Μεταναστευτικό: Πόση γερμανική αλληλεγγύη έχει απομείνει;

Συνοριακοί έλεγχοι σε όλα τα χερσαία σύνορα της Γερμανίας, από την Αυστρία και την Πολωνία όπου ήδη ίσχυαν, μέχρι τη Γαλλία και τη Δανία. Κράτη-μέλη της ΕΕ που επηρεάζονται άμεσα κάνουν λόγο για καταστρατήγηση της Συνθήκης Σένγκεν. Απελάσεις εξπρές για αιτούντες με βαρύ ποινικό παρελθόν στις χώρες προέλευσης αλλά και περισσότερες απορρίψεις αιτήσεων ασύλου με επιστροφές στις χώρες πρώτης εισόδου στην ΕΕ.

Και τα σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης για το άσυλο και την ασφάλεια δεν σταματούν εκεί: εξονυχιστικές διαδικασίες διακρίβωσης στοιχείων στα σύνορα για τους αιτούντες, βιομετρική ανάλυση, σύγκριση στοιχείων σε διασυνοριακές βάσεις δεδομένων, ακόμα και σκέψεις για πιθανή χρήση τεχνητής νοημοσύνης και δεδομένων που λαμβάνονται σε πραγματικό χρόνο από κάμερες υπό την αίρεση ότι θα συνάδουν με το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Με λίγα λόγια: η γερμανική κυβέρνηση σκληραίνει τη στάση της στο μεταναστευτικό με φόντο την Ακροδεξιά και τη δημοσκοπική εξασθένιση των κομμάτων της συγκυβέρνησης, έχοντας απέναντί της μια δεξιά αντιπολίτευση με προτάσεις που φτάνουν στα άκρα. Μια σύνθετη δημόσια συζήτηση έχει ξεκινήσει με προτεινόμενα μέτρα ακόμα πιο δύσκολα κι άλλο τόσο θολά. Πολλοί βουλευτές της συγκυβέρνησης νιώθουν κι οι ίδιοι ότι το μεταναστευτικό μοιάζει με λαβύρινθο.

«Όλα μπερδεμένα στη δημόσια σφαίρα»

Συναντήσαμε στη γερμανική βουλή τη βουλευτή των Σοσιαλδημοκρατών Ντέρια Τουρκ-Ναχμπάουρ, «παιδί οικογένειας Τούρκων γκασταρμπάιτερ», όπως μας συστήνεται, η οποία ασχολείται εδώ και χρόνια με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι επίσης πρόεδρος της Κ.Ο. Φιλίας Γερμανίας, Κύπρου, Μάλτας - δύο χωρών που επωμίζονται ένα μεγάλο βάρος του μεταναστευτικού δεδομένου του μεγέθους τους.

Μιλώντας στην DW, αισθάνεται την ανάγκη να δώσει διευκρινίσεις για τα σχέδια της κυβέρνησης: «Noμίζω ότι πρέπει να ξεκαθαριστούν κάποια σημεία. Για την ώρα στη γερμανική δημόσια σφαίρα όλα είναι μπερδεμένα. Χρειαζόμαστε τη μετανάστευση, είμαστε μια χώρα μεταναστών, αλλά αυτό δεν θα πρέπει να συγχέεται με την πολιτική ασύλου, την οποία συνεχίζουμε να στηρίζουμε -καθένας έχει το ατομικό δικαίωμα να ζητήσει άσυλο εάν έχει λόγους γι' αυτό- και με την παράτυπη μετανάστευση. Τώρα μιλάμε για τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης. Όσοι έρχονται και δεν έχουν προοπτική παραμονής, θα πρέπει εξαρχής να τους ξεκαθαρίζεται ότι δεν υπάρχει για αυτούς εδώ μέλλον» λέει χαρακτηριστικά.

Για τον βουλευτή των Φιλελευθέρων Κόνσταντιν Κούλε, μέλος της Επιστροπής Εσωτερικών Υποθέσεων στη γερμανική βουλή, η αντίδραση της συγκυβέρνησης ήταν επιβεβλημένη μετά το ισλαμιστικό, τρομοκρατικό χτύπημα στο Ζόλινγκεν με τρεις νεκρούς. Ο δράστης έπρεπε να είχε απελαθεί προ πολλού στη Βουλγαρία, κάτι που δεν έγινε.

«Γι' αυτό φέραμε στη βουλή το πακέτο για το άσυλο και την ασφάλεια, για να απλοποιήσουμε και να βελτιώσουμε τη διαδικασία των απελάσεων. Θα το πετύχουμε με δύο βασικά μέσα: καμία κοινωνική παροχή μελλοντικά σε ανθρώπους για τους οποίους αρμόδια είναι άλλα κράτη της ΕΕ. Δεν νοείται κάποιος που έχει καταγραφεί αλλού να παίρνει κοινωνικά επιδόματα στη Γερμανία. Αυτοί θα πρέπει να επιστραφούν στις χώρες από τις οποίες ήρθαν» αναφέρει στην DW.

«Ανεκτή λύση για όλους στην ΕΕ»

Πολλές χώρες πρώτης υποδοχής αιτούντων άσυλο στην ΕΕ όπως η Ελλάδα ή η Βουλγαρία ανησυχούν για μια νέα όξυνση του μεταναστευτικού μετά από την αυστηρή γερμανική στροφή. Για τον Κόνσταντιν Κούλε η οδός εντός της ΕΕ είναι απλή: «Περιμένω από τη γερμανική κυβέρνηση κάθε μέτρο που παίρνουμε για το μεταναστευτικό να γίνεται μετά από στενή συνεννόηση με τους ευρωπαίους εταίρους μας. Μου είναι αδιανόητο τα θέματα ασύλου, το προσφυγικό να λυθούν από τη Γερμανία μόνη της. Θα πρέπει να λυθούν από όλα τα ευρωπαϊκά κράτη. Όμως θα πρέπει όλα τα μέλη της ΕΕ να συμβάλλουν σε αυτό βοηθώντας στην καταγραφή αλλά και με το να δέχονται πίσω ανθρώπους για τους οποίους είναι αρμόδιοι. Αυτός είναι ο στόχος του σημερινού πακέτου στη βουλή».

Όσο για το κατά πόσο η Γερμανία παραμένει αλληλέγγυα με τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου, ο Γερμανός βουλευτής αναφέρει ότι «όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρέπει να παραμείνουν αλληλέγγυα  στο προσφυγικό και αυτό αφορά φυσικά και τη Γερμανία.

Για την Ντέρια Τουρκ-Ναχμπάουρ η στάση που θα τηρήσει στο εξής σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης η Γερμανία δεν θα πρέπει να θέτει υπό πίεση χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα ή η Ιταλία. Όπως λέει: «έχουμε μια κοινή ευρωπαϊκή υποχρέωση και ελπίζω αυτή η συζήτηση να ληφθεί σοβαρά από την ΕΕ. Και τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει να ερωτηθούν (…) Xρειαζόμαστε κοινές λύσεις. Η Γερμανία δεν είναι μόνη».

Ενδιαφέρον έχει επίσης ότι, όπως αναφέρει στην DW, βάσει συνεχούς πληροφορόρησης που έχει από ανθρωπιστικές οργανώσεις και άλλους φορείς η Βαλκανική Οδός συνεχίζει να παραμένει ενεργή με απώτερο προορισμό τη Γερμανία. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνει και ο βουλευτής των Φιλελευθέρων, κάνοντας λόγο για μια διαδρομή που ενέχει κινδύνους αλλά και άθλιες συνθήκες, από ανθρωπιστική και υγιειονομική άποψη.

Όσο για την επιβολή μόνιμων συνοριακών ελέγχων ως μελλοντικό ενδεχόμενο -κάτι που προτείνει η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία- αναφέρει ότι είναι «εκτός συζήτησης» και τονίζει ότι οι συνοριακοί έλεγχοι θα γίνονται κατόπιν συνεννόησης με τους ευρωπαίους εταίρους. «Θα πρέπει να βρούμε ανεκτή λύση για όλους».