«Καλύτερη Ευρώπη» θέλει ο Γιούνκερ

Η διάγνωση είναι ανησυχητική, η συνταγογράφηση αισιόδοξη: Ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ βλέπει την Ευρώπη σε «υπαρξιακή κρίση» και προτείνει συγκεκριμένα βήματα για τους επόμενους 12 μήνες - ένα χρονικό διάστημα που, όπως επισημαίνει, «είναι αποφασιστικής σημασίας» για να αποκατασταθεί η ευρωπαϊκή ενότητα. Ξεχωρίζει η πρόταση του για ένα Κοινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας μέχρι το τέλος του 2016, καθώς και ένα ευρωπαϊκό επιχειρησιακό στρατηγείο - δύο βήματα που δρομολογούν μία ακόμη μορφή «ενισχυμένης συνεργασίας», με όσους θέλουν και μπορούν, στους εξοπλισμούς και στην πολιτική Άμυνας. Στο μέτωπο της οικονομίας ο πρόεδρος της Κομισιόν εξαγγέλλει τον διπλασιασμό των πόρων από το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ, το οποίο είχε ξεκινήσει με χρηματοδότηση 16 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά με προοπτική να «μοχλεύσει» κεφάλαια άνω των 300 δισεκατομμυρίων από τον ιδιωτικό τομέα.

Το πρώτο ηχηρό χειροκρότημα στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ακούστηκε όταν ο πρόεδρος της Κομισιόν είπε ότι «η Ευρώπη δεν έχει επαρκή κοινωνικό χαρακτήρα και πρέπει να το αλλάξουμε αυτό». Ποιoς και πώς θα το αλλάξει αυτό, παραμένει ζητούμενο. Στη δευτερολογία του πάντως, ο Γιούνκερ υπενθύμισε ότι η Κομισιόν «συνεχίζει τις διαβουλεύσεις» με τις εθνικές κυβερνήσεις για την ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων και στη συνέχεια θα υποβάλει σχετικές προτάσεις. Μερικές ακόμη από τις προτάσεις Γιούνκερ στην ομιλία του «για την κατάσταση της Ένωσης» στο Στρασβούργο: ευρωπαϊκή στρατηγική για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, προώθηση της τεχνολογίας 5G με δωρεάν ευρυζωνική σύνδεση σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα μέχρι το 2020, οριστικοποίηση της συμφωνίας για μία ζώνη ελεύθερων συναλλαγών με τον Καναδά (CETA).

«Υπομονή με την Τουρκία»

Απαντώντας σε πολυάριθμα σχόλια για τον ρόλο της Τουρκίας, ο επικεφαλής της Κομισιόν δήλωσε, στη δευτερολογία του, ότι η απελευθέρωση της βίζας για τους τούρκους πολίτες που επισκέπτονται την ΕΕ θα γίνει μόνον «όταν εκπληρωθούν όλα τα προαπαιτούμενα». Παράλληλα άφησε και κάποιο περιθώριο ευελιξίας, προτείνοντας «υπομονή σε κάποια σημεία», καθώς, όπως επεσήμανε, «υπάρχουν δύσκολα ζητήματα στην Τουρκία». Δεν έλειψε όμως και μία αναφορά στην επανένωση της Κύπρου: «Πρέπει να γίνει και πρέπει να γίνει τώρα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Στη συζήτηση που ακολούθησε ακούστηκαν πολλά και πρωτότυπα για το μέλλον της Ευρώπης, με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ να προτείνει μεταξύ σοβαρού και αστείου (αλλά μάλλον σοβαρολογώντας...) «δωρεάν εισιτήρια Inter-Rail σε όλους τους 18άρηδες, για να γνωρίσουν την Ευρώπη» και τον βρετανό επικεφαλής των Συντηρητικών να κατηγορεί τις Βρυξέλλες ότι «δεν έλαβαν το μήνυμα από το βρετανικό δημοψήφισμα». Κι όμως, ήταν η πρώτη φορά εδώ και πολλούς μήνες που οι διαπραγματευτικές απαιτήσεις των Βρετανών, ακόμα και οι ρητορικές εξάρσεις του Νάιτζελ Φάρατζ, φάνηκε να περνούν σε δεύτερη μοίρα, σε μία υποσημείωση της ημερήσιας διάταξης για μία Κομισιόν που θέλει πλέον να προτάξει τα προβλήματα και τις ανησυχίες της ίδιας της Ευρώπης και όχι της Βρετανίας. Σε κάθε περίπτωση, ξεκαθάρισε ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, «πρόσβαση άνευ όρων στην ενιαία αγορά προσφέρεται μόνο σε όποιον σέβεται την πλήρη ελευθερία κυκλοφορίας των εργαζομένων στην ΕΕ. Δεν υπάρχει ενιαία αγορά a la carte».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο