετά το τέλος του δικαιώματος στην άμβλωση σε ομοσπονδιακό επίπεδο η Χάρις επεδίωξε να παρουσιαστεί ως μαχήτρια υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών – και κατάφερε να βελτιώσει έστω λίγο τη δημοτικότητά της. Παρ’ όλα αυτά δεν κατάφερε ποτέ να γίνει πραγματικά δημοφιλής, ενώ η κριτική προς το πρόσωπό της λαμβάνει ενίοτε και μία ρατσιστική ή σεξιστική απόχρωση.

Στις συζητήσεις σχετικά με τον πιθανό διάδοχο του Μπάιντεν πάντως το όνομά της δεν είναι το μοναδικό, αλλά ούτε και το πρώτο που ακούγεται. Ως φαβορί φαίνονται ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, και η κυβερνήτρια του Μίσιγκαν, Γκρέτσεν Γουίτμερ.

Θα τα πήγαινε καλύτερα από τον Μπάιντεν;

Σε πρόσφατη δημοσκόπηση για λογαριασμό του CNN περίπου τα 3/4 των ερωτηθέντων ψηφοφόρων δήλωσαν πως οι Δημοκρατικοί έχουν καλύτερες πιθανότητες να κερδίσουν τις εκλογές, εάν κατέβει κάποιος άλλος υποψήφιος και όχι ο Μπάιντεν.

Στο σενάριο που η Χάρις τεθεί αντιμέτωπη με τον Τραμπ, η αντιπρόεδρος φαίνεται να τα πηγαίνει κατά λίγες ποσοστιαίες μονάδες καλύτερα από τον Μπάιντεν – 45% των ερωτηθέντων θα στήριζε τη Χάρις και 47% τον Τραμπ. Σε αντίθεση με τον Μπάιντεν (ο οποίος συγκεντρώνει στην ίδια δημοσκόπηση 43% έναντι 49% του Τραμπ) το αποτέλεσμα της Χάρις βρίσκεται τουλάχιστον μέσα στο περιθώριο σφάλματος.

Άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η Χάρις συγκεντρώνει καλύτερο ποσοστό από τον Μπάιντεν ιδίως στις σημαντικές εκλογικές ομάδες των Αφροαμερικανών και των γυναικών. Και έτσι δυναμώνουν παρασκηνιακά οι φωνές στις τάξεις των Δημοκρατικών που βλέπουν τη Χάρις ως φαβορί στη συζήτηση για έναν εναλλακτικό του Μπάιντεν υποψήφιο, όπως αναφέρουν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.

Τι συνηγορεί υπέρ της Χάρις;

Υπάρχουν και πρακτικοί λόγοι που αρκετοί αποφασίζουν να στηρίξουν τη Χάρις. Εν αντιθέσει με τη Γουίτμερ και τον Νιούσομ η Χάρις είναι γνωστή σε ολόκληρη τη χώρα λόγω του αξιώματός της. Επιπλέον, εάν δεν πέσει ο κλήρος στη Χάρις, τότε θα προκύψουν και πολλές ερωτήσεις σχετικά με το τι έγιναν τα εκατομμύρια που έλαβαν ο Μπάιντεν και η Χάρις σε χορηγίες. Είναι ακόμη ανοιχτό πάντως το κατά πόσο θα μπορούσαν αυτά τα χρήματα απλώς να δοθούν σε κάποιον άλλον υποψήφιο. Η Χάρις έχει εξάλλου και εμπειρία σε διεθνές επίπεδο – έχοντας ταξιδέψει για παράδειγμα στην Ελβετία για τη σύνοδο για την ειρήνη στην Ουκρανία, αλλά και στο Μόναχο για τη Διάσκεψη Ασφαλείας. Εάν ο Μπάιντεν αποφασίσει εν τέλει όντως να αποσυρθεί, οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να δείξουν κατά την ιστορική αυτή καμπή μία ενότητα – και να μη διασπαστούν διαφωνώντας για τον διάδοχο.

Ως αντιπρόεδρος η Χάρις αποτελεί τη φυσική διάδοχο του Μπάιντεν. Εξάλλου, τι εντύπωση θα έδινε το κόμμα, εάν αποφάσιζε απλώς να παραμερίσει την πρώτη μαύρη αντιπρόεδρο; Το σίγουρο είναι πως κάτι τέτοιο θα προκαλούσε έντονη δυσαρέσκεια στους Αφροαμερικάνους, αλλά και γενικώς στους people of color – σε όλους τους μη λευκούς Αμερικάνους δηλαδή.

Ταυτοχρόνως όμως, όπως προαναφέρθηκε, η Χάρις δεν κέρδισε τις εντυπώσεις κατά τη θητεία της ως αντιπρόεδρος. Γι' αυτό και δεν είναι καθόλου βέβαιο πως το κόμμα θα συσπειρωθεί πίσω από τη Χάρις σε ενδεχόμενη αποχώρηση του Μπάιντεν – ήδη κατά την προεκλογική εκστρατεία, προτού ακόμη και από την πανωλεθρία στο τηλεοπτικό debate, υπήρχαν αρκετοί Δημοκρατικοί που θεωρούσαν τη Χάρις ακόμη και βάρος πολιτικά.

Κομβικής σημασίας θα είναι το να τη στηρίξει ο Μπάιντεν. Σε συνέντευξή της μετά το debate η Χάρις χρειάστηκε να υπεραμυνθεί της απόδοσης του προέδρου: «Ναι, ήταν άσχημη η αρχή, το τέλος όμως ήταν δυνατό», δήλωσε. Ίσως το ίδιο να συμβεί και με τη δική της περίπτωση.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς