Και στην πανδημία η σωστή διαδήλωση γίνεται στο δρόμο

Ο κορωνοϊός εξακολουθεί να είναι ανεξέλεγκτος. Σε ορισμένες χώρες οι αριθμοί των κρουσμάτων έχουν μείνει στάσιμοι, σε άλλες, όπως για παράδειγμα στο Περού, τη Βραζιλία ή τις ΗΠΑ, χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να μολύνονται καθημερινά. Για τους διαδηλωτές αυτό σημαίνει ακόμη περισσότερη προσοχή – και κάποιες φορές τύψεις...

Ένα παράδειγμα είναι η Ράχελ Τέκλε. Η 25χρονη ζει στη Βόννη και θέλει να πάρει μέρος σε μια διαδήλωση κατά του ρατσισμού, παρά τον κίνδυνο μόλυνσης από τον κορωνοϊό. «Είχα αρκετές αμφιβολίες για το αν θα έπρεπε να πάω, καθώς θεωρώ ότι οι διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια μίας πανδημίας είναι επικίνδυνη. Αλλά τώρα που ο αριθμός των κρουσμάτων έχει μειωθεί, αποφάσισα υπέρ της πορείας», είπε.

Οι αντιρατσιστικές πορείες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Τέκλε, αφού όντας και η ίδια μαύρη, έχει βιώσει τον ρατσισμό, ήδη από νηπιακή ηλικία. Κατά την άποψή της ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ είναι ένα από τα πολλά συμβάντα που δείχνουν ότι ο ρατσισμός είναι ένα καθημερινό φαινόμενο. «Παρόλα αυτά ο θάνατός του δεν με εξέπληξε. Περισσότερο με θύμωσε, γιατί σκέφτηκα ότι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει». Κι όμως, οι διαδηλώσεις και ο κοινωνικός διάλογος για τον ρατσισμό της δίνουν πλέον ελπίδα: «Έχω την εντύπωση ότι τώρα είναι η στιγμή που όντως συμβαίνει κάτι και η κοινωνία έχει την δυναμική να αλλάξει».

Αρκετοί ακτιβιστές από το αντιρατσιστικό κίνημα ασκούν πιέσεις μέσω διαδικτύου: Εάν δεν βγείτε ούτε τώρα στους δρόμους και δεν διαμαρτυρηθείτε ενάντια στο ρατσισμό, είστε κι εσείς μέρος του προβλήματος – γράφουν στα κοινωνικά δίκτυα και άλλες ψηφιακές πλατφόρμες. Η Ράχελ Τέκλε από την άλλη πλευρά, θεωρεί πως είναι εξίσου σημαντικό - όχι μόνο κατά την περίοδο του κορωνοϊού - να μιλάμε με την οικογένεια και τους φίλους μας για τον ρατσισμό. «Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για τη διαμαρτυρία μέσω των κοινωνικών δικτύων», υποστηρίζει. «Ανεβάζοντας άρθρα, ενημερώνοντας και φυσικά μέσω της αλληλεγγύης».

Ισορροπώντας ανάμεσα σε κοινωνική ευθύνη και κίνδυνο

Σε κάθε περίπτωση: Η πολιτική διαμαρτυρία δεν ήταν εύκολη τους τελευταίους μήνες, αυτό ήταν κάτι που έγινε αισθητό και από τους ακτιβιστές του Fridays for Future. Δεδομένου ότι η κλιματική αλλαγή δεν κάνει… διάλειμμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι υποστηρικτές του κινήματος έχουν βρει εναλλακτικές λύσεις για τις δημόσιες δράσεις τους: Μέσω διαδικτύου ανακοίνωσαν απεργία ήδη στις 24 Απριλίου.

Βέβαια, μετά την άρση της απαγόρευσης των μέτρων από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο - υπό την προϋπόθεση φυσικά οι διαδηλωτές να διατηρούν την ελάχιστη απόσταση 1,5 μέτρων μεταξύ τους - οι ακτιβιστές του Fridays for Future βγήκαν και πάλι στους δρόμους. Μία από τις τελευταίες συγκεντρώσεις τους ήταν μάλιστα υπό τη σκιά του καθεδρικού ναού της Κολωνίας την περασμένη Τρίτη: μία καθιστική διαμαρτυρία για το πακέτο οικονομικής τόνωσης μετά την κρίση του κορωνοϊού. Οι διοργανωτές είχαν σχεδιάσει μάλιστα ένα τεράστιο πλέγμα κιμωλίας στην πλατεία, στα κουτιά των οποίων επιτρέπεται να καθίσουν το πολύ δύο διαδηλωτές. «Οι διαμαρτυρίες μας συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της πανδημίας», υπογραμμίζει η ακτιβίστρια Λεόνι Μπρέμερ, «και αυτό είναι για εμάς πολύ σημαντικό: θέλουμε να διαδηλώσουμε, προστατεύοντας όμως παράλληλα τις ομάδες υψηλού κινδύνου».

Μειωμένο το ενδιαφέρον για τις ψηφιακές διαμαρτυρίες

Η Λεόνι Μπρέμερ παρατηρεί πως οι διαδηλώσεις σε ψηφιακές πλατφόρμες και οι απεργίες μέσω διαδικτύου έχουν πολύ περιορισμένη ακτίνα: «Μπορούμε να προσεγγίσουμε την πολιτική πολύ περισσότερο με τηλεοπτικές εικόνες και άρθρα σε εφημερίδες που αναφέρονται στην μεγάλη κινητοποίηση και τις απεργίες, παρά μέσω διαδικτύου και ψηφιακών μέσων».

Την εντύπωση της Μπρέμερ επιβεβαιώνει και ο Ντάνιελ Μούλις, ο οποίος εργάζεται στον τομέα των κοινωνικών ερευνών του Ινστιτούτου Λάιμπνιτς. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων «οι διαμαρτυρίες στον ψηφιακό χώρο δεν ήταν τόσο πετυχημένες». Υπήρχαν μάλιστα κάποιες διαδικτυακές εκστρατείες, οι οποίες δεν ακούστηκαν σχεδόν καθόλου, όπως ήταν για παράδειγμα οι δράσεις κατά της αύξησης των ενοικίων περί τα τέλη Μαρτίου. Η επιτυχία της απεργίας Fridays for Future μέσω διαδικτύου για το κλίμα ήταν μάλλον η εξαίρεση, όπως αναφέρει ο Μούλις: «Χρειάζεται να βγει ο κόσμος στους δρόμους για να δοθεί η απαραίτητη προσοχή από τον κόσμο».

Τζένιφερ Βάγκνερ

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου