Κοινωνική ένταξη των μεταναστών στο …γήπεδο

 Ο Σαλίμ Μεχντάουι, προπονητής της Χέρτα, παίρνει θέση στο κέντρο της αίθουσας, στο κλειστό γυμναστήριο ενός σχολείου στη Βόννη. Γύρω του συγκεντρώνονται πολλά μικρά παιδιά, αγόρια και κορίτσια που σχηματίζουν κύκλο. Είναι όλα προσφυγόπουλα. Δεν καταλαβαίνουν τις οδηγίες στα γερμανικά, αλλά προσπαθούν να συμμετάσχουν και να ενταχθούν στην ομάδα. Όποιος βάζει γκολ, το πανηγυρίζει και η χαρά του φαίνεται να είναι μεταδοτική για όλα τα παιδιά που συμμετέχουν στο παιχνίδι.

«Σίγουρα είναι μία πρόκληση να δουλεύει κανείς με όλα αυτά τα παιδιά» λέει ο Μεχντάουι στην Deutsche Welle. «Κάθε φορά έρχονται άλλα παιδιά, υπάρχει και το εμπόδιο της γλώσσας. Αλλά σε γεμίζει χαρά όλο αυτό, βλέπεις ότι έχει αποτέλεσμα η προσπάθεια και σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις».

Μέσα από το ποδόσφαιρο τα παιδιά κάνουν τα πρώτα βήματα για την ενσωμάτωσή τους στη γερμανική κοινωνία, μετά την τραυματική εμπειρία του εκτοπισμού. Σε αυτό το στάδιο, το ζητούμενο δεν είναι οι αθλητικές επιδόσεις, αλλά μία πρώτη γνωριμία με τους κανόνες για κοινή προσπάθεια και κοινή συμβίωση. «Τα παιδιά μαθαίνουν συμπεριφορές» λέει ο προπονητής της Χέρτα Βόννης. «Τον κοινό χαιρετισμό και τον αποχαιρετισμό μετά την προπόνηση. Το ότι ο καθένας δίνει την μπάλα και στα άλλα παιδιά, δεν την κρατάει μόνο για τον εαυτό του. Εκτός από το αθλητικό κομμάτι, υπάρχει και το κομμάτι της κοινωνικής συναναστροφής».

Επικοινωνία με …εικόνες

Αυτή η πτυχή είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς όλα τα παιδιά προέρχονται από ένα κέντρο πρώτης υποδοχής προσφύγων στην περιοχή της Βόννης που βρίσκεται κοντά στο γήπεδο. Από τον Μάρτιο του 2022 ο τοπικός σύλλογος της Χέρτα, υπό τις οδηγίες του Σαλίμ Μεχντάουι, ο οποίος την εποχή εκείνη έκανε την εναλλακτική κοινωνική θητεία του, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την ενσωμάτωση των ανήλικων μεταναστών στη γερμανική τοπική κοινωνία μέσω του ποδοσφαίρου. 

Πολλές φορές ο προπονητής συνεννοείται με τα παιδιά σε υποτυπώδη αγγλικά ή γαλλικά. Αν και αυτό είναι αδύνατον, καταφεύγει στη «μη λεκτική επικοινωνία» δείχνοντας στα παιδιά κάρτες με συγκεκριμένες εικόνες, σύμβολα ή συνθήματα, για παράδειγμα «Stop» ή «Πέντε λεπτά διάλειμμα». Συνήθως τα παιδιά αποχωρούν από τις προπονήσεις μετά από λίγες μέρες ή και εβδομάδες. Αλλά μέχρι τότε έχουν μάθει κάποιους βασικούς κανόνες συμβίωσης ενώ παράλληλα αλλάζουν παραστάσεις από τη δύσκολη καθημερινότητα που αναγκάζονται να βιώνουν στα προσφυγικά κέντρα. Πρόσφατα, το πρόγραμμα βραβεύθηκε από τη Γερμανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (DFB).

Σημαντική η δουλειά των εθελοντών

Όπως λέει η Άντγιε Νεκχίλι που συντονίζει τους εθελοντές του προγράμματος, «για τα παιδιά είναι πολύ σημαντικές αυτές οι εμπειρίες. Η προσφυγιά τους είχε διδάξει ότι μόνο ο ισχυρότερος μπορεί να επιβιώσει, γι αυτό πολλές φορές δείχνουν βάναυση συμπεριφορά στην αρχή. Αλλά μέσα από το παιχνίδι μαθαίνουν να υποχωρούν, να σέβονται τον μικρότερο ή τον πιο αδύναμο. Έτσι μαθαίνουν τους κανόνες της κοινωνικής συμβίωσης». 

Όπως λέει ο αντιπρόεδρος της Χέρτα Βόννης, Γιοργκ Μίχαελ, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί η δουλειά των εθελοντών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ο ίδιος μάλιστα σημειώνει ότι «ως αθλητικός σύλλογος έχουμε και υποχρεώσεις απέναντι στην κοινωνία, από τη στιγμή που η δημοτική αρχή μας παραχωρεί δωρεάν τις αθλητικές υποδομές…»

 

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου