Κάρολ Βοϊτίλα: 25 χρόνια πάπας

Σαν σήμερα πριν από 25 χρόνια το υψηλότερο αξίωμα της Καθολικής Εκκλησίας κατέλαβε ο Πολωνός καρδινάλιος Κάρολ Βοϊτίλα. Όντας 58 ετών ο Ιωάννης Παύλος ο ΙΙ έγινε πάπας σε πολύ νεαρή ηλικία και έδωσε πολλές ελπίδες για μια μακρά θητεία, αφού ο προκάτοχός του Ιωάννης Παύλος Ι έμεινε στο συγκεκριμένο αξίωμα μόνο για 33 ημέρες. Ο Ιωάννης Παύλος ο ΙΙ είναι μια προσωπικότητα που έγραψε ιστορία στην Καθολική Εκκλησία. Ηταν ο πρώτος πάπας που τέλεσε Θεία Λειτουργία σε προτεσταντική εκκλησία, που προσευχήθηκε σε εβραϊκή συναγωγή και επισκέφθηκε μουσουλμανικό τέμενος. Ηταν αυτός που παραδέχθηκε το mea culpa, την ενοχή για τις φρικαλεότητες που έγιναν στο όνομα της καθολικής εκκλησίας σε ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας, ζητώντας ταυτόχρονα συγχώρεση.

Μια πράξη άνευ προηγουμένου. Αλλά πάνω από όλα αυτό που χαρακτηρίζει τα 25 χρόνια της θητείας του είναι τα ταξίδια. Ο Ιωάννης Παύλος ο ΙΙ ήταν πανταχού παρών. Επισκέφτηκε 130 χώρες και ήταν ο μοναδικός ποντίφηκας που μίλησε προσωπικά με τόσους πιστούς, οι οποίοι τον υποδέχονταν σαν είδωλο της ποπ μουσικής. Ιστορικής σημασίας ήταν και η εκλογή του: ήταν ο πρώτος μη Ιταλός Πάπας μετά από σχεδόν 500 χρόνια και ο πρώτος Σλάβος. Μια εκλογή με πολιτικό αντίκτυπο μεσουρανούντος του Ψυχρού Πολέμου. Η συμβολή του στην κατάρρευση του κομμουνισμού στην Αν. Ευρώπη ήταν πολύ μεγάλη. Αλλά ακόμη και σήμερα ο πάπας ασκεί κριτική στην καταναλωτική κοινωνία, στην ευθανασία και τη γονιδιακή έρευνα, αλλά και στον πρόσφατο πόλεμο κατά του Ιράκ, όταν δήλωσε πως κάθε πόλεμος αποτελεί ήττα του ανθρωπισμού.

Στις σκοτεινές πλευρές του ποντίφηκα ανήκουν το αυταρχικό στιλ άσκησης των καθηκόντων του και διακυβέρνησης της εκκλησίας, με αποτέλεσμα τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των συντηρητικών και των προοδευτικών καθολικών. Η άρνησή του να αποδεχθεί τη χειροτονία γυναικών, τον έλεγχο των γεννήσεων, τη χρήση προφυλακτικών, ακόμη και όταν σε μια έγγαμη σχέση ο ένας από τους δύο πάσχει από Εϊτζ. Πολλοί τον κατηγορούν επίσης ότι απομακρύνθηκε από τη χάραξη της μεταρρυθμιστικής πορείας που ξεκίνησε με τη δεύτερη Βατικανή Σύνοδο. Ενας από αυτούς που του ασκούν κριτική είναι και ο Νόρμπερτ Σολ, πρώην καθηγητής θρησκευτικής αγωγής στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης που υπογραμμίζει ότι: "σε κάθε περίπτωση απομακρύνθηκε από τα συμπεράσματα της δέυτερης Βατικανής Συνόδου. Με τη μαζική χρήση της δύναμης και της εξουσίας του ανάγκασε μια ομάδα προοδευτικών κληρικών να σιωπήσει. Αρκεί να υπενθυμίσω την απαγόρευση που επέβαλε σε ορισμένους θεολόγους να εκφράζουν την άποψή τους σε θεολογικά και εκκλησιαστικά θέματα. Ή την περίπτωση του θεολόγου Μπαλασίρια από την Κεϋλάνη, τον οποίο απείλησε με αφορισμό. Ή ακόμη την επέμβασή του στα τεκταινόμενα στους κόλπους της γερμανικής Καθολικής Εκκλησίας, την κρίση με τα γραφεία των εκκλησιών που έδιναν συμβουλές για τις αμβλώσεις ή την παραβίαση της επετηρίδας στην ανακήρυξη επισκόπων, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση του καρδιναλίου Μάϊσνερ στην Κολωνία που έγινε κατά παράβαση του ισχύοντος δικαίου".

Οι ελπίδες των επικριτών επικεντρώνονται στον διάδοχο του άρρωστου Ιωάννη Παύλου ΙΙ. Ο πάπας μπορεί να έγινε μεν διάσημος, αλλά η Καθολική Εκκλησία έχει απολέσει τη δύναμή της. Οταν όμως κληθούν οι 130 καρδινάλιοι να επιλέξουν το νέο ποντίφηκα τότε θα δούν ακόμη ένα έργο του Βοϊτίλα. Η σύνθεση το κονκλάβιου των καρδιναλίων είναι τόσο διεθνής, όσο ποτέ άλλοτε. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία υπό τον πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ απέκτησε μια πραγματικά παγκόσμια διάσταση.